អាថ៍កំបាំងនៅពីក្រោយល្បឿននៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខុសគ្នារវាងបណ្តាប្រទេសលើពិភពលោក

បរទេស ៖ បច្ចុប្បន្ននេះ នៅក្នុងពិភពលោកមានប្រទេសសរុបរហូតដល់ទៅ២៥៦ ប៉ុន្តែប្រទេសទាំងនេះមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចមិនដូចគ្នាទេ ពោលគឺពីសម័យកាលមួយទៅសម័យកាលមួយ ពីទសវត្សរ៍មួយទៅទសវត្សរ៍មួយ អាស្រ័យទៅលើកត្តាជាច្រើន បូករួមទាំងសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ សាសនា ជំនាញ និងធនធានមនុស្ស។ ប៉ុន្តែ ក្នុងករណីដែលពិភពលោកមិនមានសង្គ្រាម​ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចភាគច្រើនបានមើលឃើញថា របៀបដែលអាចធ្វើឲ្យកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជាតិមួយស្ទុះឡើងខ្លាំងគឺអាស្រ័យទៅលើលក្ខណៈពិសេសរបស់ខ្លួន ឬចំណុចពិសេសណាមួយដែលអំណោយផលជាងគេបំផុត។ ឧទាហរណ៍ ប្រទេសដែលសំបូរប្រេងកាត ប្រទេសដែលសំបូរទៅដល់ធនធានមនុស្សខ្លាំង ប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេជាដើម។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក្តី លោកសាស្ត្រាចារ្យ Ricardo Hausmann អតីតប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិនៃសកលវិទ្យាល័យល្អបំផុតរបស់ពិភពលោក Harvard University មិនបានគាំទ្រនូវគំនិតបែបបុរាណនេះទេដោយលោកជឿជាក់ថា ការផ្តោតទៅលើជំនាញពិសេសតែមួយ ឬពីរ ដែលហៅថា Specialzation គឺមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ ហើយប្រទេសដែលចង់ទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចលឿនមិនគួរមើលរំលងនូវរបៀបនៃការរៀបចំសេដ្ឋកិច្ចតាមបែបចម្រុះវិញ Diversification។

លោកសាស្ត្រាចារ្យដែលបានធ្វើការពន្យល់ទ្រឹស្តីនេះនៅឯជំនួបជាមួយនឹងអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចមួយនៃវេទិកា World Economic Forum កាលពីប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកលើប្រធានពិភាក្សាដើម្បីស្វែងរកអាថ៍កំបាំងនៃការបង្កើនល្បឿនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនានាក្នុងពិភពលោកសម័យទំនើប (Secrets’ to Economic Growth) ដោយក្នុងនោះមានទាំងការលើកជាឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែងជាមួយនឹងប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចមួយចំនួនផងដែរ។

កាលពីអតីតកាល សេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសក្រីក្របំផុតលើពិភពលោក និងសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសដែលជាអ្នកមានបំផុត គឺខុសគ្នាក្នុងទំហំត្រឹមតែ៤ដងប៉ុណ្ណោះ។ នេះជាការស្រាវជ្រាវ និងអះអាងដោយលោកសាស្ត្រាចារ្យរូបនេះ ប៉ុន្តែសម័យបច្ចុប្បន្ននេះបើយើងពិនិត្យទៅមើលសេដ្ឋកិច្ចរបស់ម៉ាឡាវីដែលជាប្រទេសក្របំផុតធៀបទៅនឹងប្រទេសកាណាដាដែលមានសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំងបំផុតនោះគឺមានទំហំខុសគ្នាដល់ទៅ២៥០ដង។ តើអ្វីដែលជាអាថ៍កំបាំងនៃគម្លាតសេដ្ឋកិច្ចដ៏ធំសម្បើមនេះ?

លោកសាស្ត្រាចារ្យបានពន្យល់ជាមួយនឹងឧទាហរណ៍ជាច្រើនដែលក្នុងនោះបើបកស្រាយឲ្យងាយយល់គឺលោកបានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសដែលមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចយឺតជាប្រទេសដែលបានគិតគូរអំពីការបង្កើនជំនាញតិចតួច និងវិនិយោគតែទៅលើផលិតកម្មដែលផលិតនូវទំនិញសំភារៈ ឬឧបករណ៍ទាំងឡាយណាដែលប្រទេសផ្សេងទៀតសុទ្ធតែអាចផលិតបានដូចគ្នា។

ខុសពីប្រទេសដែលមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្លាំង ដូចជាកាណាដា និងបារាំង រួមជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសជាច្រើនទៀត ជាឧទាហរណ៍ ពួកគេបានបង្កើតនូវប្រព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំ និងមានកម្លាំងតាមរយៈការធ្វើឲ្យុមានភាពចម្រុះក្នុងការផលិតវត្ថុដែលជាទូទៅមិនងាយនឹងអ្នកណាសុទ្ធតែអាចធ្វើបាននោះទេ។

លោកសាស្ត្រាចារ្យក៏បានលើកឡើងចំៗអំពីផលិតផលដែលអាចទទួលស្គាល់បាន ដូចជាការផលិតយន្តហោះប៊ូអ៊ីងយ៉ាងដូច្នោះដែរ។ ដូច្នេះ ដើម្បីផលិតបានយន្តហោះមួយគ្រឿងថ្វីត្បិតតែរោងចក្រធំស្ថិតនៅក្នុងប្រទេសកំណើតក្តី ប៉ុន្តែដោយឡែកវត្ថុធាតុដើម និងគ្រឿងបន្លាស់ផ្សេងទៀតត្រូវបានបែងចែកពង្រាយទៅតាមទីតាំងជាច្រើនលើពិភពលោកដើម្បីកាត់បន្ថយចំណាយកាន់តែតិច និងប្រើប្រាស់លទ្ធភាពនៃវត្ថុធាតុដើម និងការចំណាយពន្ធឲ្យបានតិចបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។

បារាំង ដែលជាប្រទេសគេស្គាល់ថាជាទូទៅមានភាពល្បីល្បាញក្នុងការផលិតស្រាក្រហម និងឈឺសដ៏ល្បីអស់រយៈពេលជាយូរមកហើយនោះ ប៉ុន្តែបើយើងទៅពិនិត្យទៅលើសង្វាក់ផលិតកម្មទាំងអស់របស់បារាំងដែលទាញចំណូលចូលសេដ្ឋកិច្ចជាតិនោះ ផលិតផលទាំងពីរនេះមានចំណែកតិចតួចបំផុតធៀបទៅនឹងផលិតផលឧស្សាហកម្ម និងផលិតផលទំនើបៗផ្សេងៗ។

លោក Hausmann ក៏បានប្រដូចការបង្កើនល្បឿនសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសជាតិនីមួយៗទៅនឹងចំនួនអក្សរផងដែរ។ ឧទាហរណ៍ថា ប្រទេសមួយអាចផលិតបានអក្សរតែមួយនោះជាលទ្ធផលដែលយើងនឹងអាចទទួលបានពាក្យ ឬអក្សរតែមួយគត់។ បើប្រទេសនោះអាចផលិតជាតួអក្សរចំនួន៣ នោះគេនឹងអាចបង្កើតបានជាផលិតផល ឬជាពាក្យចំនួន៣ ឬ៤ ខណៈដែលបើគេផលិតបាន ៤អក្សរ នោះគេនឹងអាចទទួលបានពាក្យសរុបពី៨ ទៅ ៩ ខណៈដែលបើប្រទេសនោះអាចផលិតបាន១០អក្សរពួកគេនឹងអាចបង្កើតបានទៅជាពាក្យដល់ទៅ៤០០ ឬ៥០០អក្សរ។

ការបកស្រាយខាងលើនេះ លោកសាស្ត្រាចារ្យបានសន្និដ្ឋានជារួមថា នៅពេលដែលប្រទេសជាតិមួយមានបុគ្គលិកជំនាញកាន់តែច្រើន នោះពួកគេនឹងអាចបង្កើតបាននូវផលិតផលចំបាច់ថ្មីៗកាន់តែច្រើន និងជាផលិតផលដែលប្រទេសផ្សេងមិនអាចធ្វើបាននោះឡើយ។ ទាំងអស់នេះហើយដែលជាអាថ៍កំបាំងដ៏សំខាន់បំផុតសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិប្រកបដោយចីរភាពនិងប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់៕


របាយការណ៍ថ្មីៗ

មើលទាំងអស់ ➧

ព័ត៌មានទូទៅ

មើលទាំងអស់ ➧

ចំណេះដឹង ៖ ភាពខុសគ្នារវាងធនាគារជាតិ និងរតនាគារជាតិ

ព្រឹត្តិការណ៍, ហិរញ្ញវត្ថុ

• 06/11/2024

ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (National Bank of Cambodia) រឺអាចហៅថា ធនាគារកណ្តាល (Central Bank) គឺជាអាជ្ញាធ័ររូបិយវត្ថុជាតិ និងមានតួនាទីត្រួតពិនិត្យប្រព័ន្ធធនាគារ

ក្រុមហ៊ុនជំនាញកត់ត្រា ក្រេឌីត ប្យួរ៉ូ ខេមបូឌា និងធនាគារពាណិជ្ជ ABA សហការគ្នាពង្រឹងសេវាតាមដានសុខភាពហិរញ្ញវត្ថុតាមបែបឌីជីថល

ព្រឹត្តិការណ៍, ហិរញ្ញវត្ថុ

• 06/11/2024

ក្រុមហ៊ុនក្រេឌីត ប្យួរ៉ូ ខេមបូឌា (ស៊ីប៊ីស៊ី) និងធនាគារABA ដែលជាធនាគារពាណិជ្ជផ្តល់សេវាហិរញ្ញវត្ថុឌីជីថលធំបំផុតនៅកម្ពុជា បានសហការគ្នាក្នុងការដាក់ដំណើរការសេវាពិនិត្យសុខភាពហិរញ្ញវត្ថុបែបឌីជីថលនៅលើកម្មវិធី ABA Mobile

ពិព័រណ៍វិស័យផ្គត់ផ្គង់ម្ហូបអាហារ ភេសជ្ជៈ និងបដិសណ្ឋារកិច្ចអន្តរជាតិ នឹងជួយជំរុញវិស័យទេសចរណ៍នៅកម្ពុជា

ព្រឹត្តិការណ៍, សេដ្ឋកិច្ច

• 06/11/2024

ពិព័រណ៍វិស័យផ្គត់ផ្គង់ម្ហូបអាហារ ភេសជ្ជៈនិង បដិសណ្ឋារកិច្ចអន្តរជាតិ ជួយជំរុញវិស័យទេសចរណ៍កម្ពុជា និង ឧស្សហកម្មអាហារ

ក្រុមហ៊ុនធំមួយរបស់​​កូរ៉េ​ ​សន្យាថានឹង​ចូលរួ​មចំណែក​ជួយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក្នុងការអភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ច​

ព្រឹត្តិការណ៍, អចលនទ្រព្យ

• 06/11/2024

ក្រុមហ៊ុនដ៏ធំមួយរបស់​ប្រទេសកូរ៉េ បានសន្យាថា​នឹង​ខិតខំ​ប្រឹងប្រែ​ង​ក្នុងការ​ជួយ​កម្ពុជា​អភិវឌ្ឍន៍​សេដ្ឋកិច្ច​តាមរយៈការ​វិនិយោគនៅកម្ពុជា​

គ្រោះទឹកជំនន់អាចបង្កការខូចខាតដល់សេដ្ឋកិច្ចអេស្ប៉ាញជាង ១០ ពាន់លានអឺរ៉ូ

ព្រឹត្តិការណ៍, សេដ្ឋកិច្ច

• 06/11/2024

លោក Jose Vicente Morata ប្រធានផ្នែកពាណិជ្ជកម្មនៅតំបន់ Valencia លើកឡើងថា ការខូចខាតដល់អាជីវកម្មនៅក្នុងតំបន់ដែលរងផលប៉ះពាល់កើនឡើងជាបណ្តោះអាសន្នលើសពី ១០ ពាន់លានអឺរ៉ូ (១០,៧៨ លានដុល្លារអាម៉េរិក)

ក្នុងខែតុលា ការវិនិយោគមកពីប្រទេសចិនស្ថិតនៅលំដាប់លេខរៀងទី១

ព្រឹត្តិការណ៍, សេដ្ឋកិច្ច

• 06/11/2024

ក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ CDC បានអនុម័តគម្រោងថ្មីចំនួន៣០គម្រោង និងគម្រោងពង្រីកផលិតកម្ម​១​គម្រោង ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណ២២៦លានដុល្លារអាម៉េរិក

IMF Blog ៖ អាស៊ីគួរផ្តោតសំខាន់លើសេវាកម្មទំនើប ដើម្បីជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងបង្កើនផលិតភាព

ព្រឹត្តិការណ៍, សេដ្ឋកិច្ច

• 06/11/2024

IMF Blog ដែលជាបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយយ៉ាងទូលាយពាក់ព័ន្ធទៅនឹងសេដ្ឋកិច្ចសកលបានលើកឡើងថា ការផលិត គឺជាក្បាលម៉ាស៊ីននៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចនៅអាស៊ី ប៉ុន្តែការផ្តោតសំខាន់លើសេវាកម្មទំនើបបន្ថែមទៀតគឺជាវិធីសាស្រ្តថ្មីក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច

កម្ពុជា-ចិន ជំរុញសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលឱ្យកាន់តែសកម្ម និងរឹងមាំ ដើម្បីសម្រេចបាននូវបរិវត្តកម្មឌីជីថល

ព្រឹត្តិការណ៍, អាជីវកម្មថ្មី និងនវានុវត្ត

• 06/11/2024

វេទិកាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលបានរៀបចំផ្តល់ឱកាសដល់មន្ត្រីពាក់ព័ន្ធ ក៏ដូចជាវិស័យឯកជនកម្ពុជា-ចិន រិះរកមធ្យោបាយជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរួមគ្នាឱ្យកាន់តែរឹងមាំ

គួរយល់ដឹង ! តើអ្វីទៅជា ហ៊ីប៉ូតែក ហើយមានភាពខុសពីការបញ្ចាំយ៉ាងដូចម្តេច ?

ព្រឹត្តិការណ៍, អចលនទ្រព្យ

• 05/11/2024

ពាក្យហ៊ីប៉ូតែក មិនសូវ​មានអ្នក​ប្រើប្រាស់​ប៉ុន្មានទេ ប៉ុន្តែពាក្យនេះ គេនិយម​ប្រើប្រាស់​ក្នុងពេល​យក​បណ្ណ​កម្មសិទិ្ធដាក់ធានា​

អត្ថប្រយោជន៍សម្រាប់កសិករ ! ស្វែងយល់ពីបច្ចេកទេសគ្រប់គ្រងរុក្ខជាតិចង្រៃប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព

ជំនួញ, ព្រឹត្តិការណ៍

• 05/11/2024

ស្វែងយល់ពីឯកសារណែនាំអំពីវិធានការសំខាន់ៗក្នុងការគ្រប់គ្រងរុក្ខជាតិចង្រៃដែលកសិករគួរយល់ដឹងនិងអនុវត្តដើម្បីទទួលបានទិន្នផលកាន់តែខ្ពស់