ភ្នំពេញ ៖ សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានព្យាករថា នឹងកើនឡើងក្នុងអត្រាមួយខ្ពស់នៅក្នុងតំបន់ និងស្ថិតចំណោមបណ្តាប្រទេសមានល្បឿនសេដ្ឋកិច្ចកើនឡើងលឿនជាងគេលើពិភពលោកនាឆ្នាំ២០២៣ និងនៅឆ្នាំ២០២៤ ដែលជំរុញដោយការងើបឡើងវិញដ៏រឹងមាំនៃវិស័យទេសចរណ៍ និងកំណើនខ្ពស់ក្នុងវិស័យសេវាកម្ម។ នេះបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា កំណើននៃវិស័យសំខាន់ៗទាំងនេះបានជួយបង្កើតការងារដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ឬប្រជាជនចាកចេញបន្ទាត់ក្រីក្រតាមរយៈកំណើននៃសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។
ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) កាលពីថ្ងៃទី ៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ បានបញ្ជាក់ថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាត្រូវបានព្យាកររំពឹងនឹងកើនឡើងក្នុងអត្រា ៥.៥% ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ និង ៦% នៅឆ្នាំ២០២៤ ជំរុញដោយការងើបឡើងវិញដ៏រឹងមាំនៃវិស័យទេសចរណ៍ និងកំណើនខ្ពស់ក្នុងវិស័យសេវាកម្ម។
លោកស្រី Jyotsana Varma នាយិកាប្រចាំប្រទេសកម្ពុជារបស់ ADB បានថ្លែងថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាមានដំណើរការល្អនៅឆ្នាំ២០២២ ជំរុញដោយការងើបឡើងវិញនៃវិស័យទេសចរណ៍ដែលកំពុងបន្ត ទោះបីជាតម្រូវការពិភពលោកចុះខ្សោយក៏ដោយ។ ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា មានភាពវិជ្ជមានជាមួយនឹងកំណើនដ៏រឹងមាំ ឱនភាពគណនីចរន្តដែលរួមតូច និងកម្រិតអតិផរណាមធ្យមនៅឆ្នាំ២០២៣។
ទស្សនវិស័យអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (Asian Development Outlook ឬ ហៅកាត់ថា ADO) ខែមេសា ២០២៣ បានឱ្យដឹងថា វិស័យទេសចរណ៍ត្រូវបានរំពឹងថានឹងកើនឡើង ៧.៣% ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ មុនពេលថយបន្តិចមកត្រឹម ៦.៨% នៅឆ្នាំ២០២៤។ របាយការណ៍នេះក៏បានរំលេចផងដែរថា ទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ក៏ជាលទ្ធផលនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តបន្ទាប់របស់ប្រទេសក្នុងការបង្កើនការវិនិយោគបៃតង ដើម្បីទទួលបានសក្ដានុពលកំណើនរយៈពេលវែង។
ទន្ទឹមនេះ ក្រៅពីធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី (ADB) សម្រាប់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) មូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ (IMF) រួមទាំងស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុផ្សេងៗទៀតក៏បានព្យាករណ៍ដែរថា សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងមានសន្ទុះងើបឡើងវិញក្នុងអត្រាខ្ពស់ស្ទើរគ្រប់វិស័យនាឆ្នាំ២០២៣ និង ២០២៤ ដែលរំពឹងថានឹងជួយដល់ការបន្ថយបន្ទាត់ភាពក្រីក្ររបស់ប្រជាជនតាមរយៈការបង្កើតការងារថ្មីៗ។
លោកស្រី វេនឌី កាវ៉ាមបា (Wendy Karamba) អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៃធនាគារពិភពលោកបានសរសេរលើ Blog របស់ធនាគារកាលពីចុងខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងមកនេះថា របាយការណ៍វាយតម្លៃភាពក្រីក្រកម្ពុជាឆ្នាំ២០២២ បានឱ្យឃើញថា កម្ពុជាសម្រេចបានវឌ្ឍនភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់នៅក្នុងកិច្ចខិតខំកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងពេលមួយទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ក៏ប៉ុន្តែសមិទ្ធផលទាំងនោះបានរងការគំរាមកំហែងទៅវិញពីសំណាក់ការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ កាលពីពេលថ្មីៗ។
លោកស្រី វេនឌី កាវ៉ាមបា បានឱ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងចន្លោះពីឆ្នាំ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ២០១៩ សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាមានការលូតលាស់យ៉ាងឆាប់រហ័ស ហើយភាពក្រីក្រក៏ធ្លាក់ចុះតាមនោះដែរ។ ការនាំចេញទៅក្រៅប្រទេស និងលំហូរវិនិយោគបរទេសចូលទៅក្នុងផ្នែកផលិតកម្ម និងសេវាកម្ម បានរុញកំណើនឡើង និងបង្កើតការងារមិនមែនកសិកម្ម ដែលភាគច្រើនមានផលិតភាព និងបង្កើនប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ជាងមុន។
ដោយសារការងារទាំងនោះភាគច្រើនលើសលប់ជាការងារបែបប្រពលវប្បកម្ម វាបានស្រូបយកពលកម្មពីវិស័យកសិកម្មដែលមានចំណូលទាបជាង។ ការចល័តទីរបស់កម្លាំងពលកម្មទៅក្នុងវិស័យដែលមានផលិតភាពកាន់តែខ្ពស់នៃសេដ្ឋកិច្ច និងការកើនឡើងគួរសមនៃប្រាក់ចំណូលមិនមែនកសិកម្ម ក៏បានធ្វើឱ្យគ្រួសារទទួលបានប្រាក់ចំណូល និងសុខមាលភាពប្រសើរជាងមុនដែរ។ អត្រានៃភាពក្រីក្រថ្នាក់ជាតិរបស់កម្ពុជាបានស្រុតចុះ ពី ៣៣,៩ភាគរយ មកនៅត្រឹម ១៧,៨ភាគរយនៅក្នុងចន្លោះឆ្នាំ២០០៩ និង ២០១៩ ឆ្នាំ២០២០ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញថា កម្ពុជាមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចជាមធ្យម ៧ភាគរយ ក្នុងអំឡុងពេលនេះ។
លោកស្រី វេនឌី កាវ៉ាមបា បានលើកឡើងថា ៖
“ប្រាក់ចំណូល និងការផ្ទេរប្រាក់មានចំនួនកើន, ការផ្តល់សេវា និងជំនួយសង្គមដល់ជនក្រីក្រមានភាពកាន់តែប្រសើរ ស្តង់ដារជីវភាពរស់នៅតាមទីជនបទក៏បានកើនឡើងក្នុងសន្ទុះលឿនជាងនៅតាមទីប្រជុំជន និងទីក្រុង ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យគម្លាតប្រាក់ចំណូលរវាងទីក្រុង និងទីជនបទត្រូវបានបង្រួមតូចជាងមុន”
លោកស្រីបានបន្តថា កូវីដ-១៩ ដែលជាជំងឺរាតត្បាតសកលបានទាញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និងវឌ្ឍនភាពកាត់បន្ថយភាពក្រីក្ររបស់កម្ពុជាឱ្យថយក្រោយវិញ។ ផលប៉ះទង្គិចរបស់ការរាតត្បាតជំងឺនេះត្រូវបានសម្រាលវិញ តាមរយៈអន្តរាគមន៍ផ្តល់កញ្ចប់ជំនួយសង្គមយ៉ាងច្រើន ដោយផ្តោតទៅលើគ្រួសារក្រីក្របំផុត។ សាច់ប្រាក់ដែលបានផ្ទេរជូនគ្រួសារក្រីក្រមានចំនួនសមល្មមក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែវានៅតែមិនអាចជំនួសឱ្យការបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលនៅពេលដែលគ្មានការងារធ្វើឡើយ ហើយក៏មិនអាចទប់ទល់បានទៅនឹងផលជះពេញទំហឹងនៃការរាតត្បាតជំងឺទៅលើគ្រួសារដែលមានចំណូលទាបនោះដែរ។ អាស្រ័យហេតុនេះ គ្រួសារមួយចំនួននៅតែងាយរងគ្រោះ ខណៈដែលវិស័យសេវាកម្មប្រើពលកម្មច្រើន នៅមានភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការរើបខ្លួនឡើងវិញក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០២១-២០២២ និងជាពិសេសក្នុងអំឡុងពេលដែលស្បៀងអាហារ និងប្រេងឥន្ធនៈឡើងថ្លៃខ្ពស់នាចុងឆ្នាំ ២០២២។
បន្ថែមពីលើនេះ គោលនយោបាយការវ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងជំងឺកូវីដ១៩ របស់រដ្ឋាភិបាលយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព បានជួយប្រទេសកម្ពុជាបើកប្រទេសឡើងវិញ ដោយអនុញ្ញាតឱ្យសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចមានការងើបវិញពេញលេញ។ កត្តានេះគឺកត្តាក៏សំខាន់ក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
World Bank ក៏បានបញ្ជាក់ផងដែរថា កំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏គួរឱ្យកត់សម្គាល់ និងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រដែលកម្ពុជាសម្រេចបានកន្លងមក កើតឡើងនៅក្នុងបរិយាកាសដែលមានស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច និងការគ្រប់គ្រងសារពើពន្ធប្រកបដោយការប្រុងប្រយ័ត្ន។ គួរបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំ គិតមកដល់ឆ្នាំ២០១៩/២០២០ អត្រាភាពក្រីក្ររបស់កម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះយ៉ាងច្រើន ហើយប្រជាជនកម្ពុជាជិត ២ លាននាក់បានរួចផុតពីភាពក្រីក្រ ខណៈចន្លោះឆ្នាំ២០០៩ ដល់ឆ្នាំ២០១៩ គឺជាទសវត្សរ៍ដែលប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចឥតឈប់ឈរ និងការកើនឡើងនៃប្រាក់ចំណូលយ៉ាងទូលំទូលាយ។ នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍របស់ World Bank៕