ភ្នំពេញ ៖ យោងតាមរបាយការណ៍ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានបង្ហាញថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា ជាមួយបណ្តាប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានមានទំហំទឹកប្រាក់ជាង ១៤,៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កើនឡើង ១២,៨ ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០២៣ ដោយក្នុងនោះ កម្ពុជាបាននាំចេញទំនិញក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ជាង ៤,៦២០លានដុល្លារអាមេរិក កើនឡើង ៨,៨៧ ភាគរយ ខណៈការនាំចូលពីបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានចូលមកកាន់កម្ពុជាមានទំហំទឹកប្រាក់ ៩,៦៨៩ លានដុល្លារអាមេរិក កើនឡើង ១៤,៨៥ ភាគរយ បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន។
ចំពោះបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មកំពូលទាំង ៥ របស់កម្ពុជា រួមមាន ប្រទេសវៀតណាម ថៃ សិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងឥណ្ឌូនេស៊ី។ ប្រទេសវៀតណាម គឺជាទីផ្សារឈរលំដាប់ទី១ របស់កម្ពុជា ដោយនាំចូលទំនិញពីកម្ពុជាមានតម្លៃប្រាក់ ៣ ២៨៩លានដុល្លារ ខណៈប្រទេសថៃជាទីផ្សារលំដាប់ទី២ បាននាំចូលទំនិញពីកម្ពុជាគិតជាទឹកប្រាក់មានចំនួន ៧៨០លានដុល្លារ។
ដោយឡែក ប្រទេសសិង្ហបុរី នាំចូលទំនិញពីកម្ពុជាចំនួន ១៦១លានដុល្លារ,ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី បាននាំចូលទំនិញពីកម្ពុជាក្នុងទំហំទឹកប្រាក់ចំនួន ១២៨ លានដុល្លារអាមេរិក និងប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីបាននាំចូលទំនិញពីកម្ពុជាចំនួន ៨៧ លានដុល្លារអាមេរិក។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ប្រទេសព្រុយណេ ដារូសាឡឹម ហ្វីលីពីន ឡាវ មីយ៉ាន់ម៉ា ក៏ជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មសំខាន់របស់កម្ពុជាផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា ក្នុងរយៈពេល ១១ខែ ឆ្នាំ២០២៤ ទំហំពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជាសម្រេចបានចំនួន ៥០,៤៥ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កើនឡើង ១៥,៩៥ ភាគរយ ក្នុងនោះ កម្ពុជានាំចេញសម្រេចបាន ២៤,៣៤ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កើនឡើង ១៤,៣៦ភាគរយ និងការនាំចូលមកវិញមានទឹកប្រាក់ជា ២៦,១០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក កើន ១៧,៤៨ ភាគរយ។ នេះបើតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។
អ្នកឧកញ៉ា លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ថា ស្ថិតនៅក្នុងសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានជាមួយគ្នា កម្ពុជាបាននាំចេញកសិផលបានច្រើនជាបន្តបន្ទាប់ រួមមានអង្ករ ដំឡូងមី ពោត និងកៅស៊ូ ។ ដូច្នេះ ទំហំសេដ្ឋកិច្ចតាមការផ្លាស់ប្ដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងគ្នាគឺមានភាពល្អប្រសើរ និងកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសជាមួយ វៀតណាម និងថៃ ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងទំនិញដែលជាសម្ភារៈប្រើប្រាស់ អាហារ និងភេសជ្ជៈ ព្រមទាំងសម្ភារសំណង់។
អ្នកឧកញ៉ា លឹម ហេង បានបញ្ជាក់ថា៖
«យើងលើកទឹកចិត្តឱ្យវិនិយោគិនបរទេសកាន់តែច្រើនមកបណ្តាក់ទុនក្នុងឧស្សាហកម្មកែច្នៃ ដើម្បីបង្កើនសមត្ថភាពផលិតក្នុងស្រុក និងលើកកម្ពស់គុណភាពទំនិញផលិតក្នុងស្រុក។ នេះនឹងមិនត្រឹមតែអាចឱ្យយើងប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងផលិតផលនាំចូលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជួយជំរុញការនាំចេញផងដែរ»។
អ្នកឧកញ៉ា បានបន្ថែមថា ៖
«ប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា គឺជាសហប្រធានក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាស៊ាន ដែលយើងអាចជួបគ្នាពេលណាក៏បាន មិនចាំបាច់បង្កើតការិយាល័យសភាពាណិជ្ជកម្ម តែរឿងសំខាន់ដែលវិស័យឯកជនចង់បាន គឺកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនពាណិជ្ជកម្មខ្មែរ-ថៃ ព្រោះពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-ថៃ មានសកម្មភាពមមាញឹកមិនចាញ់ការធ្វើពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសវៀតណាមនោះទេ។ កម្ពុជា – វៀតណាម យើងមានហើយ រហូតដល់មានបង្កើតផ្សារនៅតាមភ្នំដែនផងដែរ យើងចង់បានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនជាមួយថៃទៀត ជៀសវាងការបិទច្រកព្រំដែនឯកតោភាគី ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ចរាចរណ៍ទំនិញ និងមនុស្សដែលឆ្លងកាត់ទៅវិញទៅមកប្រចាំថ្ងៃ»។
បណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភា បានធ្វើការកត់សម្គាល់ពីទំហំពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជា – អាស៊ាន ឆ្នាំ២០២៤ ជាមួយនឹងការសាទរនូវកំណើនពីទំហំពាណីជ្ជកម្មដូចដែលបានលើកឡើងខាងលើ ប៉ុន្តែលោកបានទាញចំណាប់អារម្មណ៍ទៅលើទំហំនៃការនាំចូលមកកាន់កម្ពុជាច្រើនជាងការនាំចេញ ជាពិសេស ជាមួយប្រទេសជិតខាង រួមមានប្រទេសថៃ និងប្រទេសវៀតណាម។
លោកបណ្ឌិត បានលើកឡើងថា ៖
«ផលិតកម្មយើងនៅមានកម្រិត ទីផ្សារនាំចេញយើងនៅមានចំនួនតិច ខណៈដែលតម្រូវការទីផ្សាររបស់អាស៊ានភាគច្រើនគឺមានតែផលិតផលពីអឺរ៉ុប ដូច្នេះ តម្រូវការទីផ្សារអាស៊ានរបស់យើងគឺនៅមានកម្រិត។ ដូច្នេះ កម្ពុជាត្រូវតែមានគោលនយោបាយមុតស្រួចសម្រាប់ទីផ្សារអាស៊ានដោយផ្តោតលើកសិកម្ម និង វិស័យទេសចរណ៍»។
លោកបណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ បានបញ្ជាក់ថា សម្រាប់វិស័យកសិកម្មកម្ពុជាគឺមានសក្តានុពលល្អ ជាពិសេស ស្រូវ-អង្ករ ដែលមានការឈានមុខគេលើការនាំចេញនៅក្នុងតំបន់។ ដោយឡែក សម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍ក៏មានសក្តានុពល ដែលអាចឱ្យកម្ពុជាបង្កើតជាវិស័យកសិ-ទេសចរណ៍ ដែលមានការទាក់ទាញ។
លោកបានបញ្ជាក់ថា ៖
«ខ្ញុំគិតថាវិស័យទាំងពីរនេះពិតជាអាចនាំទៅរកការរក្សាប្រព័ន្ធពាណិជ្ជកម្មដែលមានភាពធន់ និងយូរអង្វែង ដោយផ្តោតតែលើអ្វីដែលជាប្រភេទតម្រូវការទីផ្សារ រួមជាមួយការលើកទឹកចិត្តដល់ធុរជនក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិផងដែរ។ យើងក៏អាចបង្កើនតម្លៃបន្ថែម និងពង្រីកកិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មជាមួយបណ្តាប្រទេសដែលជាដៃគូអាស៊ាន ហើយក៏អាចពង្រីកពាណិជ្ជកម្មជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ផងដែរ»៕