ភ្នំពេញ៖ ឯកឧត្តម ឃឹម ហ្វីណង់ អនុរដ្ឋលេខាធិការ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឱ្យដឹងថា លោកបានប្រទះឃើញពូជស្រូវខ្មែរដោយចៃដន្យឈ្មោះ«ពូជស្រូវកូនត្រី» ដែលត្រូវបានរក្សាទុកនៅធនាគារពូជស្រូវ ក្នុងវិទ្យាស្ថានស្រូវអន្តរជាតិ(IRRI)នៅប្រទេសហ្វីលីពីន តាំងពីឆ្នាំ១៩៧២ មកម្ល៉េះ។ ការប្រទះឃើញនេះនៅក្នុងឱកាសដែលឯកឧត្តមបានចូលរួមជាវាគ្មិននៅក្នុងកម្មវិធីសិក្ខាសាលាស្តីពីការពង្រីកវិសាលភាពដំណាំស្រូវជំនាន់ថ្មីនៅប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលជាកម្មវិធី IRRI 65th Anniversary កាលពីថ្ងៃដើមសប្ដាហ៍នេះ។
ឯកឧត្តម អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានឱ្យដឹងថា ៖ «នៅទីនេះ យើងមានពូជស្រូវរបស់យើងជិត ៥០០០ពូជ ដែលត្រូវបានរក្សាទុកយ៉ាងល្អក្នុងសីតុណ្ហភាព ២០អង្សារសម្រាប់បម្រើឱ្យគោលបំណងសិក្សាស្រាវជ្រាវ ឬស្នើសុំដើម្បីយកទៅបង្កាត់ពូជបន្ត។ គេបានរក្សាទុកពូជស្រូវទាំងអស់នៅលើពិភពលោក ហើយយើងក៏បានឃើញពូជស្រូវរបស់ប្រទេសកម្ពុជាឈ្មោះថា«ពូជស្រូវកូនត្រី»។
ឯកឧត្តម ឃឹម ហ្វីណង់ បានលើកឡើងដែរថា ក្នុងចន្លោះឆ្នាំ១៩៨១ ដល់ឆ្នាំ១៩៩០ កម្ពុជាធ្លាប់ស្នើសុំពូជស្រូវប្រពៃណីដែលខ្លួនបានរក្សាទុកពីវិទ្យាស្ថាននេះចំនួន ៧៦៦ពូជ ដើម្បីស្តារពូជស្រូវសំខាន់ៗដែលបានបាត់បង់នៅក្នុងសម័យកាលសង្គ្រាម។
សូមរំលឹកថា សម្ដេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា ធ្លាប់បានលើកឡើងថា រាជរដ្ឋាភិបាលនៅតែផ្ដល់អាទិភាពលើដំណាំស្រូវ ដែលជាដំណាំយុទ្ធសាស្ត្រ យូរអង្វែងរបស់កម្ពុជា និងបានគូសបញ្ជាក់អំពីការដាក់ចេញគោលនយោបាយចាំបាច់ ដើម្បីគាំទ្រដំណាំស្រូវ និងធានាបាននូវភាពប្រកួតប្រជែងរបស់វិស័យស្រូវអង្ករកម្ពុជា តាមរយ:ការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធតភ្ជាប់, ការសម្រួលការដឹកជញ្ជូន និងការកាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិតកម្ម ក៏ដូចជាជំរុញភាពម្ចាស់ការលើខ្សែច្រវាក់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងស្រុក និងការនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ។
ប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា (CRF) ឧកញ៉ា ចាន់ សុឃាំង ធ្លាប់បានលើកឡើងពីពូជស្រូវចំនួន ១០ប្រភេទ ដែលមានតម្រូវការទីផ្សារខ្ពស់ ទាំងក្នុងប្រទេស និងក្រៅពីប្រទេស ដោយក្នុងនោះ មានពូជស្រូវខ្លះ ប្រជាកសិករមិនសូវបានចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការដាំដុះ ប៉ុន្ដែមានទីផ្សារខ្លាំង។
ឧកញ៉ា ចាន់ សុឃាំង បានរៀបរាប់ថា ៖
«ពូជស្រូវថ្មីបច្ចុប្បន្ន ដែលមានការពេញនិយម និងងាយស្រួលរកទីផ្សារនោះ រួមមាន៖ ពូជផ្ការំដួល ពូជស្រូវសែនក្រអូប និងសែនក្រអូប 01 ពូជស្រូវស្រងែ ពូជស្រូវនាងអុក-នាងអំ, ពូជស្រូវឆ្មាព្រំ ពូជស្រូវនាងខុន-ផ្កាខ្ញី ប្រភេទអង្ករដំណើប និងប្រភេទអង្ករនាងខ្មៅ។ ពូជផ្ការំដួល ជាប្រភេទពូជស្រូវធ្ងន់ មានទីផ្សារធំទូលំទូលាយ និងពូជស្រូវសែនក្រអូប, សែនក្រអូប០១ មានការប្រើប្រាស់ ក៏ដូចជាការដាំដុះជាមធ្យម ហើយសម្រាប់ទីផ្សារវិញ ទូលំទូលាយខ្លាំងណាស់។ រីឯប្រភេទពូជស្រូវស្រងែវិញ នាបច្ចុប្បន្នកំពុងតែមានការពេញនិយម ហើយពូជស្រូវស្រងែនេះ ជាពូជដែលកំពុងតែមានការប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង»។
បើតាមសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេល៥ខែ នៃឆ្នាំ២០២៥ កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករចំនួន ៣៤៤ ១៩៩តោន គិតជាទឹកប្រាក់មានចំនួនប្រមាណ ២៥២លានដុល្លារអាម៉េរិក ទៅកាន់ទីផ្សារចំនួន ៦៣ប្រទេសនៅជុំវិពិភពលោក។ ប្រទេសកម្ពុជាក៏បាននាំចេញស្រូវចំនួន ៣ ១០២ ៩៧៣ តោនស្រូវសើម ដែលគិតជាទឹកប្រាក់បានប្រមាណ ៧៤០.៩៤ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាម៉េរិក៕