បរទេស៖ យោងតាមប្រភពពី Weforum លើកឡើងពីព័ត៌មានថ្មីៗចុងក្រោយបំផុតស្តីពីសេដ្ឋកិច្ច និងពាណិជ្ជកម្មសកលប្រចាំខែនេះមានដូចជា ការបន្ថែមសមាជិករបស់ BRICS និង G20, ការផ្គត់ផ្គង់អង្ករស្ថិតក្នុងភាពតានតឹង កិច្ចប្រជុំអាស៊ាន និងបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុជាដើម។
ក្រុមប្រទេស BRICS បានយល់ព្រមបន្ថែមសមាជិកថ្មីចំនួនប្រាំមួយប្រទេសទៀត ដែលជាការពង្រីកដ៏ធំបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ខ្លួន ខណៈដែលក្រុមប្រទេស G20 បានបន្ថែមសហភាពអាហ្វ្រិកជាសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៅឆ្នាំ ២០២៤ ខាងមុខនេះ។ សមាជិក BRICS មានដូចជា ប្រេស៊ីល រុស្ស៊ី ឥណ្ឌា ចិន និងអាហ្រ្វិកខាងត្បូង ហើយពួកគេក៏បានអញ្ជើញប្រទេសផលិតប្រេងដូចជា អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត អ៊ីរ៉ង់ អេត្យូពី អេហ្ស៊ីប អាហ្សង់ទីន និង អារ៉ាប់រួម ដើម្បីទប់ទល់នឹងក្រុមប្រទេស G7 និងអង្គការដែលដឹកនាំដោយលោកខាងលិច។ ក្រុម BRICS មានចំណែក ១៨ ភាគរយនៃការនាំចេញសរុបរបស់ពិភពលោក ហើយកំណើននៃការនាំចេញកំពុងកើនឡើងលើសពីមធ្យមភាគសកល។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សមាជិកក្រុមប្រទេស G20 មានចំណែកបីភាគបួននៃពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក និងប្រហែល ៨៥ ភាគរយនៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ពិភពលោក។ នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាខែនេះ ច្រkដឹកជញ្ជូនសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មថ្មីមួយត្រូវបានពិភាក្សា ដោយមានការគាំទ្រពីសហរដ្ឋអាមេរិក សហភាពអឺរ៉ុប និងអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត។ លើសពីនេះ ការបន្ថែមសហភាពអាហ្វ្រិកជាសមាជិក ដែលជាតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីដ៏ធំបំផុតរបស់ពិភពលោក តំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វីបអាហ្រ្វិក (AfCFTA) និងជាកន្លែងផ្ទុកសារធាតុរ៉ែសំខាន់ៗជាង ៣០ ភាគរយដែលមានសារៈសំខាន់សម្រាប់បច្ចេកវិទ្យាផ្លាស់ប្តូរថាមពល។
ស្របពេលនេះដែរ ទីផ្សារអង្ករកំពុងភាពតានតឹង និង ការឡើងថ្លៃតម្លៃបន្ទាប់ពីឥណ្ឌារឹតបន្តឹងការនាំចេញមួយចំនួន។ កាលពីខែកក្កដាកន្លងទៅនេះ ប្រទេសនេះបានហាមឃាត់ការនាំចេញអង្ករសមិនមែនជាប្រភេទ basmati និង បានដាក់ពន្ធ ២០ ភាគរយលើការនាំចេញអង្ករ។ កាលពីឆ្នាំ ២០២២ កន្លងទៅនេះ ឥណ្ឌាមានចំណែកជាង ៤០ ភាគរយនៃការនាំចេញអង្ករពិភពលោក ដោយបាននាំចេញជាង ២២ លានតោន។ ការរឹតបន្តឹងថ្មីបានគំរាមកំហែងទីផ្សារអង្ករពិភពលោកដែលងាយរងគ្រោះរួចហើយ ខណៈដែលប្រទេសជាង ៤០ នាំចូលអង្ករពីប្រទេសឥណ្ឌាសឹងតែពាក់កណ្តាលនៃការនាំចូលអង្ករសរុបរបស់ពួកគេ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ អាមេរិកគ្រោងនឹងបង្កើតក្រុមការងារសម្រាប់បញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីជួយដោះស្រាយបញ្ហាពាណិជ្ជកម្មជាមួយចិនឱ្យបានប្រសើរជាងមុន។ លើសពីនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបោះពុម្ពអត្ថបទសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសម្រាប់វិបុលភាព (IPEF)។ កិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានគោលបំណងពង្រឹងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់មានភាពធន់ ប្រសិទ្ធភាព តម្លាភាព ចម្រុះ និង សុវត្ថិភាព ដែលរួមមានប្រទេសឥណ្ឌា ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង អូស្ត្រាលី នូវែលសេឡង់ ឥណ្ឌូនេស៊ី ប្រ៊ុយណេ ម៉ាឡេស៊ី សិង្ហបុរី ហ្វីលីពីន ថៃ និងវៀតណាម។
អ៊ីតាលីនិយាយថា ពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងចិនមិនមានភាពប្រសើរឡើងដូចការរំពឹងទុកឡើយ បន្ទាប់ពីការចូលរួមគំនិតផ្តួចផ្តើមខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងក្នុងឆ្នាំ ២០១៩។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះនឹងត្រូវបន្តនៅឆ្នាំក្រោយនេះ ប៉ុន្តែទីក្រុងរ៉ូមមានផែនការអាចនឹងដកខ្លួនចេញ។ ប្រទេសអ៊ីតាលីគឺជាប្រទេសលោកខាងលិចដំបូងគេដែលបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងខ្សែក្រវ៉ាត់ និងផ្លូវរបស់ចិន។ ទន្ទឹមនឹងនេះ ជប៉ុនប្រហែលជាពិភាក្សាជាមួយនឹងចិននៅអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) បន្ទាប់ពីទីក្រុងប៉េកាំងបានហាមឃាត់ការនាំចូលអាហារសមុទ្រទាំងអស់ពីទីក្រុងតូក្យូ។ ចិនបានដាក់ការរឹតបន្តឹង បន្ទាប់ពីជប៉ុនបានបញ្ចេញទឹកមានវិទ្យុសកម្មដែលចេញពីរោងចក្រនុយក្លេអ៊ែរ Fukushima Daiichi។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ អូស្ត្រាលី និងសហភាពអឺរ៉ុបរំពឹងថានឹងចាប់ផ្តើមការពិភាក្សាឡើងវិញលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។ ការខ្វែងគំនិតគ្នាលើការពង្រីកការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មរបស់អូស្ត្រាលីបានបណ្តាលឱ្យកិច្ចពិភាក្សាពីមុនរង្គោះរង្គើរប្រហែលមួយខែមុន។ ស្របពេលនេះដែរ អាល្លឺម៉ង់ស្នើរទៅកាន់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបថា ការលក់រថយន្តអគ្គិសនីរវាងចក្រភពអង់គ្លេស និងសហភាពអឺរ៉ុបគួរតែពន្យារពេលលើការយកពន្ធថ្មី។ ការបន្ថែមពន្ធ ១០ ភាគរយនៅដើមឆ្នាំ ២០២៤ អាចនឹងធ្វើឱ្យក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តខាតបង់ច្រើនជាង ៤ ពាន់លានអឺរ៉ូ (៤,៣ ពាន់លានដុល្លារ) និងកាត់បន្ថយការផលិតរថយន្ត EV ចំនួន ៥ សែនគ្រឿង។
យោងតាមការសិក្សាថ្មីមួយបានឱ្យដឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀងក្របខ័ណ្ឌសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលអាស៊ាន (DEFA) អាចបង្កើនទំហំសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលក្នុងតំបន់ទ្វេដងនៅឆ្នាំ ២០៣០ ហើយគេព្យាករណ៍ថា សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថលអាស៊ាននឹងកើនឡើងដល់បីដង ឬ ១ ទ្រីលានដុល្លារ។ ពាណិជ្ជកម្មឌីជីថល ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិកឆ្លងព្រំដែន លេខសម្គាល់ឌីជីថល និងការទូទាត់ឌីជីថលទាំងអស់ត្រូវបានគ្របដណ្តប់ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ លើសពីនេះផងដែរ ការប្រណាំងប្រជែងដើម្បីទិញមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន និងការដឹកជញ្ជូននៅអាស៊ីកំពុងកាន់តែខ្លាំង ខណៈដែលក្រុមហ៊ុននានាសម្លឹងមើលការពង្រីកខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់របស់ពួកគេក្រៅពីប្រទេសចិន។
ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗកំពុងផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។ “TradeTech” ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងមានឥទ្ធិពលធំបំផុតនៅក្នុងវិស័យចំនួនបួនដូចជា ការគ្រប់គ្រងខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់, ការអនុលោមតាមពាណិជ្ជកម្ម, ការផ្លាស់ប្តូរព័ត៌មាន និងឌីជីថលភាវូបនីយកម្ម, និង ហិរញ្ញវត្ថុពាណិជ្ជកម្ម និងសាច់ប្រាក់ងាយស្រួល។
ចំពោះបញ្ហាបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុវិញ ការកើនឡើងកម្រិតទឹកសមុទ្រអាចបញ្ឈប់ប្រតិបត្តិការកំពង់ផែធំៗមួយចំនួនរបស់ពិភពលោកនៅឆ្នាំ ២០៥០។ ក្នុងចំណោមកំពង់ផែចំនួន ៣ ៨០០ របស់ពិភពលោក មួយភាគបីស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ត្រូពិចដែលងាយរងគ្រោះពីមានឥទ្ធិពលនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ៕