បរទេស៖ យោងតាមប្រភពពី UNCTAD បានរាយការណ៍ថា បណ្តាប្រទេសអាស៊ានរក្សាបាននូវសន្ទុះរបស់ពួកគេជាមួយនឹងបរិយាកាសវិនិយោគអំណោយផល សមាហរណកម្មក្នុងតំបន់បន្តមាន ហើយកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបបន្តមានស្ថិរភាពគួរឱ្យកត់សម្គាល់។
ស្របពេលដែលសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកំពុងជួបប្រទះនឹងភាពមិនច្បាស់លាស់ដោយសារបញ្ហាជាច្រើន ប៉ុន្តែសម្រាប់បណ្តាប្រទេសអាស៊ាននៅតែមានភាពធន់ និងភាពទាក់ទាញវិនិយោគពីបរទេស។ អាស៊ាន (ASEAN) គឺជាសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ១០ ប្រទេសដែលមានប្រជាជនសរុបជាង ៦៧០ លាននាក់។ ក្នុងរយៈពេលមួយទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ អាស៊ានត្រូវបានមើលឃើញពីការកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំងនៃលំហូរវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) ។ ជាក់ស្ដែង នៅក្នុងឆ្នាំ ២០១៦ លំហូរចូលនៃ (FDI) ប្រចាំឆ្នាំជាមធ្យម ១៧០ ពាន់លានដុល្លារ ដែលកើនឡើងទ្វេរដងនៃតួលេខ ៩២ ពាន់លានដុល្លារចន្លោះឆ្នាំ ២០០៦ និង ២០១៥។ តួរលេខនេះបានកើនឡើងជាបន្តបន្ទាប់ដោយនៅចន្លោះឆ្នាំ ២០២១ និង ២០២៣ ការវិនិយោគបរទេសជាមធ្យមមានទឹកប្រាក់ចំនួន ២២០ ពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់អាស៊ានក្នុងនាមជាអ្នកទទួលបានការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសដ៏កំពូលក្នុងចំណោមប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍រយៈពេល ៣ ឆ្នាំជាប់ៗគ្នា។ នៅឆ្នាំ ២០២៣ លំហូរ FDI ទៅកាន់អាស៊ានបានឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតក្នុងទំហំ ២៣០ ពាន់លានដុល្លារ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ចំណែករបស់អាស៊ានសម្រាប់ FDI សកលបានកើនឡើងដល់ ១៧ ភាគរយនៅឆ្នាំ ២០២៣ ដែលកើនឡើងពី ៦ ភាគរយជាមធ្យមចន្លោះឆ្នាំ ២០០៦ និង ២០១៥។
យោងតាមរបាយការណ៍ទាំងនេះ គេសន្មត់ថា អាស៊ានមានការអនុវត្តដ៏រឹងមាំចំពោះសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់កាន់តែស៊ីជម្រៅ បរិយាកាសវិនិយោគប្រសើរឡើង ការពង្រីកឱកាស និងទទួលបានអារម្មណ៍វិជ្ជមានកាន់តែច្រើនក្នុងចំណោមអ្នកវិនិយោគ និងសមាគមធុរកិច្ច។ ទន្ទឹមនឹងនេះ អាស៊ានបានរៀបចំផែនការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ានឆ្នាំ ២០២៥ ដែលនឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការកែលម្អបរិយាកាសគោលនយោបាយវិនិយោគនៅទូទាំងតំបន់រួមមាន ការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងថ្នាក់តំបន់ ក្របខ័ណ្ឌដែលមានគោលបំណងបង្កើនសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងជំរុញកំណើនក្នុងវិស័យយុទ្ធសាស្ត្រ។
លើសពីនេះ អាស៊ានកំពុងដើរតាមនិន្នាការកំពុងរីកចម្រើនដូចជា ការបង្កើនលំហូរហិរញ្ញវត្ថុទៅក្នុងថាមពលកកើតឡើងវិញ ការផលិត និងកំណើនវិនិយោគដ៏រឹងមាំពីប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចធំៗដូចជា ចិន សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប។ បន្ថែមពីនេះ អាស៊ានបានបង្កើនបណ្តាញផលិតកម្ម និងសកម្មភាពខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់ក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុននានាក៏បានជួយពង្រឹងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីឧស្សាហកម្ម ដែលជាលទ្ធផលជំរុញ FDI ផងដែរ។
គួរឲ្យបញ្ជាក់ដែរថា អាស៊ានអាចទាក់ទាញការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) ដោយសារហេតុផលសំខាន់ៗមួយចំនួនដូចជា៖
១.ទីតាំងភូមិសាស្ត្រ៖ អាស៊ានមានទីតាំងផ្លូវពាណិជ្ជកម្មពិភពលោកសំខាន់ៗ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាច្រកសម្រាប់ពាណិជ្ជកម្មរវាងភាគបូព៌ា និងលោកខាងលិច
២. ការកើនឡើងទីផ្សារអ្នកប្រើប្រាស់៖ ជាមួយនឹងចំនួនប្រជាជនសរុបជាង ៦៧០ លាននាក់ និងការកើនឡើងនៃកម្រិតប្រាក់ចំណូលថ្នាក់កណ្តាល អាស៊ានមានអ្នកប្រើប្រាស់ធំ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាទីផ្សារទាក់ទាញសម្រាប់ទំនិញប្រើប្រាស់ សេវាកម្ម និងក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យា
៣. កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម៖ អាស៊ានមានកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី (FTAs) ជាមួយបណ្តាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចធំៗរបស់ពិភពលោក រួមមាន ចិន ឥណ្ឌា ជប៉ុន និងកូរ៉េខាងត្បូង ដែលធ្វើឱ្យវាកាន់តែងាយស្រួលសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនក្នុងការចូលទៅកាន់ទីផ្សារទាំងនេះតាមរយៈតំបន់
៤. សេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ៖ អាស៊ានមានទាំងសេដ្ឋកិច្ចកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ និងសេដ្ឋកិច្ចរីកចម្រើន ដែលផ្តល់ឱកាសវិនិយោគយ៉ាងទូលំទូលាយនៅទូទាំងឧស្សាហកម្មដូចជា កសិកម្ម ផលិតកម្ម បច្ចេកវិទ្យា និងសេវាកម្ម។ ប្រទេសដូចជាសិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងថៃមានវិស័យជឿនលឿន ខណៈពេលដែលប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជាវៀតណាម និងឥណ្ឌូនេស៊ីផ្តល់តម្លៃពលកម្មទាប និងជាទីផ្សារដែលកំពុងរីកចម្រើន
៥. កម្លាំងពលកម្មទាប និងមានប្រសិទ្ធភាព៖ ប្រទេសអាស៊ានភាគច្រើនផ្តល់កម្លាំងពលកម្មដែលមានជំនាញ និងមានប្រសិទ្ធភាពជាមួយនឹងតម្លៃទាប ដែលអាចទាក់ទាញដល់ក្រុមហ៊ុនចម្រុះជាតិសាសន៍ដែលមានបំណងកាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិតកម្ម
៦. ការលើកទឹកចិត្តរបស់រដ្ឋាភិបាល៖ រដ្ឋាភិបាលអាស៊ានជាច្រើនផ្តល់ការលើកទឹកចិត្តដើម្បីទាក់ទាញ FDI រួមទាំងការបន្ធូរបន្ថយពន្ធ ការឧបត្ថម្ភធនវិនិយោគ និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស (SEZs) ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីគាំទ្រអាជីវកម្មបរទេស
៧. ស្ថិរភាពនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច៖ នយោបាយការទូតដែលទាក់ទងគ្នាក្នុងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានធំៗ និងការកើនឡើងនៃភាពធន់នៃសេដ្ឋកិច្ចបានធ្វើឱ្យតំបន់កាន់តែមានភាពទាក់ទាញសម្រាប់ការវិនិយោគរយៈពេលវែង
៨. ការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ៖ បណ្តាប្រទេសអាស៊ានបាននឹងកំពុងវិនិយោគយ៉ាងច្រើនទៅលើការអភិវឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដូចជា ការដឹកជញ្ជូន ទូរគមនាគមន៍ និងថាមពល។ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលប្រសើរឡើងនេះជួយបង្កើនភាពងាយស្រួលនៃការធ្វើអាជីវកម្ម និងទាក់ទាញអ្នកវិនិយោគកាន់តែច្រើន
៩. ការរីកចម្រើនផ្នែកឌីជីថល និងបច្ចេកវិទ្យា៖ អាស៊ានកំពុងរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័សនៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល និងផ្នែកនវានុវត្តន៍ ដោយផ្តោតលើវិស័យ fintech, e-commerce និងវិស័យដែលជំរុញដោយបច្ចេកវិទ្យា។ រដ្ឋាភិបាលតាមបណ្តាប្រទេក៏កំពុងវិនិយោគក្នុងការបំប្លែងឌីជីថល ដើម្បីឥ្យវាក្លាយជាមជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់ការចាប់ផ្តើមអាជីវកម្ម និងការវិនិយោគបច្ចេកវិទ្យា។
ជាមួយនឹងបរិយាកាសវិនិយោគអំណោយផល ការបន្តធ្វើសមាហរណកម្មក្នុងតំបន់ និងកំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបដែលមានស្ថិរភាព តំបន់អាស៊ាននឹងបន្តទាក់ទាញការវិនិយោគសំខាន់ៗពីបរទេស។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ អាស៊ានក៏មានភាពទាក់ទាញការវិនិយោគកាន់តែច្រើននៅក្នុងឧស្សាហកម្ម និងវិស័យដែលភ្ជាប់ទៅនឹងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព និងនិរន្តរភាពផងដែរដូចជា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់រថយន្តអគ្គិសនី ខ្សែសង្វាក់តម្លៃថាមពលកកើតឡើងវិញ និងការអភិវឌ្ឍន៍បណ្តាញខ្សែសង្វាក់ផ្គត់ផ្គង់៕