ភ្នំពេញ ៖ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា កាលពីថ្មីៗនេះ បានរៀបចំបើកសន្និសីទម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ប្រចាំឆ្នាំលើកទី១០ស្ដីពី «ហានីភ័យអាកាសធាតុ និងអន្ដរកាលឆ្ពោះទៅកាន់សេដ្ឋកិច្ចបៃតង» ក្រោមការចូលរួមពីលោកជំទាវ ជា សិរី អគ្គទេសាភិបាលធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា លោកស្រី Alissar Chaker តំណាង UNDP ប្រចាំកម្ពុជា ដែលក្នុងគោលបំណង ដើម្បីរួមចំណែកស្រាវជ្រាវធាតុចូលសំខាន់ៗ ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
លោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី បានមានប្រសាសន៍ថា ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បានបង្កើតឱ្យមានសន្និសីទម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចឡើង ក្នុងគោលបំណងរួមចំណែកស្រាវជ្រាវ ដែលជាការងារចាំបាច់សម្រាប់ការផ្ដល់ជាធាតុចូលសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។
លោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី បានថ្លែងថា ៖
«ខ្ញុំពិតជាមានមោទនភាពដែលក្នុង ១ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ ជាអាទិ៍រួមមាន បញ្ហាស្ថិរភាព ប្រធានបទសំខាន់ៗជាច្រើន ត្រូវបានលើកយកមកស្រាវជ្រាវ បរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ មូលដ្ឋានកំណើនសេដ្ឋកិច្ច សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល ការស្តារសេដ្ឋកិច្ចក្រោយវិបត្តិកូវីដ-១៩ ដូច្នេះសូមវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះ លទ្ធផលនៃការស្រាវជ្រាវពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ដែលកាន់តែមានគុណភាព ហើយអ្នកស្រាវជ្រាវមានចំណាប់អារម្មណ៍បានចូលរួមកាន់តែច្រើន»។
លោកជំទាវបណ្ឌិត បានបន្ដថា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា បាន និងកំពុងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់កាន់តែខ្លាំង ហើយបានជំរុញឱ្យគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធបញ្ជ្រាបបញ្ហានេះទៅក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយ និងសកម្មភាពរបស់ខ្លួន ដោយបានជ្រើសរើសយកប្រធានបទពាក់ព័ន្ធនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងដំណើរការឆ្ពោះទៅរកសេដ្ឋកិច្ចបៃតងរបស់កម្ពុជា ការសម្រេចកំណត់យកប្រធានបទនេះឡើង ដោយសារមជ្ឈដ្ឋានជាតិ តំបន់ និងអន្តរជាតិ ។
កម្ពុជា ក៏បានដើរតួនាទីកាន់តែសកម្ម ក្នុងការរួមចំណែកកាត់បន្ថយការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ និងបានប្តេជ្ញាដាក់ចេញគោលនយោបាយឆ្ពោះទៅកាន់សេដ្ឋកិច្ចបៃតង។ បច្ចុប្បន្នសីតុណ្ហភាពពិភពលោក បានកើនឡើងប្រមាណ១,២អង្សា ធៀបនឹងសម័យមុនបដិវត្តន៍ឧស្សាហកម្ម (១៨៥០-១៩០០) ហើយសីតុណ្ហភាពនឹងអាចកើនឡើងដល់ ២,៧អង្សា នៅត្រឹមឆ្នាំ២១០០ ប្រសិនបើគ្មានកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបន្ថែមទេនោះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ ពីលោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី ។
បើយោងតាមរបាយការណ៍ទើបចេញផ្សាយកាលពីចុងខែតុលារបស់ធនាគារពិភពលោកបានឱ្យដឹងថា កម្ពុជាកំពុងរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ដោយភាពរាំងស្ងួត និងទឹកជំនន់បានកើតមានញឹកញាប់ និងខ្លាំងជាងមុន ដែលក្នុងនោះផលស្រូវបានបាត់បង់ប្រមាណ ១០០លានដុល្លារអាមេរិក ដោយសារគ្រោះរាំងស្ងួតបណ្តាលមកពីបាតុភូត El Nino កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ខណៈដែលគ្រោះទឹកជំនន់នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ បានប៉ះពាល់ខេត្តចំនួន១៤ និងប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ៨ម៉ឺន៥ពាន់គ្រួសារផងដែរ។
លោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី បានថ្លែងបញ្ជាក់ថា កម្ពុជាជាប្រទេសមួយដែលបញ្ចេញឧស្ម័នកាបូនទាប ប៉ុន្តែជាប្រទេសមួយដែលងាយរងគ្រោះនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ ជាពិសេសតាមរយៈវិស័យកសិកម្ម ខណៈដែលការប្រឈមនឹងបញ្ហានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងការទប់ស្កាត់ និងគ្រប់គ្រងផលវិបាកកើតចេញពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។
លោកជំទាវបណ្ឌិត បានបញ្ជាក់ថា ម្ហូបអាហារតំណាងឱ្យជាង៤៣% នៃកន្ត្រកទំនិញ និងសេវា ដែលក្រុមគ្រួសារនៅកម្ពុជាប្រើប្រាស់ជាប្រចាំ ដូចនេះផលប៉ះពាល់ពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុទៅលើវិស័យកសិកម្ម អាចនឹងរួមចំណែកបង្កើនវិសមភាពសង្គម និងធ្វើឱ្យក្រុមគ្រួសារ និងប្រជាពលរដ្ឋងាយរងគ្រោះធ្លាក់ចុះទៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ និងអាចបង្កជាបញ្ហាសន្តិសុខស្បៀង និងទំនិញឡើងថ្លៃ ដែលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជារួមផងដែរ។
សូមបញ្ជាក់ថា ជាទូទៅការប្រែប្រួលអាកាសធាតុប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្នុងវិស័យកសិកម្មដោយផ្ទាល់ និងវិស័យដទៃទៀតដោយប្រយោល។ គ្រោះមហន្តរាយបានកើតចេញ ដោយសារការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ មានដូចជា គ្រោះទឹកជំនន់ គ្រោះរាំងស្ងួត ខ្យល់ព្យុះ ដែលកើតមានកាន់តែញឹកញាប់ និងធ្ងន់ធ្ងរជាងមុន ព្រមទាំងបានបង្កជាវិបត្តិសុខភាព ស្បៀងអាហារ ការបាត់បង់អាយុជីវិត និងការខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធយ៉ាងដំណំ។ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ មិនត្រឹមតែបង្កហានិភ័យជារូបវ័ន្តប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងទៅលើសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមទាំងមូល ដោយគ្មានព្រំដែន តាមរយៈវិស័យពាណិជ្ជកម្ម ការវិនិយោគ អតិផរណា អត្រាការប្រាក់ ភាពអត់ការងារធ្វើ រហូតដល់អស្ថិរភាពហិរញ្ញវត្ថុសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គមទាំងមូល៕