ភ្នំពេញ៖ កម្ពុជាសម្រេចបាននូវការនាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅទៅទីផ្សារអន្តជាតិប្រមាណ ៦៥៦ ០០០តោន ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គិតជាទឹកប្រាក់ប្រមាន ៨៣៧លានដុល្លារ ថយចុះ ១៦,៩ % បើធៀបកាលពីឆ្នាំ២០២២ ខណៈដែលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីភាគច្រើនលើសលប់ត្រូវបាននាំចេញទៅប្រទេសវៀតណាមក្នុងបរិមាណ ៦១៨ ០០០តោន។ យោងតាមរបាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ និងផែនការអនុវត្តឆ្នាំ២០២៤ របស់សមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា (សសក)។
លោក អួន ស៊ីឡុត ប្រធានសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានលើកឡើងថា បញ្ហាប្រឈមនៃការថយចុះទិន្នផលបែបនេះ ដោយសារខ្វះឃ្លាំងសហគមន៍ដែលធ្វើឱ្យសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជាមិនអាចធ្វើតាមតម្រូវការបញ្ជាទិញរបស់ក្រុមហ៊ុនបរទេសបាន។ ជាការកត់សម្គាល់ អ្នកកែច្នៃនៅក្នុងស្រុកមានលទ្ធភាពក្នុងការប្រជែងប្រមូលទិញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីពីកសិករសម្រាប់ស្តុកទុកបានច្រើនជាងមុនបន្ទាប់ពីរាជរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយជាតិស្តីពីស្វាយចន្ទី ហើយមានការគាំទ្រពីធនាគារ SME និងធនាគារ ARDB ក្នុងការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីដល់សហគ្រាសកែច្នៃ ធ្វើឱ្យសហគ្រាសមួយចំនួនមានទុនច្រើនក្នុងការប្រជែងទិញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីពីកសិករសម្រាប់កែច្នៃ។
តាមរយៈការចុះអនុស្សរណៈយោគយល់គ្នារវាងសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា និងធនាគារ SME ធនាគាររដ្ឋមួយនេះ បានផ្តល់អត្រាការប្រាក់ពិសេស ៥.៥% សម្រាប់អ្នកផលិត និងកែច្នៃក្នុងវិស័យស្វាយចន្ទី និង៥% សម្រាប់សហគ្រិនជាស្រ្តី ដែលជាកម្រិតអត្រាការប្រាក់មួយដ៏ល្អមួយ សម្រាប់សហគ្រាសកែច្នៃគ្រាប់ស្វាយចន្ទី។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងពីសំណាក់លោក អួន ស៊ីឡុត។
លោកប្រធានសមាគម បានបន្តថា ក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃកម្ចីមានភាពស្មុគស្មាញបានធ្វើឱ្យសហគ្រាសកែច្នៃស្វាយចន្ទីក្នុងស្រុកមិនអាចរកទុនបង្វិលដើម្បីទិញគ្រាប់ស្តុកទុកសម្រាប់កែច្នៃបាននៅក្នុងឆ្នាំ២០២៣នេះ បណ្តាលឱ្យគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅចំនួនប្រមាណ ៩៥% ត្រូវបាននាំចេញ ហើយការនាំចេញគ្រាប់ចន្ទីឆៅដ៏ច្រើនចេញទៅក្រៅប្រទេស បានធ្វើឱ្យកម្ពុជាបាត់បង់តម្លៃបន្ថែមដល់កសិករ ដោយសារតែឈ្មួញដំឡើង ឬបន្ថយតម្លៃតាមចិត្ត បាត់បង់លទ្ធភាពបង្កើតការងារក្នុងសហគមន៍ និងនៅសល់ប្រមាណ ៥ប៉ុណ្ណោះសម្រាប់កែច្នៃក្នុងស្រុក។
លោក អួន ស៊ីឡុត បានបញ្ជាក់ថា ៖
« ឃ្លាំងសហគមន៍ដែលមានទាំងទីតាំងហាលគ្រាប់ចន្ទីត្រូវចំណាយមិនតិចជាង ១លានដុល្លារអាមេរិក មានសមត្ថភាពស្តុកគ្រាប់ស្ងួតចំនួន ៥ ០០០តោន សម្រាប់ទុកលក់ពេលគ្រាប់ឆៅឡើងថ្លៃនាខែសីហា ឬខែកញ្ញា។ ជាមួយគ្នានេះ ការលក់គ្រាប់ស្រស់ ធ្វើឱ្យកសិករបាត់បង់តម្លៃបន្ថែម ហើយឈ្មួញកណ្តាលឆក់ឱកាសទិញឡើងចុះតម្លៃតាមចិត្ត។ ម្យ៉ាងទៀត ស្នាក់ការកណ្តាល និងខេត្តគោលដៅទាំង ១០មានរចនាសម្ព័ន្ធសមាជិកច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែមិនទាន់មានទីស្នាក់ការជាផ្លូវការសម្រាប់បំពេញ ដោយសារបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ»។
យ៉ាងណាក្តី តាមរយៈគោលនយោបាយស្វាយចន្ទីរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលដែលបានដាក់ចេញឱ្យអនុវត្ត កម្ពុជាបានកំណត់គោលដៅកែច្នៃទិន្នផលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីរបស់ខ្លួនឱ្យបានដល់២៥ភាគរយនៃទិន្នផលសរុប សម្រាប់នាំចេញទៅលក់នៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិនៅត្រឹមឆ្នាំ២០២៧ ខណៈបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជានាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅភាគច្រើនទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាម។
យោងលើការប្រមូលរបាយការណ៍ក្រៅផ្លូវការដោយសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា សមាគមបានប៉ាន់ប្រមាណផ្ទៃដីដាំដុះស្វាយចន្ទី ៧០ម៉ឺនហិកតា ឃើញថា ថ្នាលបណ្តុះកូនចន្ទីពូជចំនួន ៦១កន្លែង បានលក់កូនស្វាយចន្ទីសល់ពីឆ្នាំ២០២២ អស់ ៦,៧លានកូន។ បើគណនាខ្នាតដាំ ៨ម៉ែត្រ x ៨ម៉ែត្រ ផ្ទៃដីជិត ៤ម៉ឺនហិកតា ត្រូវបានដាំស្វាយចន្ទីឡើងវិញ លើដីដែលបានកាប់ស្វាយចន្ទីចាស់ចោលក្នុងរយៈពេល ៣ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោកប្រធានសមាគម។
សូមបញ្ជាក់ថា សមាគមស្វាយចន្ត្រីកម្ពុជា (សសក) មានសមាជិកផ្ទាល់ និងសមាជិកមិនផ្ទាល់ជាកសិករចំនួន ១៩.៨០២គ្រួសារ ក្នុង ១០ខេត្ត។ សមាជិកមិនផ្ទាល់ គឺជាសមាជិកដែលចូលមកតាមរយៈសហគមន៍កសិកម្មជាដៃគូចំនួន ៤១ ក្នុងបណ្តាខេត្តចំនួន ៧ខេត្ត សរុបផ្ទៃដីរបស់កសិករជាសមាជិកចំនួន ៤៥០.០០០ហិកតា។
ស.ស.ក មានសមាជិកជាសហគ្រាសកែច្នៃស្វាយចន្ទីខ្នាតតូច និងមធ្យមចំនួន ៣៥សហគ្រាសសមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា ពុំមានលទ្ធភាពធ្វើសកម្មភាពជួយដល់កសិករឲ្យបានវិសាលភាពធំទូលាយ ញឹកញាប់ស្របតាមវដ្តរដូវរបស់ដំណាំស្វាយចន្ទីបានឡើយ ដោយសារហិរញ្ញវត្ថុរបស់ ស.ស.ក មានកម្រិតតិចតួចនៅឡើយដែលទទួលបានពីវិភាគទាន ដោយស្ម័គ្រចិត្តរបស់សមាជិកមួយភាគតូច។ រីឯការប្រែប្រួលអាកាសធាតុដែលកំពុងមានសព្វថ្ងៃបានជះឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំង ដល់ទិន្នផលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីប្រចាំឆ្នាំ។
របាយការណ៍សមាគមស្វាយចន្ទីកម្ពុជា បានបង្ហាញថា ក្នុងឆ្នាំ២០២២ កម្ពុជានាំចេញគ្រាប់ស្វាយចន្ទីឆៅទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ ចំនួន៦៧ម៉ឺនតោន គិតជាទឹកប្រាក់១ពាន់ ៧៧លានដុល្លារអាមេរិក។ ក្នុងនោះប្រទេសដែលនាំចូលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីពីកម្ពុជា មានជាអាទិ៍ ប្រទេសវៀតណាម ជប៉ុន និងចិន ខណៈប្រទេសផ្សេងៗទៀតក៏កំពុងតែសម្លឹងមើលឱកាសក្នុងការនាំចូលគ្រាប់ស្វាយចន្ទីកម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសខ្លួនដែរ៕