បរទេស៖ យោងតាមប្រភពព័ត៌មានពី The Guardian បានរាយការណ៍ថា ធនាគារពិភពលោកព្រមានអំពីតម្លៃប្រេងអាចឡើងថ្លៃដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតលើសពី ១៥០ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល និងអសន្តិសុខស្បៀងអាហារ ប្រសិនបើសង្គ្រាមរវាងអ៊ីស្រាអែល និងក្រុមហាម៉ាស់កាន់តែធំជាងនេះ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ តម្លៃប្រេងឆៅ WTI មានតម្លៃ ៨៣,៥៥ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល ខណៈដែលតម្លៃប្រេងឆៅ Brent មានតម្លៃ ៨៧,៨៦ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល។
នៅក្នុងការវាយតម្លៃចំពោះហានិភ័យសេដ្ឋកិច្ចនៃការកើនឡើងនៃសង្រ្គាមនៅតំបន់ហ្គាហ្សា ធនាគារពិភពលោកបាននិយាយថា ហានិភ័យនៃសង្គ្រាមនឹងប៉ះពាល់ដល់តម្លៃប្រេងឆៅអាចនឹងឡើងថ្លៃដល់កម្រិតខ្ពស់។ វាគឺជាសេណារីយ៉ូដ៏អាក្រក់បំផុតមួយដែលគេអាចប្រៀបធៀបជាមួយនឹងការធ្វើពហិការប្រេងរបស់អារ៉ាប់នៅភាគខាងលិចក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៣។ បញ្ហានេះនឹងបង្កឲ្យខ្វះខាតការផ្គត់ផ្គង់ប្រេង និងធ្វើឱ្យតម្លៃប្រេងអាចឡើងថ្លៃប្រហែល ៩០ ដុល្លារដល់ចន្លោះពី ១៤០ ទៅ ១៥៧ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល។ កាលពីឆ្នាំ២០០៨ តម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃដល់ ១៤៧ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល។
លោក Indermit Gill ប្រធានសេដ្ឋវិទូរបស់ធនាគារពិភពលោកបាននិយាយថា សង្រ្គាមរបស់រុស្ស៊ីជាមួយអ៊ុយក្រែន គឺជាជម្លោះចុងក្រោយបំផុតនៅមជ្ឈិមបូព៌ាចាប់តាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៧០។ ជម្លោះបានបង្កឲ្យមានវិបត្តិទីផ្សារទំនិញអាក្រក់ខ្លាំងបំផុត ហើយវាមានផលរំខានដល់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដែលបន្តរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ ដូច្នោះហើយ អ្នកបង្កើតគោលនយោបាយត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត។ ប្រសិនបើជម្លោះកាន់តែតានតឹង សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនឹងប្រឈមវិបត្តិថាមពលទ្វេរដងជាលើកដំបូងក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ ដែលវាមិនត្រឹមតែមកពីសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែនប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏មកពីមជ្ឈិមបូព៌ាផងដែរ។
មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ ធនាគារពិភពលោកបាននិយាយថា ភាពតក់ស្លុតចំពោះសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកមិនត្រឹមតែប៉ះពាល់តម្លៃថាមពលតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏នឹងបណ្តាលឱ្យមនុស្សរាប់រយលាននាក់ជួបវិបត្តិអសន្តិសុខស្បៀងផងដែរ ដោយសារតែតម្លៃអាហារឡើងថ្លៃ។ លើសពីនេះ ធនាគារពិភពលោកក៏បាននិយាយថា សង្រ្គាមអ៊ីស្រាអែល និងហាម៉ាសក៏មានផលប៉ះពាល់តិចតួចលើតម្លៃទំនិញបច្ចុប្បន្ននេះផងដែរ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ តម្លៃប្រេងបានឡើងថ្លៃប្រហែល ៦ ភាគរយ ប៉ុន្តែទំនិញកសិកម្ម លោហធាតុឧស្សាហ៍កម្ម និងទំនិញផ្សេងនៅមិនទាន់ផ្លាសប្តូរគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះទេ។ យ៉ាងណាមិញ តម្លៃទំនិញទាំងនេះអាចនឹងឡើងថ្លៃយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប្រសិនបើជម្លោះកាន់តែធំ។
លោក Ayhan Kose អនុប្រធានសេដ្ឋវិទូរបស់ធនាគារពិភពលោកបាននិយាយថា ប្រសិនបើតម្លៃប្រេងបន្តឡើងថ្លៃ នោះតម្លៃអាហារក៏នឹងឡើងថ្លៃផងដែរ។ នៅពេលដែលបញ្ហាតម្លៃប្រេងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ វានឹងជំរុញកំណើនអតិផរណានៃតម្លៃម្ហូបអាហារកើនឡើងដូចគ្នា។ នៅចុងឆ្នាំ ២០២២ កន្លងទៅនេះ ចំនួនមនុស្សជិតមួយភាគដប់នៃចំនួនប្រជាជនពិភពលោកបានទទួលអាហារូបត្ថម្ភតិចតួចបំផុត។ ការកើនឡើងនៃជម្លោះចុងក្រោយនេះនឹងធ្វើឱ្យអសន្តិសុខស្បៀងកាន់តែខ្លាំងឡើង ដែលមិនត្រឹមតែនៅក្នុងតំបន់ប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងនៅទូទាំងពិភពលោកផងដែរ។
ក្រោមការព្យាករណ៍របស់ធនាគារពិភពលោកបានបង្ហាញថា ប្រេងមានតម្លៃជាមធ្យម ៩០ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែលនៅក្នុងត្រីមាសទីបួន មុនពេលធ្លាក់ចុះមកត្រឹម ៨១ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែលនៅឆ្នាំក្រោយ ដោយសារកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកអាចនឹងធ្លាក់ចុះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី វាក៏បានគូសបញ្ជាក់ពីការប្រែប្រួលតម្លៃប្រេងចំនួន ៣ សេណារីយ៉ូផងដែរ។
សេណារីយ៉ូទីមួយ គឺការរំខានតិចតួចដែលការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងពិភពលោកនឹងត្រូវកាត់បន្ថយពី ៥ សែនបារ៉ែលទៅ ២ លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ ប្រហែលស្មើនឹងការកាត់បន្ថយក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាមស៊ីវិលលីប៊ីក្នុងឆ្នាំ២០១១ ។ តម្លៃប្រេងនឹងឡើងថ្លៃចន្លោះពី ៩៣ ទៅ ១០២ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល។ សេណារីយ៉ូទីពីរ គឺការរំខានកម្រិតមធ្យម ដែលការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងពិភពលោកនឹងត្រូវបានកាត់បន្ថយពី ៣ ទៅ ៥ លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ ប្រហែលស្មើនឹងសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងឆ្នាំ២០០៣។ តម្លៃប្រេងនឹងកើនឡើងពី ២១ ទៅ ៣៥ ភាគរយ ឬ ចន្លោះពី ១០៩ ទៅ ១២១ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល។ សេណារីយ៉ូទីបី គឺការរំខានដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុត ដែលការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងពិភពលោកនឹងថយចុះពី ៦ ទៅ ៨ លានបារ៉ែលក្នុងមួយថ្ងៃ ដែលបណ្តាលឱ្យតម្លៃប្រេងឡើងថ្លៃចន្លោះពី ៥៦ ទៅ ៧៥ ភាគរយ ឬ ចន្លោះ ១៤០ ទៅ ១៥៧ ដុល្លារក្នុងមួយបារ៉ែល។
យ៉ាងណាក៏ដោយ បើគេក្រឡេកទៅមើលការរឹតបន្តឹងនៃការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងនៅឆ្នាំ១៩៧៣ បាននាំឱ្យតម្លៃប្រេងឆៅឡើងថ្លៃភ្លាមៗចំនួន ៤ ដង ដែលបង្កឱ្យមានអត្រាអតិផរណាឡើងខ្ពស់ និងការកើនឡើងនៃភាពអត់ការងារធ្វើ៕