ភ្នំពេញ ៖ ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមទីជនបទដែលបានយល់ដឹងអំពីចំណេះដឹងហិរញ្ញវត្ថុ បានងាកមកប្រើប្រាស់សេវាហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការច្រើនជាងមុន ជាពិសេសតាមរយៈគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលបានពង្រីកសាខា និងសេវាហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការទៅជិតប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមទីជនបទ។ ការណ៍នេះបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញបរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ ដោយបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបាន និងប្រើប្រាស់សេវាហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការ។
យោងតាមរបាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យប្រចាំឆ្នាំ២០២៣ របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ដែលចេញផ្សាយនៅចុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤ នេះ វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ដែលរួមមាន គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទទួលប្រាក់បញ្ញើ (MDIs) និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមិនទទួលប្រាក់បញ្ញើ (MFIs) បានបន្តចូលរួមចំណែកយ៉ាងសកម្មក្នុងការលើកស្ទួយសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ការពង្រីកមុខរបរអាជីវកម្ម និងការធ្វើកសិកម្ម ដើម្បីជួយជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាព។
ជាក់ស្តែង ឥណទានរបស់វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុត្រូវបានផ្តល់ដល់វិស័យសំខាន់ៗ ដូចជា ក្រុមគ្រួសារ ៣១,២% កសិកម្ម ២២,០% ពាណិជ្ជកម្មនិងជំនួញ ២០,២% សេវាកម្ម ១១,៤% និងវិស័យផ្សេងៗ ១៥,២។
វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ក៏បានរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញបរិយាបន្នហិរញ្ញវត្ថុ ដោយបង្កើនលទ្ធភាពទទួលបាន និងប្រើប្រាស់សេវាហិរញ្ញវត្ថុផ្លូវការ តាមរយៈគណនីប្រាក់បញ្ញើ និងគណនីឥណទានចំនួន ២,០ លានគណនី និង ១,៦ លានគណនី រៀងគ្នា។ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ មានបណ្តាញប្រតិបត្តិការចំនួន ៩១២ ទីតាំង នៅទូទាំងប្រទេស។
ជាមួយគ្នានេះ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានបន្តធ្វើទំនើបកម្មនិងពិពិធកម្មសេវាហិរញ្ញវត្ថុ ដូចជា សេវាឥណទាន ទទួលប្រាក់បញ្ញើ ផ្ទេរប្រាក់ និងម៉ាស៊ីដកនិងដាក់ប្រាក់ (ATM) ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការនៃការប្រើប្រាស់សេវាហិរញ្ញវត្ថុរបស់អតិថិជន។
យោងតាមការសិក្សាអំពីការវាយតម្លៃលើផលជះដែលត្រូវបានធ្វើឡើងដោយឯករាជ្យបានបង្ហាញកាលថ្មីៗនេះថា វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុនៅកម្ពុជាមិនត្រឹមតែជាម៉ាស៊ីនជួយជំរុញសេដ្ឋកិច្ចដ៏រឹងមាំប៉ុណ្ណោះទេ តែថែមទាំងជាកម្លាំងចលករជួយជំរុញប្រទេសកម្ពុជាដើរឆ្ពោះទៅរកការសម្រេចបានគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព (SDGs) ផងដែរ។
របាយការណ៍ដែលរៀបចំឡើងដោយសមាគមមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុកម្ពុជា (CMA) និងអនុវត្តដោយក្រុមហ៊ុនស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ M-CRIL បានសិក្សាស៊ីជម្រៅអំពីឥទ្ធិពលរបស់មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុក្នុងការជួយផ្លាស់ប្តូរទិដ្ឋភាពសេដ្ឋកិច្ចសង្គមកិច្ចរបស់កម្ពុជា ដោយបង្ហាញឱ្យឃើញនូវសមិទ្ធផលរបស់វិស័យ និងបញ្ហានានាដែលកើតមានឡើងស្របជាមួយនឹងការចូលរួមចំណែករបស់វិស័យនេះលើគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍ប្រកបដោយចីរភាព។
លទ្ធផលរកឃើញសំខាន់ៗពីការសិក្សា៖ ការសិក្សាអំពីការវាយតម្លៃលើផលជះ ដែលបានធ្វើឡើងយ៉ាងយកចិត្តដាក់ជាមួយអតិថិជនជាង ៣២០០ នាក់របស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដែលជ្រើសរើសមកពីភូមិជាង ៤៥០ភូមិក្នុងខេត្តចំនួន ១០ខេត្ត បានបង្ហាញផលជះចម្រុះនៃវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុទៅលើជីវិតរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជា។
ការសិក្សាបានបង្ហាញថា ពីរភាគបី (២/៣) នៃសំណាក បានរាយការណ៍ពីភាពប្រសើរឡើងក្នុងជីវិតរបស់ពួកគេ ដោយ៣១% ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ចច្រើននិងមានជីវភាពល្អប្រសើរជាងមុន ខណៈដែល ៣៦% ផ្សេងទៀតបានរាយការណ៍ពីភាពល្អប្រសើរនូវជីវភាពខ្លះ ក្នុងរយៈពេល ៥ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ នេះគឺជាតឹកតាងបញ្ជាក់ថា មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការជំរុញកំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាតាមរយៈការអនុញ្ញាតឱ្យគ្រួសារដែលមានចំណូលទាបជាច្រើនទទួលបានកម្ចីពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ។
យោងតាមរបាយការណ៍ត្រួតពិនិត្យ ទ្រព្យសកម្មរបស់វិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ បានចុះ ៤០,៧% មកត្រឹម ២៦,១ ទ្រីលានរៀល (៦,៤ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក) ចំណែកឥណទានថយចុំ ៤៥,៥% មកត្រឹម ២១,០ ទ្រីលានរៀល (៥,១ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក និងមូលនិធិភាគទុនិកថយចុះ ៣៣,៤% មកត្រឹម ៦,៥ ទ្រីលានរៀល (១,៦ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក)។ ជាមួយគ្នានេះ ប្រាក់បញ្ញើបានថយចុះ ៥២,៨% មកត្រឹម ៩,១ ទ្រីលានរៀល (២,២ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក)។ បម្រែបម្រួលអវិជ្ជមាននៃទ្រព្យសកម្ម ឥណទាន មូលនិធិភាគទុនិក និងប្រាក់បញ្ញើខាង គឺបណ្តាលមកពីគ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ ប្រាសាក់ ម.ក បានរួមបញ្ចូលជាមួយធនាគារ គូកមីន កម្ពុជាភិអិលស៊ី ទៅជា ធនាគារ ខេប៊ីប្រាសាក់ ម.ក។
អត្រាការប្រាក់មធ្យមចំពោះប្រាក់បញ្ញើជារៀល និងជាដុល្លារអាមេរិក របស់គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុមានកម្រិត ៨,៤% និង៨,៥% រៀងគ្នា។ ទន្ទឹមនេះ អត្រាការប្រាក់មធ្យមចំពោះឥណទានជារៀល មានកម្រិត ១៧,៦% និងជាដុល្លារអាមេរិក មានកម្រិត ១៦,៦%។
គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ រក្សាបានអនុបាតប្រុងប្រយ័ត្នលើកម្រិតកំណត់បទប្បញ្ញត្តិរបស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា រួមមានអនុបាតសាធនភាព ២៥,៧% និងអនុបាតក្របខ័ណ្ឌសន្ទនីយភាព ២៨៥,៨%។ លទ្ធភាពស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈអនុបាតប្រាក់ចំណេញធៀបនឹងទ្រព្យសកម្ម (ROA) និងអនុបាតប្រាក់ចំណេញធៀបនឹងមូលនិធិភាគទុនិក (ROE) ក្នុងកម្រិត ១,៥% និង ៥,៩% រៀងគ្នា ខណៈដែលអនុបាតឥណទានមិនដំណើរការ (NPL Ratio) មានកម្រិត ៦,៥%៕