ស្វែងយល់អំពី មូលបត្រកម្មសិទ្ធិ និងមូលបត្របំណុល

មូលបត្រ គឺជាកិច្ចសន្យាហិរញ្ញវត្ថុដែលអាចជួញដូរបាន។ កិច្ចសន្យានេះបញ្ជាក់ពីកម្មសិទ្ធិបំណុល ឬសិទ្ធិ/កាតព្វកិច្ចក្នុងការទិញ/លក់ ជាដើម។ ក្នុងនោះមូលបត្រចែកចេញជាពីរ គឺមូលបត្រកម្មសិទ្ធិ និងមូលបត្របំណុល។

ទី1 មូលបត្រកម្មសិទ្ធិ ៖ ផលិតផលទ្រព្យកម្មសិទ្ធិ គឺជាមូលបត្រដែលបានបោះផ្សាយដោយក្រុមហ៊ុនសាធារណៈ ដើម្បីគៀងគរមូលនិធិពីសាធារណៈជន។ វារួមបញ្ចូលទាំងភាគហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលតំណាងឲ្យភាពជាម្ចាស់របស់វិនិយោគិននៅក្នុងក្រុមហ៊ុននោះ។ ភាពជាម្ចាស់នៃទ្រព្យកម្មសិទ្ធិ នឹងផ្តល់សិទ្ធិដល់ភាគហ៊ុនិកនូវចំណែកនៃប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុនតាមរយៈភាគលាភ។ ភាគហ៊ុនិកគឺជាម្ចាស់នៃអាជីវកម្ម ព្រមទាំងចូលរួមទទួលនូវការចែករំលែកភាពជោគជ័យ ឬបរាជ័យនៃអាជីវកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុន។ លទ្ធផលដំណើរការអាជីវកម្មរបស់ក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីជាធម្មតាអាចវាយតម្លៃបានតាមរយៈភាគលាភដែលភាគហ៊ុនិកបានទទួល និងតាមរយៈថ្លៃភាគហ៊ុនដែលបានដាក់ថ្លៃនៅលើទីផ្សារ។ មានមូលបត្រកម្មសិទ្ធិ2ប្រភេទ ដែលអាចដាក់ជួញដូរនៅលើផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា (ផ.ម.ក.)៖

ក. ភាគហ៊ុនធម្មតា ៖ គឺជាភាគហ៊ុនដែលមានការលើកទឹកចិត្តដោយផ្ទាល់ដល់អ្នកកាន់កាប់ភាគហ៊ុនតាមរយៈ ភាគលាភដែលទទួលបានពីប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុន ការចំណេញលើមូលធន និងសិទ្ធិក្នុងការទិញភាគហ៊ុនថ្មីរបស់ក្រុមហ៊ុននៅពេលដែលក្រុមហ៊ុនសម្រេចក្នុងការបង្កើនដើមទុនចុះបញ្ជីរបស់ខ្លួន។

ខ. ភាគហ៊ុនបុរិមា ៖ ភាគហ៊ុនបុរិមាក៏ជាផ្នែកមួយនៃទ្រព្យកម្មសិទ្ធិផងដែរ។ ភាពខុសគ្នារវាងភាគហ៊ុនបុរិមា និងភាគហ៊ុនធម្មតាគឺ អ្នកកាន់កាប់ភាគហ៊ុនបុរិមានឹងមានសិទ្ធិទទួលបានមូលនិធិ ឬប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុនមុនភាគហ៊ុនធម្មតា។

ទី2 មូលបត្របំណុល ៖ គឺជាប្រភេទមូលបត្របំណុល ដែលតំណាងឱ្យកិច្ចសន្យាខ្ចីប្រាក់រវាងបុគ្គលបោះផ្សាយមូលបត្របំណុល (រួមមានសាជីវកម្ម សហគ្រាសរដ្ឋ ឬរាជរដ្ឋាភិបាល) និងវិនិយោគិន (ម្ចាស់មូលបត្របំណុល)។ តាមរយៈកិច្ចសន្យានេះ បុគ្គលបោះផ្សាយមូលបត្របំណុលមានកាតព្វកិច្ចបង់ឱ្យវិនិយោគិននូវទឹកប្រាក់ជាក់លាក់មួយជាទៀងទាត់ដែលហៅថា “គូប៉ុង” ឬ “ការប្រាក់” (លើកលែងសម្រាប់សញ្ញាបណ្ណគ្មានការប្រាក់) ព្រមទាំងបង់ប្រាក់ដើមនៅពេលដែលសញ្ញាបណ្ណនោះដល់កាលកំណត់សងដែលហៅថា “ឥណប្រទិទាន”។ ជំនួសឱ្យការខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ ក្រុមហ៊ុន ឬអង្គភាពមួយអាចបោះផ្សាយសញ្ញាបណ្ណទៅឲ្យវិនិយោគិនដោយផ្ទាល់ នៅពេលដែលក្រុមហ៊ុននោះត្រូវការសាច់ប្រាក់ដើម្បីផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់គម្រោងថ្មីៗ, បន្តប្រតិបត្ដិការក្រុមហ៊ុន ឬដើម្បីទូទាត់បំណុល។

លក្ខណៈខុសគ្នាចម្បងមួយរវាងភាគហ៊ុន និងសញ្ញាបណ្ណ គឺថាសញ្ញាបណ្ណតំណាងឱ្យភាពជាម្ចាស់បំណុល រីឯភាគហ៊ុនតំណាងឱ្យភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធិនៃក្រុមហ៊ុនមួយ។ ថ្លៃភាគហ៊ុនអាចកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័ស ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុននោះមានការរីកចម្រើន និងមានប្រាក់ចំណេញច្រើន។ ផ្ទុយទៅវិញ សញ្ញាបណ្ណធ្វើការទូទាត់តែការប្រាក់ដែលបានកំណត់ជាមុន ហើយថ្លៃរបស់វាប្រែប្រួលនៅក្នុងដែនដែលកំណត់ដោយអត្រាការប្រាក់ ពោលគឺមិនមែនកំណត់ដោយប្រាក់ចំណេញរបស់ក្រុមហ៊ុននោះឡើយ។

បច្ចុប្បន្ន មានតែប្រភេទសញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្មមួយប៉ុណ្ណោះ ដែលត្រូវបានចុះបញ្ជីនៅ ផ.ម.ក. ដោយមិនទាន់មានសញ្ញាបណ្ណរដ្ឋ។ សញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្ម ជាប្រភេទមួយនៃមូលបត្របំណុលដែលបោះផ្សាយដោយក្រុមហ៊ុនមហាជនទទួលខុសត្រូវមានកម្រិត ឬនីតិ-បុគ្គលប្រតិស្រុត។ យោងតាមប្រកាសស្តីពីការបោះផ្សាយលក់មូលបត្របំណុលជាសាធារណៈចេញដោយគ.ម.ក. សញ្ញាបណ្ណសាជីវកម្មអាចចែកចេញជា3រួមមាន៖

1. សញ្ញាបណ្ណធម្មតា ( Plain Vanilla Bond) សំដៅដល់សញ្ញាបណ្ណដែលមានអត្រាគូប៉ុងថេរមានកំណត់ឥណប្រតិទានជាមុននៅ កាលបរិច្ឆេទបោះផ្សាយ មិនមានការលើកកម្ពស់ (Enhancement) និង/ឬលក្ខណៈបន្ថែមដូចជាសិទ្ធិទិញត្រលប់ (Call Option) ឬ សិទិ្ធលក់ (Put Option) និងមិនមានការធានា។

2. សញ្ញាបណ្ណមានបុគ្គលធានា (Guaranteed Bond) សំដៅដល់សញ្ញាបណ្ណដែលផ្ដល់ការធានាថាការប្រាក់ និងប្រាក់ដើមនឹងត្រូវបានទូទាត់សងដោយភាគីទី3 ដែលជានីតិបុគ្គល ករណីដែលបុគ្គលបោះផ្សាយមិនមានលទ្ធភាពសងបំណុល (Default) ដោយមូលហេតុដូចជាអសាធនភាព ឬក្ស័យធន។

3. សញ្ញាបណ្ណមានវត្ថុធានា (Secured Bond) សំដៅដល់សញ្ញាបណ្ណដែលមានដាក់ទ្រព្យសកម្មជាវត្ថុធានា លើកលែងតែ មូលបត្របំណុលដែលមានទ្រព្យធានា (Asset Backed Securities) ដែលត្រូវកំណត់នៅក្នុងបទប្បញ្ញត្តិដោយឡែក។

ប្រភព៖ គេហទំព័រផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា

លោក អ៊ា សុវណ្ណារ៉ា | Mr. Ea Sovannara

ជីវប្រវត្តិ: លោកមានបទពិសោធន៍ជាង ១០ឆ្នាំក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច អប់រំ សង្គម និងកម្សាន្ត។ បច្ចុប្បន្នលោកជាការីនិពន្ធនៃសារព័ត៌មាន AMS Economy។

ជួយអូនផង!!

ប្រាក់

ចុចទទួល

ឥឡូវនេះ!!

របាយការណ៍ថ្មីៗ

មើលទាំងអស់ ➧

អាជីវកម្មយកសំបុកត្រចៀកកាំក្នុងស្រុកកំពុងមានទីផ្សារ

ជំនួញ, បទយកការណ៍

• 15/12/2023

គ្រាន់តែឮពាក្យថា សំបុកត្រចៀកកាំ ភាគច្រើនគេតែងតែគិតពីរសជាតិ និងគុណតម្លៃចំពោះសុខភាពដែលទទួលបានពីការទទួលទានភេសជ្ជៈ ឬអាហារដែលចម្រាញ់ចេញពីសំបុកត្រចៀកកាំ។

មុខរបរលក់ដំឡូងស្ងោរមួយកញ្ច្រែង តែអាចរកចំណូលបានជាង ៤០ ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយថ្ងៃ

ជំនួញ, បទយកការណ៍

• 17/11/2023

និយាយពីរបរលក់ដំឡូងស្ងោរចល័តតាមដងផ្លូវក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ គេមិនអាចមើលរំលងបាននោះទេនូវអាជីវករសកម្មនៅភូមិព្រែកពោធិ ដែលតែងតែជិះរថយន្តឈ្នួលឡើងមកលក់ដំឡូងស្ងោរពេលព្រឹក.....

អាជីវកម្មថ្មី ប្លែក យកក្រដាសលុយរៀលច្នៃជាបាច់ផ្កាគួរឱ្យទាក់ទាញ កំពុងទទួលបានការគាំទ្រខ្លាំង

ជំនួញ, បទយកការណ៍

• 20/10/2023

បាច់ផ្កា ជាវត្ថុអនុស្សាវរីយ៍ដែលគេនិយមទិញជូនគ្នានៅពេលមានកម្មវិធីអបអរ ឬក្នុងឱកាសពិសេសណាមួយ ដែលគេអាចប្រើបានទាំងបាច់ផ្កាធ្វើពីផ្កាស្រស់ ផ្កាជ័រ ឬច្នៃទៅតាមតម្រូវការរបស់អតិថិជន....

សិប្បកម្មកែច្នៃត្រីបឹងរំពេរ មានសមត្ថភាពកែច្នៃត្រីគ្រប់ប្រភេទ និងកំពុងជំរុញផលិតផលចូលទីផ្សារឱ្យបានច្រើន

ជំនួញ, បទយកការណ៍

• 15/09/2023

កំពង់ធំ ៖ សិប្បកម្មស្ត្រីកែច្នៃត្រីបឹងរំពេរ គឺជាសិប្បកម្មកែច្នៃត្រីមួយកន្លែងស្ថិតនៅភូមិចំបក់ ឃុំតាំងក្រសាំង ស្រុកសន្ទុក ខេត្តកំពង់ធំ បានប្រកាសថាខ្លួនមានសមត្ថភាពផលិតត្រីប្រកបដោយគុណភាព.....

ក្រូចឆ្មារសហគមន៍ពោធិ៍សាត់ កំពុងមានតម្រូវការខ្ពស់តាមរយៈការលក់របស់សហគមន៍

ជំនួញ, បទយកការណ៍

• 27/01/2023

ក្រូចឆ្មារ មានតម្រូវការទីផ្សារខ្ពស់ ទើបសហគមន៍មួយនៅខេត្តពោធិ៍សាត់បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាដាំ និងចែកចាយក្រូចឆ្មារទៅកាន់អតិថិជនទូទាំងប្រទេស.....

អាជីវកម្មកំប៉ុសគោក ចំណេញទាំងបរិស្ថាន ល្អទាំងដំណាំ ថែមទាំងលើកស្ទួយជីវភាពប្រជាជនក្នុងសហគមន៍

ជំនួញ, បទយកការណ៍

• 25/01/2023

សហគមន៍មួយបានប្រមូលផ្ដុំគ្នាផលិតជីកំប៉ុសលក់ ក្នុងគោលបំណងកាត់បន្ថយកាកសំណល់ ច្នៃធ្វើជាជី និងអាចរកចំណូលបន្ថែមសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ.....

មុខរបរដាំត្រកួនលក្ខណៈគ្រួសារ ងាយស្រួល និងអាចដាំបានខួបប្រាំងខួបវស្សា

ជំនួញ, បទយកការណ៍

• 23/11/2022

ត្រកួន ជាដំណាំម្យ៉ាងដែលបងប្អូនយើងចូលចិត្តដាំ ដោយសារតែវាងាយស្រួលដាំ ងាយថែទាំ ឆាប់បានផល ពិសេសគឺជាអាហារដ៏មានប្រយោជន៍សម្រាប់សុខភាព ថែមទាំងមានទីផ្សារគួរសមផងដែរ

តើអាជីវកម្មទាំង ៥ ប្រភេទនេះ អាចនឹងមានទីផ្សារខ្លាំងទៀតទេ ក្រោយពេលកូវីដ១៩ ត្រូវបានបញ្ចប់?

បទយកការណ៍, អាជីវកម្មថ្មី និងនវានុវត្ត

• 14/10/2021

អាជីវកម្ម ៖ មកដល់ពេលនេះ អ្នកដឹកនាំអាជីវកម្មព្រមទាំងសហគ្រិនថ្មីៗភាគច្រើនកំពុងស្វែងរកយុទ្ធសាស្ត្រទប់ទល់នឹងការខាតបង់....

លុយផោនចាប់ផ្តើមធ្លាក់ធៀបនឹងដុល្លារខណៈសមាជិកអឺរ៉ុបមួយចំនួនបិទព្រំដែនជាមួយអង់គ្លេស

បទយកការណ៍, ហិរញ្ញវត្ថុ

• 01/10/2021

បរទេស៖ទូរទស្សន៍ BBC ចេញផ្សាយនៅព្រឹកថ្ងៃចន្ទនេះបានសរសេរថា លុយផោនរបស់អង់គ្លេសត្រូវ បានគេមើលឃើញថាមានការធ្លាក់ចុះជាងមុនធៀបទៅនឹងលុយដុល្លាររបស់...

ព័ត៌មានទូទៅ

មើលទាំងអស់ ➧

សហភាពអឺរ៉ុបគ្រោងនឹងដាក់ទណ្ឌកម្មជុំទី ១៤ លើរុស្ស៊ី

ព្រឹត្តិការណ៍, សេដ្ឋកិច្ច

• 24/04/2024

ប្រទេសជាច្រើនរួមទាំងប្រទេសស៊ុយអែត ហ្វាំងឡង់ និងរដ្ឋបាល់ទិក កំពុងជំរុញឱ្យសហភាពអឺរ៉ុបដាក់ទណ្ឌកម្មទាំងស្រុងលើឧស្ម័ធម្មជាតិរាវ (LNG) របស់រុស្ស៊ី

Barefoot College ជួយផ្លាស់ប្តូរជីវភាពសហគមន៍ក្រីក្រ និងជួយបណ្តុះបណ្តាលស្ត្រីទៅជាវិស្វករក្នុងវិស័យថាមពលសូឡា

ធុរកិច្ចបរិយាបន្ន, ព្រឹត្តិការណ៍, អាជីវកម្មថ្មី និងនវានុវត្ត

• 24/04/2024

Barefoot College បាន និងបន្តបេសកកម្មរបស់ខ្លួនទៅតាមគោលការណ៍អភិវឌ្ឍប្រកបដោយចិរភាព ហើយបានចូលរួមក្នុងកិច្ចការងារជាច្រើនជាមួយប្រជាសហគមន៍ក្រីក្រ

កម្ពុជាស្នើសុំភាគីចិនជួយបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសនៅកម្ពុជាបន្ថែមទៀត

ព្រឹត្តិការណ៍, សេដ្ឋកិច្ច

• 24/04/2024

កម្ពុជា ពិតជាត្រូវការចិនក្នុងការជួយបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរី និងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសដើម្បីទាក់ទាញការវិនិយោគផ្ទាល់ពីប្រទេសចិន

កម្ពុជាអំពាវនាវឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាសាកលក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍

ព្រឹត្តិការណ៍, អាជីវកម្មថ្មី និងនវានុវត្ត

• 24/04/2024

ក្នុងសន្និសីទរដ្ឋមន្ត្រី OECD ប្រទេសកម្ពុជាបានអំពាវនាវឱ្យមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាសាកលក្នុងវិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ ។

កម្ពុជា ពិភាក្សាជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហាពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ

ព្រឹត្តិការណ៍, សេដ្ឋកិច្ច

• 24/04/2024

ឯកឧត្តម ប្រាក់ ដាវីដ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ចូលរួមកិច្ចប្រជុំក្រុមការងារពាណិជ្ជកម្ម និងវិនិយោគ ជាមួយសហភាពអឺរ៉ុប ។

ចំណេះដឹងកសិកម្មខ្លីៗ ៖ គន្លឹះសំខាន់ៗក្នុងការធ្វើស្រែឱ្យចំណេញ

ជំនួញ, ព្រឹត្តិការណ៍

• 24/04/2024

ស្រូវ ជាដំណាំមួយដែលប្រជាជនខ្មែរនិយមដាំ។ យ៉ាងណាមិញ ការដាំស្រូវក៏ត្រូវការបច្ចេកទេសសំខាន់ៗមួយចំនួន ទាំងការដាំ និងថែទាំ ទើបទទួលបានផលល្អ និងមិនខាតបង់

ការអនុវត្តតាមវិន័យ និងផែនការហិរញ្ញវត្ថ នឹងជួយឱ្យជីវភាពគ្រួសាររីកចម្រើន

ព្រឹត្តិការណ៍, ហិរញ្ញវត្ថុ

• 24/04/2024

ការកំណត់វិន័យហិរញ្ញវត្ថុ និងការរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុបានច្បាស់លាស់ និងត្រឹមត្រូវ អាចជួយឱ្យអាជីវកម្មរបស់លោកអ្នកមានភាពរីកចម្រើន និងជីវភាពកាន់តែប្រសើរឡើង