ការរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុគឺជាការកត់ត្រានូវប្រភពចំណូល និងបែងចែកប្រភពចំណាយ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាមិនឱ្យចាយលើសពីអ្វីដែលរកបាន។ ការរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុទៀតសោត អាចធ្វើបានក្នុងរូបភាពជាគ្រួសារ ជាបុគ្គល ឬជាអាជីវកម្មជាដើម។
ការរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុកាន់តែសំខាន់នៅពេលដែល បុគ្គល គ្រួសារ ឬម្ចាស់អាជីវកម្ម មានគោល ដៅក្នុងការសម្រេចគោលបំណងណាមួយដោយប្រើប្រាស់ថវិកា។ ប្រសិនបើពួកគេមិនបានតាមដាន និងរៀបចំនូវការចាយវាយឱ្យបានច្បាស់លាស់ទេ បុគ្គលនោះទំនងជាមិនអាចសម្រេចគោលដៅបាន ឬមិនអាចសូម្បីតែរ៉ាប់រងការចំណាយរបស់ខ្លួនឱ្យគ្រប់គ្រាន់ផងដែរ។
មនុស្សភាគច្រើនតែគិតថា លុះត្រាតែមានចំណូលច្រើនទើបអាចរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុបាន រីឯអ្នកដែលមានចំណូលតិចតួច ទោះបីជារៀបចំទៅក៏ពិបាកក្នុងការសន្សំប្រាក់ឱ្យសល់ដែរ។ ទន្ទឹមនឹងគ្នានេះ ក៏មានឃ្លាមួយដែលនិយាយថា «បើសិនជាមិនចេះសន្សំ ទោះមានចំណូលច្រើនប៉ុណ្ណាក៏ច្បាស់ជាមិនសល់។
ត្រង់ចំណុចនេះ អ្នកជំនាញគាំទ្រទៅលើការចេះរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួន បើទោះបីជាប្រាក់ ចំណូលតិចក៏ដោយ។
លោក ញឹម បុរី ប្រធាននាយកដ្ឋានអាជីវកម្មសាខា និងចែកចាយបានបកស្រាយនូវអំណះអំណាងនេះថា៖
«ការរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុ វាមិនអាស្រ័យលើប្រភពចំណូលដែលគាត់រកបាននោះទេ គ្រាន់តែថា បើគាត់មានប្រាក់ខែខ្ពស់ គាត់អាចដើរទៅដល់ផែនការរបស់គាត់លឿនជាងអ្នកដែលមានប្រាក់ខែទាបជាង»។
ក្នុងករណីដែលបុគ្គល ឬគ្រួសារដែលមានចំណូលទាប ហើយចង់សម្រេចបាននូវគោលដៅហិរញ្ញវត្ថុ គួរពិចារណាកាត់បន្ថយការចំណាយលើអ្វីដែលមិនចាំបាច់ ជាពិសេសត្រូវបែងចែកឱ្យដាច់រវាង ចំណង់ និងតម្រូវការ។
លោក ញឹម បុរី បន្តពន្យល់ទៀតថា ចំណង់ (Wants) ជាអ្វីដែលមនុស្សម្នាក់ៗចង់បាន។ តួយ៉ាងដូចជា សម្លៀកបំពាក់ គ្រឿងអលង្ការ សម្ភារៈនិយម និងការកម្សាន្ដផ្សេងៗជាដើម។ ប៉ុន្តែទាំងនេះមិនមែនជា អ្វីដែលបុគ្គលម្នាក់ៗត្រូវតែមាននោះទេ មានន័យថាប្រសិនបើចំណូលខ្លួនទាប គួរតែកាត់បន្ថយការ ចង់បាននូវរបស់មិនចាំបាច់ទាំងនេះ។
រីឯតម្រូវការ (Needs) គឺជាអ្វីដែលមនុស្សម្នាក់ៗត្រូវការជាចាំបាច់សម្រាប់ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃដូចជា ការបង់ថ្លៃទឹក ថ្លៃអគ្គីសនី ការទិញអាហារហូបចុក ការព្យាបាលជំងឺជាដើម។ ទាំងនេះទើបជាអ្វីដែល បុគ្គលគួរចំណាយលើ ប្រសិនបើបុគ្គលនោះចង់សន្សំប្រាក់សម្រាប់គោលដៅទៅថ្ងៃអនាគត។
លោកបន្តថា ប្រសិនបើបុគ្គលម្នាក់ៗ ឬគ្រួសារមួយអាចសម្រេចបាននូវការរៀបចំផែនការហិរញ្ញវត្ថុ របៀបនេះ ទោះបីជាមានចំណូលតិច ក៏គង់តែអាចសម្រេចតាមគោលដៅរបស់ខ្លួនបានដែរ៕