បរទេស ៖ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨ ជាថ្ងៃខែកំណើតនៃជម្លោះពាណិជ្ជកម្មរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសចិន ដែលបច្ចុប្បន្នមិនទាន់បានបញ្ចប់ ឬសូម្បីតែភាពធូរស្រាលនៅឡើយ។ជម្លោះនេះបានឆ្លងកាត់គ្រប់ស្ថានភាពរបស់ពិភពលោកទាំងពីមុនវិបត្តិជំងឺរាតត្បាតសកលក្តី ទាំងក្នុងអំឡុងពេលរាតត្បាតក្ដី និងក្រោយវិបត្តិរាត្បាត ហើយមកដល់វិបត្តិជម្លោះនៅអ៊ុយក្រែនផងដែរ។

អស់រយៈពេល៦ឆ្នាំមកនេះ ពិភពលោកចាំមិនភ្លេចទេថាជម្លោះពាណិជ្ជកម្មនេះបានកើតឡើងដំបូងពីសំណាក់ភាគីអាមេរិក។ រដ្ឋបាលអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានសម្រេចចិត្តបង្កើនអត្រាពន្ធទៅលើមុខទំនិញជាច្រើនព្រមទាំងរបាំងពាណិជ្ជកម្មជាច្រើនទៀតទៅលើការនាំចេញរបស់ចិន។ ជាយូរមកហើយអាមេរិកតែងតែចោទប្រកាន់ថាការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរបស់ចិនគឺជាការប្រកួតប្រជែងមិនមានតម្លាភាព និងតែងតែហៅចិនថាជាចោរលួចលើច្បាប់កម្មសិទ្ធបញ្ញា។

នៅក្នុងរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវមួយដែលធ្លាប់ចេញផ្សាយដោយកាសែតវ៉ាស៊ិនតោនប៉ុស្តិ៍បានវាយតម្លៃថា ភាពខាតបង់សេដ្ឋកិច្ចគឺមានទាំងនៅភាគីអាមេរិក និងភាគីចិនដូចគ្នា។របាយការណ៍ស្រាវជ្រាវសរសេរថា ៖ សេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកចាប់ផ្តើមមានភាពយឺតយ៉ាវសកម្មភាពវិនិយោគ និងអាជីវកម្មមានការរាំងស្ទះ ហើយក្រុមហ៊ុននានាបានកាត់បន្ថយបុគ្គលិក។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះទេ នៅទូទាំងប្រទេស កសិករ និងកសិដ្ឋានជាច្រើនបានប្រកាសក្ស័យធន ជាពិសេសឧស្សាហកម្មផលិត និងវិស័យដឹកជញ្ជូនបានធ្លាក់ចុះដល់កម្រិតមួយទាបបំផុត។

គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ ការវិភាគ Moody’s Analytics បានរកឃើញថា ជម្លោះពាណិជ្ជកម្មចិនអាមេរិកបានធ្វើឲ្យបាត់បង់ការងារដល់ទៅ៣០ម៉ឺនកន្លែង និងគិតជាទំហំសរុបដល់ទៅ០,៣ភាគរយនៃ GPD របស់អាមេរិក ខណៈដែលការស្រាវជ្រាវខ្លះអះអាងថា ទំហំនេះមានទៅដល់ ០,៧ភាគរយ ឬចន្លោះពី ៣០០ ទៅ ​៣២០ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងនោះធនាគារអាមេរិកបានវាយតម្លៃថាទំហំភាគហ៊ុននៃក្រុមហ៊ុនជាច្រើនរបស់អាមេរិកបានខាតបង់ដល់ទៅ ១,៧ ទ្រីលានដុល្លារនៅត្រឹមឆ្នាំ២០២០។

ដោយឡែក សម្រាប់ភាគីចិនវិញការខាតបង់មានស្ថានភាពស្រដៀងគ្នា ជាពិសេសគឺការនាំចេញ និងការផ្គត់ផ្គង់ទំនិញសំខាន់ៗសម្រាប់វិស័យឧស្សាហកម្មដែលក្នុងនោះគិតជាទឹកប្រាក់ដែលThe Economic Times ធ្លាប់បានចេញផ្សាយថា មានទំហំដល់ទៅ ៥៥០ពាន់លានដុល្លារ (ជាតួលេខចុងក្រោយ)។ ការខាតបង់នេះគិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ និង ២០២០ប៉ុណ្ណោះ ដូច្នេះ យើងអាចមើលឃើញហើយថារយៈពេល៦ឆ្នាំកន្លងមកនេះទំហំខាតបង់នៃពាណិជ្ជកម្មរវាងចិន និងអាមេរិកអាចនឹងមានរូបភាពប៉ុណ្ណា។

ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ សេដ្ឋកិច្ចសកលកំពុងដុនដាបផងនោះ ជម្លោះរវាងចិន និងអាមេរិកបានក្លាយទៅជាឧបសគ្គដ៏ធំមួយដែលអាចរាំងស្ទះដំណើរការងើបឡើងវិញនៃសេដ្ឋកិច្ច ខណៈពេលដែលពិភពលោកក៏កំពុងប្រឈមមុខទៅនឹងបញ្ហាវិបត្តិសកលជាច្រើនទៀតផងដែរ ដូចជាវិបត្តិអាកាសធាតុ វិបត្តិជម្លោះនៅអ៊ុយក្រែន និងវិបត្តិនៅមជ្ឈឹមបូព៍ាផងដែរ។

គួរឲ្យដឹងដែរថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ រដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក​ Joe Biden បានដំឡើងពន្ធទ្វេដងលើបន្ទះថ្មសម្រាប់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលនាំចូលពីប្រទេសចិន និងច្រើនជាងពន្ធទៅលើអាគុយរថយន្តអគ្គិសនីចំនួនបីដងដែលនាំចូលពីប្រទេសចិន។ អាមេរិកក៏បានដំឡើងពន្ធលើការនាំចូលដែកថែប អាលុយមីញ៉ូម និងឧបករណ៍វេជ្ជសាស្ត្ររបស់ចិនផងដែរដោយការដំឡើងពន្ធនឹងត្រូវធ្វើឡើងជាដំណាក់កាលក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំ៕