ម្ទេសឆ្អើរ ឬម្ទេសក្រៀម ជាប្រភេទម្ទេសដែលគេកែច្នៃចេញពីម្ទេសប្លោកស្រស់យកទៅស្រុះ និងហាលឱ្យស្ងួតល្អដែលផ្ដល់ទាំងរសជាតិ និងពណ៌សម្រាប់អាហារ ជាពិសេសគឺអាចរក្សាទុកបានយូរទៀតផង។ តាមរយៈការផលិតម្ទេសឆ្អើរនេះ គេអាចផ្ដល់ការងារ និងចំណូដល់បងប្អូនក្នុងសហគមន៍ផង និងជួយទិញកសិផលពីប្រជាកសិករក្នុងតំបន់ផងដែរ។
អ្នកស្រី គឹម ប៊ុនណា ជាម្ចាស់សិប្បកម្មម្ទេសឆ្អើរ ខេត្តកំពង់ឆ្នាំងបានរៀបរាប់ឱ្យដឹងថា៖
«តាមរយៈការផលិតម្ទេសឆ្អើរនេះ យើងអាចផ្ដល់ការងារដល់អ្នកក្នុងតំបន់ទាំងចាស់ ទាំងក្មេងប្រមាណជាង១០នាក់ដែលមកវះម្ទេសយកគ្រាប់ចេញ អ្នកហាលម្ទេស ហើយម្ទេសស្រស់ក៏យើងទិញពីកសិករក្នុងតំបន់ដែលគាត់ដាំនៅខេត្តនេះផ្ទាល់ ដោយមួយថ្ងៃយើងប្រមូលទិញមកផលិតប្រមាណ ២តោន ឬអាចតិចជាងនេះតាមរដូវកាល»។
ពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការផលិត ត្រូវបានម្ចាស់អាជីវកម្មខាងលើបន្តថា៖
«ក្នុងការផលិតម្ទេសឆ្អើរ ដំបូងយើងទិញម្ទេសស្រស់មកហើយត្រូវជួលឱ្យគេវះក្នុងតម្លៃ ១០០គីឡូក្រាម ចំណាយ ១៥០០០រៀល បន្ទាប់មកយកម្ទេសទៅស្រុះដោយរោយអំបិលខ្លះ លុះពេលស្រុះរួចគេយកម្ទេសទៅដាក់ហាលទើបរោយអំបិលបន្ថែមទៀត ហើយការហាលនេះក៏ត្រូវការជួលកម្លាំងឱ្យគេហាលដែរ។ ដើម្បីឱ្យម្ទេសស្ងួតល្អ គេត្រូវការហាលក្រោមកម្ដៅថ្ងៃប្រមាណ ២-៣ថ្ងៃ បន្ទាប់មកគេរែងយកគ្រាប់ម្ទេសចេញឱ្យស្អាតទើបថ្លឹងច្រកថង់លក់បាន»។
ម្ទេសឆ្អើរដែលហាលស្ងួតហើយអាចទុកបានយូររាប់ឆ្នាំ តែវាអាចប្រែទៅជាពណ៌ខ្មៅ ឯតម្លៃអាចលក់បានខុសៗគ្នាអាស្រ័យលើរដូវកាលចាប់ពី ១៧០០០រៀល ឬនៅខែវស្សាដែលជាខែកម្រអាចលក់បាន ២០០០០-២៥០០០រៀល ដែលគេលក់បោះដុំទៅឱ្យឈ្មួញទិញយកទៅលក់បន្តផង និងលក់រាយដោយខ្លួនឯងផង។
ក្រៅពីនេះ ចំពោះផ្នែកដែលនៅសល់គេក៏អាចលក់បន្តទៀតបានដែរ តួយ៉ាងដូចជាគ្រាប់ម្ទេសនៅពេលដែលគេរែងយកទង និងដីចេញស្អាតអាចលក់បាន ៣០០០រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាម ឬលក់បានត្រឹម ២៥០០រៀលសម្រាប់គ្រាប់ម្ទេសនៅទាំងទង។ នេះជាអ្វីដែលម្ចាស់អាជីវកម្មខាងលើបានលើកឡើង។
សម្រាប់វត្ថុធាតុដើមវិញ ម្ទេសប្លោកស្រស់ដែលគេទិញពីកសិករមកបរិមាណ ១០០គីឡូក្រាមអាចផលិតបានម្ទេសឆ្អើរជាមធ្យមត្រឹម ១៧គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ ឬអាចធ្ងន់ ឬស្រាលជាងនេះទៅតាមប្រភេទម្ទេសសាច់ក្រាស់ឬស្ដើង។ ដោយឡែកអំបិលដែលគេប្រើលាយនៅពេលស្រុះត្រូវប្រើក្នុងបរិមាណ ១០គីឡូក្រាមអំបិលសម្រាប់ម្ទេស ១០០គីឡូក្រាម ហើយត្រូវប្រើអំបិលកំពតទើបអាចផលតិបានល្អ ព្រោះអំបិលផ្សេងអាចធ្វើឱ្យខូចម្ទេស។
ជាចុងក្រោយ អ្នកស្រី គឹម ប៊ុនណា ក៏បានបញ្ចេញទស្សនៈទានដែរថា សម្រាប់អ្នកដែលចង់ចាប់ផ្ដើមប្រកបមុខរបរម្ទេសឆ្អើរនេះត្រូវត្រៀមដើមទុនច្រើនដើម្បីដំណើរការបានព្រោះទាំងការទិញម្ទេស និងជួលកម្លាំងមកវះ និងហាលម្ទេស ត្រូវឱ្យលុយភ្លាមៗ ហេតុនេះគេត្រូវមានដើមទុនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បង្វិលក្នុងអាជីវកម្មទើបអាចទៅរួច៕