ភ្នំពេញ ៖ មន្ត្រី​ជាន់ខ្ពស់​ ​និង​អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ច​បាន​លើកឡើងថា​ ​ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគី​កម្ពុជា​-​ចិន​នៅតែ​រឹង​មាំ​ ​និងកើន​ឡើង​ដល់​១​០​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ក្នុងរយៈពេល​១​០​ខែ ដោយសារ​កិច្ចព្រមព្រៀង​ភាព​ជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ​ក្នុង​តំបន់​ (RC​E​P​) ​និង​កិច្ចព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​កម្ពុជា​-​ចិន​ (CC​F​T​A​) ​ខណៈពេល​ដែល​តម្រូវ​ការ​សកល​ធ្លាក់ចុះ​ ​ ។​

យោង​តាម​តួលេខ​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ ​និង​រដ្ឋាករ​កម្ពុជា GDCE ​ ​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទំនិញ​រវាង​កម្ពុជា​ ​និង​ចិន​បាន​កើន​ឡើង​ដល់​១​០​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ក្នុងរយៈពេល​១​០​ខែ​​នៃ​ឆ្នាំ​២​០​២​៣ កើនឡើងជិត ៥ ភាគរយបើធៀបទៅនឹងរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ២០២២ ក្នុងនោះទឹកប្រាក់ដែលប្រទេសចិននាំទំនិញមកកម្ពុជាមានចំណែកជិត ៩០ ភាគរយនៃចំនួនទឹកប្រាក់សរុប។ ​

គិតចាប់ពីខែមករា ដល់ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ការនាំចេញ-នាំចូលទំនិញរវាងប្រទេសទាំង ២ មានទឹកប្រាក់សរុប ១០ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ៤,៦ ភាគរយពីចំនួន ៩,៦២ ពាន់លានដុល្លារ។ ក្នុងចំនួនទឹកប្រាក់ខាងលើ គឺទំនិញកម្ពុជានាំទៅប្រទេសចិន ១,១៨ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ១៩,៣ ភាគរយធៀបរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ២០២២ ដែលមាន ៩៨៧,៨៧ លានដុល្លារ និងទំនិញដែលភាគីចិននាំមកកម្ពុជា ៨,៨៩ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២,៩ ភាគរយពីចំនួន ៨,៦៤ ពាន់លានដុល្លារ។

អ្នកនាំពាក្យ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម​កម្ពុជា​ ​ឯកឧត្តម​ ​ប៉ែន​ សុ​វិជាតិ​ ​មានប្រសាសន៍ថា​ RC​E​P​ ​និង​ CC​F​T​A​ ​ដែល​កិច្ចព្រមព្រៀង​ទាំងពីរ​បាន​ចូលជាធរមាន​កាលពីឆ្នាំមុន​បាន​ផ្តល់​ការ​ជំរុញ​ដល់​កំណើន​នេះ​។ ជាមួយនឹង​កិច្ចព្រមព្រៀង​​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ទាំងពីរ​ ​ផលិតផល​ដែល​ផលិត​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​ត្រូវ​បាន​នាំចេញ​ទៅកាន់​ប្រទេស​ចិន​ជាមួយនឹង​ការ​អនុគ្រោះ​ពន្ធ​​។

ឯកឧត្តម​ ប៉ែន​ សុ​វិជាតិ​ ​បាន​មានប្រសាសន៍ថា ​៖​ ​

​​«​ដោយសារ​ទំនាក់ទំនង​ជិតស្និទ្ធ​រវាងប្រទេស​យើង​ទាំងពីរ​ ​ខ្ញុំ​ជឿជាក់​ថា​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​ទ្វេភាគី​របស់យើង​នឹង​បន្ត​កើន​ឡើង​ពេញ​មួយ​ឆ្នាំនេះ​ ​និង​ឆ្នាំ​បន្ទាប់។ ​ប្រទេស​ចិន​គឺជា​ទី​ផ្សារ​ដ៏​ធំ​មួយ​សម្រាប់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ ​ជាពិសេស​សម្រាប់​ផលិតផល​កសិកម្ម ​ដ៏​មាន​សក្តានុពល​ ​ដូចជា​ ​អង្ករ​ ​ចេក​លឿង​ ​ស្វាយ​ ​មៀន ​និង​ម្រេច​ ​ជាដើម​​»​។​

លោកបណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ ប្រធាននាយកដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិនៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាន​ប្រាប់ AMS ថា ភាពល្អប្រសើរ​នៃ​ទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា-ចិន ជា​ចំណែក​ដ៏​សំខាន់​ដែល​ជួយជំ​រុញឱ្យមាន​សកម្មភាព​នាំចេញ​-​នាំចូល​ទំនិញ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងប្រទេស​ទាំង​២។ ភាពល្អប្រសើរនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មទាំងនេះ ក៏ដោយ​សារមាន​កិច្ច​ព្រមព្រៀង​ពាណិជ្ជកម្ម​សេរី​ទ្វេភាគី CC​F​T​A​ ​និង​កិច្ចព្រមព្រៀង​ភាពជា​ដៃគូ​សេដ្ឋកិច្ច​គ្រប់​ជ្រុងជ្រោយ​​តំបន់ ​(RCEP) ផងដែរ​។

លោកបណ្ឌិតបានបន្តថា ៖

«យោងតាមកិច្ចសហប្រតិបត្តិការដ៏ល្អ ខ្ញុំមានជំនឿចិត្តយ៉ាងមុតមាំថា ទំហំពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងប្រទេសទាំងពីរនៅតែរក្សាបានលំនឹងកំណើន (ក្នុងរង្វង់ជាង១០ពាន់លាន) ដោយសារប្រទេសចិនជាទីផ្សារដ៏ធំរបស់ប្រទេសកម្ពុជា និងភាគីចិនបានសន្យាបង្កើនរំហូរវិស័យវិនិយោគ ជាពិសេសការជំរុញឱ្យមានសកម្មភាពឡើងវិញនូវគម្រោងអចលនទ្រព្យដែលជាប់គាំង។ ជាមួយគ្នានេះ យើងក៏មើលឃើញដែរថា កម្ពុជានឹងបន្តកំណើននៅក្នុងត្រីមាសទី៤ខាងមុខ ព្រោះបច្ចុប្បន្ន​ប្រទេស​ចិន ក្រៅពី​ទទួល​ទិញ​ទំនិញ ផលិតផល​កសិកម្ម​យ៉ាង​ច្រើន​ពី​កម្ពុជា ប្រទេស​ចិន ​ក៏​ជា​អ្នកផ្គត់ផ្គង់​វត្ថុធាតុដើម​ដ៏​សំខាន់​សម្រាប់​រោងចក្រ​ និងសហគ្រាស​នៅ​កម្ពុជា​ផងដែរ​»។

លោកបណ្ឌិតបានលើកឡើងឱ្យដឹងទៀតថា ជាការកត់សម្គាល់ កម្ពុជានៅមានការនាំចូលពីប្រទេសចិនច្រើននៅឡើយ ពោលគឺប្រមាណ ៦០ ទៅ ៧០ ភាគរយ ដោយសារកម្ពុជាមានតម្រូវការច្រើន ជាពិសេសវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់វិស័យឧស្សាហកម្ម និងសម្រាប់ប្រើប្រាស់​ក្នុង​ចង្វាក់​ផលិតកម្ម​ផលិត ឬ​កែច្នៃ ទៅជា​ផលិតផល​សម្រេច​ដើម្បី​នាំ​​ចេញទៅ​លក់​បន្ត​នៅ​ទីផ្សារ​អន្តរជាតិ​។ អ្វីដែលសំខាន់ គឺតម្លៃនៃនាំចូលពីបស្ចឹមប្រទេសមានតម្លៃថ្លៃ តែតម្លៃនៃផលិតផលប្រទេសចិនទាបដែលមានភាពសមស្រប និងអាចទទួលបានផលចំណេញ។

គួរឱ្យដឹងដែរថា យោងតាម​តួលេខ​របស់​​អគ្គនាយកដ្ឋាន​គយ​ និង​រដ្ឋាករ​កម្ពុជា​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា​ ​ទំហំ​ពាណិជ្ជកម្ម​អន្តរជាតិ​សរុប​របស់​កម្ពុជា​មាន​តម្លៃ​ ​៣​៨​,​៦​៦​ ​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ក្នុងរយៈពេល​​១​០​ខែ​​នៃ​ឆ្នាំ២០២៣​ ​ធ្លាក់ចុះ​ ៣​,​១​ ​ភាគរយ​ពី​ ​៣​៩​,​៩​ពាន់​លាន​ដុល្លារ​ក្នុងរយៈពេល​ដូចគ្នា​កាលពីឆ្នាំមុន​​​៕