ពោធិ៍សាត់ ៖ ភូមិចំនួន២ រួមមាន ភូមិប្រទាលជ្រុំ និងភូមិផ្ចឹកជ្រុំ ស្ថិតក្នុងនៅឃុំប្រមោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ ត្រូវបានអនុវត្ដន៍គម្រោងដំណាំដើម្បីអភិរក្សសត្វដំរីអាស៊ី ដែលបង្កើតឡើងដោយក្រសួងបរិស្ថាន អង្គការដៃគូ និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីការពារធម្មជាតិ។ ការអនុវត្ដគម្រោងនេះ គឺដើម្បីចូលរួមកាត់បន្ថយជម្លោះរវាងមនុស្ស និងសត្វដំរី និងទប់ស្កាត់ការកើតវិវាទឡើងរវាងសត្វ និងមនុស្ស ដោយសារការទន្ទ្រានទីកន្លែងរកចំណីរបស់សត្វដំរី និងប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់ព្រៃភ្នំ។
នៅក្នុងដំណើរចុះពិនិត្យមើលទីតាំងដែលជាគម្រោងដំណាំការពារដំរីអាស៊ី ដើម្បីបន្ធូរបន្ថយជម្លោះវិវាទរវាងមនុស្ស និងសត្វដំរី ស្ថិតនៅក្នុងភូមិ ផ្ចឹកជ្រុំ ឃុំប្រមោយ ស្រុកវាលវែង ខេត្តពោធិ៍សាត់ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ឯកឧត្តម នេត្រ ភក្រ្តា រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានបានគូសបញ្ជាក់ថា តំបន់ជួរភ្នំក្រវាញគឺជាទីជម្រកនៃសត្វដំរីព្រៃមួយកន្លែងផងដែរ។
ឯកឧត្ដមបានបញ្ជាក់ថា ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន សត្វដំរីអាស៊ីដែលមានវត្តមាននៅកម្ពុជាគឺនៅមានសល់ប្រហែលចន្លោះពី៤០០ក្បាល ទៅ៦០០ក្បាល ដែលភាគច្រើនរស់នៅក្នុងតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ តំបន់ខ្ពង់រាបខាងជើងទន្លេសាប និងតំបន់ខ្ពង់រាបភាគខាងកើតក្នុងខេត្តមណ្ឌលគិរី ដោយសារទីនោះជាតំបន់ដែលមានជីវៈចម្រុះដ៏សម្បូរបែប មានប្រព័ន្ធអេកូទ្បូស៊ី និងមានទីជម្រាលអំណោយផលដល់ការរស់នៅដល់ពួកវា និងសត្វព្រៃផ្សេងៗទៀត។ ទីកន្លែងនេះគឺជាតំបន់ព្រៃស្រោងដែលជាកន្លែងរស់នៅរបស់សត្វដំរី ប៉ុន្តែដោយសារកំណើនរបស់ប្រជាជនបានធ្វើឱ្យមានការទន្រ្ទានដីព្រៃ ហើយនៅកន្លែងខ្លះជាទីជម្រករបស់សត្វដំរី ដែលបង្កឱ្យមានជម្លោះរវាងមនុស្ស និងសត្វដំរី។
ឯកឧត្តម នេត្រ ភក្រ្តា បានមានប្រសាសន៍ថា ៖
“ចំពោះគម្រោងដំណាំការពារដំរីអាស៊ីនេះគឺដើម្បីទប់ស្កាត់បញ្ហាប្រឈម ដោយសារតំបន់មួយកន្លែងនេះគឺជាទីកន្លែងដែលសត្វដំរីឆ្លងកាត់ ហើយដំរីវាអាចស៊ីដំណាំអ្នកស្រុក។ អ៊ីចឹងដើម្បីការពារសត្វដំរីយើងបានលើកកម្ពស់ជីវភាពប្រជាពលរដ្ឋដោយបានអនុវត្តន៍នូវគម្រោងមួយនេះ”
ឯកឧត្ដមបានថ្លែងបន្ថែមថា៖
“ដំរីជាសត្វរកស៊ីចំណីអាហារបែបវិលជុំ បានសេចក្តីថា បើវាធ្លាប់រកស៊ីតំបន់ណាមួយហើយ វាតែងមកកន្លែងនោះវិញដដែល។ ហេតុនេះបើកន្លែងណាមួយក្រុមមនុស្សបានប្រើប្រាស់កន្លែងវាសម្រាប់អាស្រ័យផលដំាំដំណាំនោះដំរីវាតែងមកកម្ទេចដំណាំរបស់អ្នកស្រុកចោលហើយ។ ការកើតនូវហេតុការណ៍បែបនេះវានឹងបង្កឱ្យមានជម្លោះរវាងមនុស្ស និងសត្វដំរីពុំខាន និងដណ្តើមកន្លែងទីតាំងគ្នាក្នុងការរកចំណី និងប្រកបរបរកសិកម្មចិញ្ចឹមជីវិត។ ព្រោះតែហេតុផលនេះ ហើយទើបគេបានបង្កើតគម្រោងមួយសម្រាប់ដោះស្រាយបញ្ហានេះឡើងដើម្បីកាត់បន្ថយជម្លោះរវាងមនុស្ស និងសត្វដំរី”
នៅក្នុងគម្រោងផែនការ ក៏ដូចជាកិច្ចការពារអភិរក្សសត្វដំរីនេះ ទាំងក្រសួងបរិស្ថាន និងអង្គការដៃគូដែលមានរយៈពេល១០ឆ្នាំ គ្រោងចំណាយថវិការ៤០លានដុល្លារអាមេរិកដែលស្ថិតនៅក្រោមក្របខ័ណ្ឌផែនការសកម្មភាពចំនួន៧ធំៗ ក្នុងនោះក៏មានគម្រោងកាត់បន្ថយជម្លោះរវាងសត្វដំរីជាមួយមនុស្សផងដែរ។
លោក ទុយ សេរីវឌ្ឍនា នាយកកម្មវិធីអង្គការសម្ព័ន្ធសត្វព្រៃ និងធម្មជាតិបានឱ្យដឹងថា គម្រោងមួយនេះបានចាប់ផ្តើមរយៈពេលជិត៣ឆ្នាំហើយ ដែលតំបន់នេះត្រូវបានរៀបចំឡើងចំនួនពីរកន្លែងគឺតំបន់ការពារធម្មជាតិ ភូមិប្រទាលជ្រុំ និង ភូមិ ផ្ចឹកជ្រុំ ស្ថិតក្នុងឃុំប្រមោយ។ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១០គ្រួសារដែលទទួលបានក្នុងការចូលគម្រោងនេះត្រូវបានគេណែនាំឱ្យដំាំដំណាំ ដែលមិនទាក់ទាញសត្វដំរី ដូចជា ដាំសណ្តែកកួរ តាសក់ទ្រើង ម្ទេស ត្រប់ ជាដើម។
លោក ទុយ សេរីវឌ្ឍនា បានមានប្រសាសន៍ថា ៖
“នៅកន្លែងនេះគឺគ្រាន់ជាគំរូមួយទេ មិនទាន់ជាគម្រោងដែលធំដូចអ្វីដែយើងចង់បានឡើយ។ ឧបមាថា ទីកន្លែងនេះមានស្រូវ ឬចេក និងទីតាំងខ្លះដំាអំពៅ អីចឹងមានន័យថា វាជាដំណាំទាក់ទាញសម្រាប់សត្វដំរី។ អីចឹងដើម្បីកុំឱ្យវាកើតមានផលប៉ះពាល់ណាមួយជាមួយសត្វដំរីទើបយើងបានណែនាំឱ្យបងប្អូនធ្វើការផ្លាស់ប្តូរដំណាំណាមួយដែលពុំទាក់ទាញដល់សត្វដំរី។ យើងនឹងពង្រីកនៅតាំងភូមិ ហើយថ្ងៃខាងមុខយើងនឹងពង្រីកទៅកាន់តំបន់ផ្សេងៗទៀត”
លោក ទុយ សេរីវឌ្ឍនា បានឱ្យដឹងថា នៅកម្ពុជាយើងមិនទាន់មានជម្លោះខ្លាំងក្លាដូចនៅប្រទេសមួយចំនួននៅឡើយទេ ដូចជា អាហ្រ្វិក ឥណ្ឌា និងស្រីលង្កា ជាដើម។ នៅកម្ពុជា សត្វដំរី ក៏ធ្លាប់ចូលមកស៊ីដំណាំរបស់បងប្អូនកសិករយើងដែរ ដូចជា ក្នុងឆ្នាំ ១៩៩៦ ឆ្នាំ ១៩៩៧ ក៏ធ្លាប់កើតបញ្ហានេះឡើងដែរ។ មិនមែនតែទីកន្លែងនេះទេ សូម្បីតែនៅតាមតំបន់ជួរភ្នំក្រវាញ ក្នុងនោះដូចជាតំបន់ពេជ្រនិល គិរីរម្យ ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺ តំបន់បូទុមសាគរ ជីផាត ស្ថិតក្នុងខេត្តកោះកុង ក៏មានបញ្ហាជម្លោះរវាងសត្វដំរីជាមួយមនុស្សដូចគ្នា៕