ភ្នំពេញ ៖ ជាការរំលឹកឡើងវិញ ផ្សារមូលបត្រចែកជាពីរដំណាក់គឺ ផ្សារដំបូង(primary market) និងផ្សារបន្ទាប់ (secondary market)។ ជាទូទៅ ការចូលរួមនៃវិនិយោគិននៅក្នុងផ្សារមូលបត្រ គឺសំដៅដល់ការទិញលក់ភាគហ៊ុននៅទីផ្សារបន្ទាប់(នៅក្រុមហ៊ុនផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា)។ ការចូលរួមនៅក្នុងផ្សារដំបូងដែលជាការទិញហ៊ុនដោយផ្ទាល់ពីក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយកើតមានម្ដងម្កាលនៅពេលដែលមានក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយលក់ភាគហ៊ុនជាសាធារណៈលើកដំបូង។
អត្ថបទសប្តាហ៍នេះ នឹងពន្យល់អំពីយន្តការសំខាន់ៗសម្រាប់វិនិយោគិនដែលចាប់អារម្មណ៍ចង់ទិញភាគហ៊ុនដែលទើបបោះផ្សាយ ដើម្បីកេងចំណេញទុកលក់នៅថ្ងៃជួញដូរដំបូង ឬនៅថ្ងៃជួញដូរក្រោយទៀត នៅទីផ្សារបន្ទាប់។ ការចូលរួមនៅទីផ្សារដំបូង ចែកជា២វគ្គ គឺ ទី១ ការធ្វើប៊ុកបៀលឌីង (book-building) ឬការស្ទាបស្ទង់ថ្លៃ និង ទី២ ការធ្វើបរិវិសកម្ម (subscription) ឬការចុះឈ្មោះទិញ។
១-ការធ្វើប៊ុកបៀលឌីង (book-building) ឬការស្ទាបស្ទង់ថ្លៃ៖
នៅពេលបោះផ្សាយលក់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួនជាលើកដំបូង ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយត្រូវការស្ទាបស្ទង់ថ្លៃភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួនជាមុនសិន។ ដោយមានជំនួយពីក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយធ្វើការវាយតម្លៃភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួននៅក្នុងចន្លោះថ្លៃមួយ (price range) ហើយដាក់ស្នើទៅវិនិយោគិនសាធារណៈ (ឬសក្ដានុពល)ឲ្យដាក់ថ្លៃទិញភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួននៅក្នុងចន្លោះថ្លៃមួយនោះ។
វិនិយោគិនអាចចូលរួមក្នុងការធ្វើប៊ុកបៀលឌីងនេះ ដោយត្រូវទៅក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រដែលពាក់ព័ន្ធ ឬក្រុមហ៊ុនមូលបត្រដទៃទៀតដែលចូលរួមក្នុងដំណើរការនេះ ហើយបំពេញពាក្យស្នើសុំចូលរួមធ្វើប៊ុកបៀលឌីង ដោយត្រូវបញ្ជាក់អំពីថ្លៃភាគហ៊ុន (នៅក្នុងចន្លោះអនុញ្ញាត) និងបរិមាណដែលខ្លួនចង់ទិញ រួចត្រូវតម្កល់ប្រាក់ ១០% នៃតម្លៃភាគហ៊ុនដែលខ្លួនចង់ទិញ។ ២-៣ សប្ដាហ៍ក្រោយមក លទ្ធផលប៊ុកបៀលឌីង ដែលក្នុងនោះមានថ្លៃដែលត្រូវធ្វើសំណើលក់ (offering price) នឹងត្រូវប្រកាសជាសាធារណៈ។ វិនិយោគិនដែលមិនជោគជ័យនៅក្នុងប៊ុកបៀលឌីង (វិនិយោគិនដែលដាក់ថ្លៃទិញទាបជាងថ្លៃដែលត្រូវធ្វើសំណើលក់) អាចដកប្រាក់កករបស់ខ្លួន ១០%មកវិញ ប្រសិនបើមិនចង់បន្តទៅវគ្គបរិវិសកម្ម។
២- ការធ្វើបរិវិសកម្ម (subscription) ឬការចុះឈ្មោះទិញ ៖
នៅពេលស្ទាបស្ទង់ និងកំណត់ថ្លៃបោះផ្សាយរួចហើយ ក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយដោយមានជំនួយពីក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រ នឹងត្រូវរៀបចំវគ្គបរិវិសកម្មបន្តទៀត ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យវិនិយោគិនចុះឈ្មោះទិញភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួននៅថ្លៃដែលបានកំណត់រួច (offering price)។
វិនិយោគិនដែលជោគជ័យនៅក្នុងប៊ុកបៀលឌីង (វិនិយោគិនដែលដាក់ថ្លៃទិញខ្ពស់ជាង ឬស្មើថ្លៃដែលត្រូវបានធ្វើសំណើលក់) ត្រូវដាក់ពាក្យស្នើសុំធ្វើបរិវិសកម្មបន្តទៀត ដើម្បីទទួលបានភាគហ៊ុនដែលខ្លួនបានដាក់សំណើនៅក្នុងវគ្គប៊ុកបៀលឌីងដោយត្រូវតម្កល់ប្រាក់បន្ថែមឲ្យគ្រប់១០០%នៃតម្លៃភាគហ៊ុនដែលទទួលបានជោគជ័យនៅក្នុងវគ្គប៊ុកបៀលឌីង ឬតម្លៃភាគហ៊ុនដែលខ្លួនចង់ទិញ។ វិនិយោគិនដែលមិនទទួលបានជោគជ័យ ឬដែលមិនបានចូលរួមនៅក្នុងប៊ុកបៀលឌីង ក៏អាចចូលរួមនៅក្នុងវគ្គបរិវិសកម្មបានដែរ ដោយត្រូវបំពេញពាក្យស្នើសុំធ្វើបរិវិសកម្ម និងបញ្ជាក់ពីបរិមាណភាគហ៊ុនដែលខ្លួនចង់ចុះឈ្មោះទិញ ដោយដឹងថាថ្លៃភាគហ៊ុនត្រូវបានកំណត់រួចហើយនៅវគ្គប៊ុកបៀលឌីង។ ចំនួនភាគហ៊ុនដែលលៃទុកសម្រាប់វិនិយោគិនទាំងពីរប្រភេទ (និងវិនិយោគិនដែលជោគជ័យក្នុងវគ្គប៊ុកបៀលឌីងហើយចង់ទិញបន្ថែម) គឺមានតែ៣០% នៃភាគហ៊ុនដែលបោះផ្សាយជាសាធារណៈប៉ុណ្ណោះ (បន្ទាប់ពីផាត់ចេញចំនួនភាគហ៊ុនដែលលៃបម្រុងទុកសម្រាប់លក់ជូនបុគ្គលិក)។ ៧០%ទៀតត្រូវបានដាក់ឲ្យធ្វើប៊ុកបៀលឌីងរួចហើយ។ រាល់ការបែងចែក (ប្រសិនបើសំណើទិញលើសចំនួនភាគហ៊ុនដែលមាន) នឹងត្រូវធ្វើឡើងតាមវិធានប្រ៉ូរ៉ាតា(តាមសមាមាត្រ)។ ក្នុងករណីភាគហ៊ុនបោះផ្សាយលក់មិនអស់ ក្រុមហ៊ុនធានាទិញមូលបត្រនឹងទិញយកចំណែកដែលនៅសល់នេះពីក្រុមហ៊ុនបោះផ្សាយ៕
ជីវប្រវត្តិ: លោកមានបទពិសោធន៍ជាង ១០ឆ្នាំក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច អប់រំ សង្គម និងកម្សាន្ត។ បច្ចុប្បន្នលោកជាការីនិពន្ធនៃសារព័ត៌មាន AMS Economy។