ភ្នំពេញ ៖ យោងតាមការសិក្សាថ្មីលើវិស័យទេសចរណ៍ និងការធ្វើដំណើររបស់វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក (World Economic Forum-WEF) ដែលត្រូវបានចេញផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗនេះបានបង្ហាញថា ភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ និងការរួមចំណែករបស់វិស័យទេសចរណ៍ដូចជាការធ្វើដំណើរនៅក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងអាចវិលត្រលប់ដូចទៅនឹងកម្រិតមុនជំងឺរាតត្បាត ដោយសារតែការការដកបម្រាមនៃការធ្វើដំណើរទាក់ទងនឹងជំងឺកូវីដ-១៩ ដែលគាំទ្រដល់វិស័យទេសចរណ៍។
សម្រាប់ប្រទេសដែលស្ថិតក្នុងបញ្ជីសេដ្ឋកិច្ចកំពូលឆ្នាំ២០២៤ រួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិក អេស្ប៉ាញ ជប៉ុន បារាំង និងអូស្ត្រាលី ខណៈដែលប៉ែកមជ្ឈិមបូព៌ាមានអត្រាស្ទុះងើបឡើងវិញខ្ពស់បំផុតក្នុងការមកដល់នៃភ្ញៀវទេសចរអន្តរជាតិ (២០ ភាគរយលើសពីកម្រិតឆ្នាំ២០១៩) ស្របពេលដែលអឺរ៉ុប អាហ្វ្រិក និងអាមេរិក ត្រូវបានបង្ហាញពីការស្ទុះងើបឡើងវិញយ៉ាងខ្លាំងប្រហែល ៩០ភាគរយ ក្នុងឆ្នាំ២០២៣។
លោក Francisco Betti ប្រធានក្រុមឧស្សាហកម្មសកល នៅវេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកបានថ្លែងថា ៖
« ឆ្នាំនេះ ជាចំណុចនៃរបត់មួយសម្រាប់វិស័យទេសចរណ៍ និងការធ្វើដំណើរ ដែលយើងដឹងថាមានសមត្ថភាពក្នុងការធ្វើឱ្យមានកំណើន និងបម្រើសហគមន៍តាមរយៈបរិវត្តន៍កម្មសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម»។
ជាមួយគ្នានេះ ឧស្សាហកម្មទេសចរណ៍សកលលោកត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងងើបឡើងវិញក្នុងកម្រិតទាបនៅឡើយ ហើយភាគច្រើនត្រូវបានជំរុញដោយកំណើននៃតម្រូវការនៅទូទាំងពិភពលោក ដែលស្របពេលជាមួយនឹងជើងហោះហើរមានកាន់តែច្រើន ខណៈដែលការបើកច្រកអន្តរជាតិកាន់តែប្រសើរ និងមានចំណាប់អារម្មណ៍វិនិយោគកាន់តែច្រើនលើតំបន់ទេសចរណ៍ធម្មជាតិ និងវប្បធម៌៌។
ក្នុងចំណោមប្រទេសដែលជាប់ពិន្ទុកំពូលទាំង៣០ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ មានចំនួន ២៦ ជាប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ដោយប្រទេស ១៩ មានមូលដ្ឋាននៅអឺរ៉ុប ៧នៅអាស៊ី-ប៉ាស៊ីហ្វិក ៣នៅអាមេរិក និង១ (អេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម) នៅតំបន់មជ្ឈិមបូព៌ា និងតំបន់អាហ្វ្រិកខាងជើង (MENA)។ ប្រទេសកំពូលទាំង១០ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ គឺសហរដ្ឋអាមេរិក អេស្ប៉ាញ ជប៉ុន បារាំង អូស្ត្រាលី អាល្លឺម៉ង់ ចក្រភពអង់គ្លេស ចិន អ៊ីតាលី និងស្វីស។
លទ្ធផលបានគូសបញ្ជាក់ថា ជាទូទៅសេដ្ឋកិច្ចដែលមានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់នៅតែបន្តមានលក្ខខណ្ឌអំណោយផលបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍វិស័យធ្វើដំណើរ និងទេសចរណ៍ ដែលត្រូវបានជួយដោយបរិយាកាសធុរកិច្ចដែលអំណោយផល ទីផ្សារការងារប្រកបដោយភាពសកម្ម គោលនយោបាយធ្វើដំណើរបើកចំហ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន និងទេសចរណ៍រឹងមាំ និងការទាក់ទាញបែបធម្មជាតិ វប្បធម៌ និងសកម្មភាពក្រៅពីការកម្សាន្តដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍យ៉ាងល្អ។
បើទោះជាវិស័យនេះបានធូរស្បើយពីវិបត្តិសុខភាពពិភពលោកក៏ដោយ ក៏វានៅតែប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាខាងក្រៅផ្សេងទៀត រាប់ចាប់ពីការកើនឡើងនៃហានិភ័យម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងបរិស្ថាន រហូតដល់បង្កើនការត្រួតពិនិត្យលើការអនុវត្តប្រកបដោយចីរភាពរបស់ខ្លួន និងឥទ្ធិពលនៃបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលថ្មីៗ ដូចជាទិន្នន័យធំ និងបញ្ញាសិប្បនិម្មិត។
លើសពីនេះ កង្វះកម្លាំងពលកម្មកំពុងបន្តកើតមាន ហើយសមត្ថភាពផ្លូវអាកាស ការវិនិយោគដើមទុន ផលិតភាព និងកត្តាផ្គត់ផ្គង់ក្នុងវិស័យផ្សេងទៀត មិនបានបំពេញនូវតម្រូវការដែលកើនឡើងនោះទេ។ អតុល្យភាពនេះ កាន់តែអាក្រក់ឡើងដោយអតិផរណាសកល ដែលធ្វើឱ្យការឡើងថ្លៃទំនិញ និងសេវាកម្ម។
លោកជំទាវ ឆាយ ស៊ីវលីន ប្រធានសមាគមទីភ្នាក់ងារទេសចរណ៍កម្ពុជាបានថ្លែងប្រាប់ AMS ថា សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាធៀបទៅនឹងតួលេខនៃការសិក្សារបស់វេទិកាសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនេះ អាចបញ្ជាក់បានថា នៅពេលឆាប់ខាងមុខនេះ កម្ពុជាក៏នឹងអាចវិលត្រឡប់ទៅដូចកម្រិតមុនមានជំងឺរាតត្បាតកូវីដ-១៩។
លោកជំទាវ ឆាយ ស៊ីវលីន បានគូសបញ្ជាក់ថា ៖ «សម្រាប់ខ្ញុំផ្ទាល់ ខ្ញុំមើលឃើញថា ការរំពឹងថាអាចនឹងវិលត្រឡប់ទៅកម្រិតដូចមុនជំងឺរាតត្បាត កូវីដ-១៩ គឺដោយសារភាពជាក់ស្ដែងដែលយើងមើលឃើញ និងកំពុងមានទាំងនៅក្នុងតំបន់ និងក្នុងប្រទេស ។ ប៉ុន្តែ បើយើងក្រឡេកមើលគុណភាពនៃអ្នកដំណើរមកកម្ពុជា សម្រាប់អ្នកដំណើរទេសចរសុទ្ធដែលមកកម្សាន្តនៅកម្ពុជានាពេលកន្លងមកនេះនៅមិនទាន់ដូចកាលពីមុននៅឡើយទេ ហើយការហោះហើរផ្លូវអាកាសចូលមកកម្ពុជា ក៏មិនទាន់បានស្មើហ្នឹងកាលពីមុនវិបត្តិកូវីដ-១៩ដែរ ដែលយើងត្រូវការពេលវេលាបន្ថែមទៀត»៕