ភ្នំពេញ៖ អគ្គនាយកដ្ឋានគយ និងរដ្ឋាករកម្ពុជា(GDCE) បានឱ្យដឹងថា ក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ទំហំទឹកប្រាក់នៃការផ្លាស់ប្តូរទំនិញរវាងប្រទេសកម្ពុជា និងប្រទេសចិន បានកើនដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុត គឺប្រមាណជាង ១៥,១៩ ពាន់លានដុល្លារ ដោយចំនួននេះស្មើនឹងជិត៣០ភាគរយនៃទំហំពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់កម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ២០២៤ ដែលមានចំនួន ៥៤,៧៤ ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក ធៀបទៅនឹងឆ្នាំ២០២៣ កើនឡើងប្រមាណ២៣,៨ភាគរយ ដែលមានត្រឹម ១២,២៦ពាន់លានដុល្លារអាម៉េរិក។ ក្នុងចំនួននេះ គឺទំនិញចិននាំមកកម្ពុជាមានចំនួន ១៣,៤៤ ពាន់លានដុល្លារ កើនឡើង ២៤,៦ ភាគរយ ចំណែកទំនិញកម្ពុជានាំទៅប្រទេសចិន ១,៧៥ ពាន់លានដុល្លារ កើន ១៨,៤ ភាគរយ។
យោងតាមរបាយការណ៍ពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) បានឱ្យដឹងថា ប្រទេសចិន គឺជាប្រភពនៃការវិនិយោគបរទេសដ៏ធំបំផុតរបស់កម្ពុជា ដែលមានចំនួនជិត៥០ ភាគរយនៃចំនួនវិនិយោគសរុបកាលពីឆ្នាំមុន។ តួលេខពី CDC បានបង្ហាញថា ការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេស (FDI) នៃទុនវិនិយោគសរុបចំនួន ៦.៩ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ចិនបានរួមចំណែក ៤៩,៨ ភាគរយ ឬស្មើនឹង ៣,៤៣ ពាន់លានដុល្លារ។
អ្នកឧកញ៉ា លឹមហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា បានប្រាប់ AMS ថា សម្រាប់កាវិនិយោគ វាគឺជាប្រវត្តិសាស្ត្រដែលមានក្រុមហ៊ុនចុះបញ្ជីនៅក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) មានគម្រោងវិនិយោគចំនួន ៤១៤ ជាមួយនឹងទុនវិនិយោគប្រមាណ ៦,៩ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២៤នេះ។
អ្នកឧកញ៉ា លឹម ហេង បានមានប្រសាសន៍ថា៖
«កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន (CCFTA) និងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់ (RCEP) បានផ្តល់សន្ទុះបន្ថែមទៀតដល់ពាណិជ្ជកម្មទ្វេភាគីរវាងកម្ពុជា និងចិន ដោយទាក់ទាញការវិនិយោគថ្មីៗបន្ថែមពីលើគម្រោងដែលមានស្រាប់»។
អ្នកឧកញ៉ាបានលើកឡើងបន្ថែមថា ជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ជាមួយបណ្តាប្រទេសចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង ប្រទេសអារ៉ាប់រួម និងប្រទេសជាសមាជិកនៃកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ធ្វើឱ្យចំនួននៃការនាំចេញ-នាំចូល កាន់តែមានកំណើន និងបន្តកើនឡើងថែមទៀតពេលអនាគត។
សូមជ្រាបថា ភាគច្រើននៃទំនិញកម្ពុជានាំទៅប្រទេសចិន ជាផលិតផលកសិកម្ម គ្រឿងសង្ហារឹម គ្រឿងអលង្ការ និងផលិតផលវាយនភណ្ឌ ចំណែកទំនិញដែលប្រទេសចិននាំមកកម្ពុជា មានដូចជា វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់រោងចក្រ/សហគ្រាស ផលិតផលប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ អាហារ/ភេសជ្ជៈ រថយន្ត គ្រឿងម៉ាស៊ីន គ្រឿងសំណង់ គ្រឿងអគ្គិសនី អេឡិចត្រូនិក ឱសថ … និងជីកសិកម្ម។ល។
បណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ ប្រធាននាយកដ្ឋានសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិនៃវិទ្យាស្ថានទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាបាននិយាយថា ក្នុងនាមជាប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ កម្ពុជាបាននាំចូលទំនិញជាច្រើនពីប្រទេសចិនមកបំពេញតម្រូវការក្នុងស្រុក និងបង្កើនសមត្ថភាពនាំចេញទំនិញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។ ដូច្នេះ ការព្យាករនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិតជាបានទទួលដូចការគ្រោងទុក ព្រោះវាមិនមែនជាការកើតឡើងដោយចៃដន្យទេ។
លោកបណ្ឌិតបានបញ្ជាក់ថា ៖
«កើនឡើង ដោយសារយើងមានកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏ជិតស្និទ្ធទ្វេភាគី កម្ពុជា-ចិន , កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP និងកិច្ចព្រមព្រៀងច្រករបៀងស្រូវ និងមច្ឆា ជាកិច្ចព្រមព្រៀងថ្មីដែលរដ្ឋាភិបាលទាំង២កំពុងអនុវត្តន៍។ ពោលគឺយើងមានកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ គ្រប់វិស័យ គេហៅថាកិច្ចប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ ដែលនិយាយថា យើងមិនទាន់មានផលិតកម្មគ្រប់គ្រាន់ យើងត្រូវការទំនិញ ត្រូវការផលិតផលនាំចូលពីចិនច្រើន ជាពិសេសយើងត្រូវការវត្ថុធាតុដើម ដែលកម្ពុជាមានតម្រូវការ ក្រៅពីនោះផលិតកម្មបច្ចេកវិទ្យា គ្រឿងយន្តជាដើម»។
បណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ បានលើកឧទាហរណ៍ បើប្រទេសចិនមានតម្រូវការទិញដូងពីកម្ពុជា នោះកម្ពុជានឹងពិបាកផ្គត់ផ្គង់ឱ្យប្រទេសចិន ព្រោះតាមតម្រូវការប្រទេសចិនចំពោះផ្លែដូង គឺមានចំនួនរហូតដល់ទៅជាង ២០០០ លានដូងក្នុង១ឆ្នាំ ដូច្នេះ សំណួរសួរថា តើដល់ពេលណាដែលកម្ពុជាអាចផ្គត់ផ្គង់ដូងទៅចិនបាន ?
លោកបណ្ឌិត បានកត់សម្គាល់ថា ៖
«អ្វីដែលខ្ញុំចង់បញ្ជាក់ គឺទីផ្សារប្រទេសចិនធំណាស់។ បើទោះជាទំហំសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនធំក៏ដោយចុះ ក៏ចិននៅតែមានកង្វះខាត ចិននៅត្រូវការទំនិញ នៅមានតម្រូវការផលិតផល បើចិនត្រូវការកសិផលរបស់កម្ពុជាដែលមានសក្តានុពល នោះជាចំណុចល្អ ដែលយើងត្រូវមានផែនការ គោលដៅច្បាស់លាស់ យើងនឹងក្លាយជាជង្រុកកសិកម្មសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ទៅចិន នោះសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានឹងស្ទុះលឿនតាមរយៈការកំណត់ទំនិញយុទ្ធសាស្ត្រសម្រាប់ទីផ្សារចិន»៕