សេដ្ឋកិច្ច
ហិរញ្ញវត្ថុ
អចលនទ្រព្យ
ជំនួញ
អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម
អាជីវកម្មថ្មី និងនវានុវត្ត
មាតិកាឌីជីថល
Khmer Insider
មរតកគំនិត
កម្ពុជា 360°
វិថីហិរញ្ញវត្ថុ
ភ្នំពេញ ៖ នៅពេលដែលធនាគារកណ្តាលនានាដំឡើងអត្រាការប្រាក់ វាជាព័ត៌មានដ៏ធំមួយ។ ធនាគារកណ្តាលសម្រេចថា វិធីតែមួយគត់ដែលអាចធ្វើឱ្យអតិផរណាធ្លាក់ចុះគឺបន្តការដំឡើងអត្រាការប្រាក់ ហើយការកើនឡើងអត្រាការប្រាក់នឹងធ្វើឱ្យថ្លៃដើមនៃការខ្ចីប្រាក់កើនឡើង ព្រមទាំងអាចធ្វើឱ្យទំនុកចិត្តអ្នកប្រើប្រាស់ធ្លាក់ចុះផងដែរ។ នេះបើយោងតាមការពន្យល់ពីសារព័ត៌មាន ដឹ អេកូណូមីស ដែលមានមូលដ្ឋាននៅចក្រភពអង់គ្លេសកាលពីថ្មីៗនេះ។
ការដំឡើងអត្រាការប្រាក់របស់ធនាគារកណ្តាលនឹងបណ្តាលឱ្យមានអត្រាការងារធ្លាក់ចុះ និងប្រាក់ឈ្នួលទាប ហើយថែមទាំងបណ្តាលឱ្យតម្លៃភាគហ៊ុនធ្លាក់ចុះ។ ប្រសិនបើមានការធ្លាក់ចុះលឿនពេក វាអាចជំរុញឱ្យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។
បើដូច្នេះ ហេតុអ្វីបានជាធនាគារកណ្តាលដំឡើងអត្រាការប្រាក់?
បើអ្នកខ្ចីប្រាក់គេ អ្នកត្រូវទូទាត់ឱ្យគេវិញលើសពីចំនួនដើម ដែលអ្នកបានខ្ចី។ នេះហើយគឺជាអត្រាការប្រាក់។ នៅពេលអ្នកប្រើប្រាស់កម្ចី អ្នកតែងតែចង់បានអត្រាការប្រាក់ទាបណាមួយ ដូច្នេះ អ្នកមិនចាំបាច់ត្រូវទូទាត់សងជាមួយអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់នោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ បើអ្នកដាក់សន្សំប្រាក់នៅក្នុងធនាគារ អំឡុងពេលអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ វាមានន័យថា អ្នកអាចរកប្រាក់សន្សំបានកាន់តែច្រើនក្នុងគណនីរបស់អ្នក។ ប៉ុន្តែទំហំនៃអត្រាការប្រាក់ដែលអ្នកអាចទទួលបាន គឺអាស្រ័យលើគោលការណ៍របស់ធនាគារនីមួយៗ។
បច្ចុប្បន្ន មិនមានគោលការណ៍អត្រាការប្រាក់តែមួយនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ។ អ្នកអាចមានជម្រើសធនាគារជាច្រើន ដែលកំណត់អត្រាការប្រាក់ផ្ទាល់ខ្លួន ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងក៏ដោយ អត្រាការប្រាក់ទំាងនោះគឺត្រូវបានកំណត់ដោយធនាគារកណ្តាល។ ធនាគារកណ្តាលគឺដូចជាអាណាព្យាបាលគ្រប់គ្រងនៅក្នុងវិស័យធនាគារ។ ក្នុងន័យនេះ វាដូចទៅនឹងអ្នក និងគណនីសន្សំរបស់អ្នកក្នុងធនាគារផងដែរ។ ធនាគារក៏ទទួលការប្រាក់ផងដែរ នៅពេលដែលពួកគេទុកប្រាក់ជាមួយធនាគារកណ្តាល ហើយធនាគារពាណិជ្ជហៅថាវាជាទុនបម្រុង។ ដូច្នេះវាស្រដៀងនឹងសាច់ប្រាក់នៅក្នុងដៃ។
ធនាគារពាណិជ្ជអនុញ្ញាតឱ្យខ្ចីប្រាក់បម្រុងលើសទាំងនោះឱ្យគ្នាទៅវិញទៅមកក្នុងអត្រាការប្រាក់ណាមួយ ហើយពួកគេក៏អាចដាក់ប្រាក់បម្រុងលើសរបស់ពួកគេនៅធនាគារកណ្តាលផងដែរ។ នៅពេលដែលពួកគេធ្វើដូច្នេះ ពួកគេអាចទទួលបានអត្រាការប្រាក់ ប៉ុន្តែប្រជាជនធម្មតាមិនអាចទទួលបានអត្រាការប្រាក់លើទុនបម្រុងលើសនោះទេ។ ក្រោយពេលដែលធនាគារកណ្តាលនានាដំឡើងអត្រាការប្រាក់ ពួកគេកំពុងព្យាយាមគ្រប់គ្រងអតិផរណាដែលតម្លៃទំនិញកើនឡើងលឿនសម្រាប់ប្រជាជនទូទៅ។ ឧទាហរណ៍ កាលពីមុនតម្លៃទំនិញលើទីផ្សារត្រឹមតែ ១,២៩ ផោន ប៉ុន្តែឥឡូវនេះតម្លៃទំនិញគឺ ១,៣៩ ផោន ក្នុងរយៈពេល ៤ សប្តាហ៍។
ធនាគារកណ្តាលនានាដូចជា ធនាគារកណ្តាលអាមេរិក (Fed) ឬធនាគារអង់គ្លេស ឬធនាគារកណ្តាលអឺរ៉ុបទាំងអស់កំពុងព្យាយាមកំណត់គោលដៅអតិផរណាត្រឹមតែ ២%។ អត្រាការប្រាក់គឺជាឧបករណ៍ដ៏មានឥទ្ធិពលមួយដែលជំរុញឱ្យធនាគារកណ្តាលទាំងនេះកំណត់ដូច្នេះ។ ប្រសិនបើអតិផរណាត្រូវបានមើលឃើញថាកើនឡើងខ្ពស់ពេក នោះគឺជាពេលដែលធនាគារនានាដំឡើងអត្រាការប្រាក់។ ការសម្រេចដាក់ចេញគោលការណ៍ដំឡើងការប្រាក់នេះនឹងផ្សព្វផ្សាយតាមរយៈប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ និងបន្ថយល្បឿននៃការកើនឡើងនៃអតិផរណា។ នេះជារបៀបដែលធនាគារកណ្តាលនានាធ្វើការ។
ការដំឡើងនៃអត្រាការប្រាក់ដែលត្រូវបានដាក់ចេញពីធនាគារកណ្តាល មានន័យថា ធនាគារពាណិជ្ជនឹងរកចំណូលបន្ថែមលើទុនបម្រុងរបស់ពួកគេ។ ពួកគេអាចរកប្រាក់បានច្រើនពីការរក្សាទុកប្រាក់របស់ពួកគេនៅក្នុងធនាគារកណ្តាល ជាជាងការបញ្ចេញប្រាក់កម្ចី។ ដូច្នេះ បើពួកគេបញ្ចេញ ពួកគេនឹងដំឡើងអត្រាការប្រាក់ដើម្បីឱ្យវាមានតម្លៃ ស្របទៅតាមពេលវេលា។
ការដែលប្រើប្រាស់កម្ចីមានទ្រព្យធានា ដូចជាងនៅប្រទេសហ្វាំងឡង់ ឬអូស្ត្រាលី មនុស្សជាច្រើនប្រើប្រាស់មានទ្រព្យធានាជាមួយនឹងអត្រាការប្រាក់ប្រែប្រួល។ ប្រសិនបើអ្នកមានអត្រាការប្រាក់ប្រែប្រួល ដែលអត្រាការប្រាក់ដែលអ្នកបង់ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងអត្រាការប្រាក់របស់ធនាគារកណ្តាលកំណត់។ បន្ទាប់ពីនោះមក អត្រាការប្រាក់ខ្ពស់មានន័យថា វាជារឿងចាំបាច់ ភ្លាមៗ ដែលអត្រាកាន់តែខ្ពស់នឹងធ្វើឱ្យមានការប្រើប្រាស់សាច់ប្រាក់កាន់តែតិច ក្នុងការចំណាយលើអ្វីៗផ្សេងទៀត។ សាច់ប្រាក់តិច មានន័យថា គ្រួសារនឹងចំណាយតិច ហើយការចំណាយតិចមានន័យថា អាជីវកម្មនឹងកាន់តែប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងការដំឡើងតម្លៃ។ ការធ្វើដូចនេះគួរតែកាត់បន្ថយអតិផរណា។ នៅប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជា អាមេរិក ឬកាណាដា កម្ចីមានទ្រព្យធានាភាគច្រើនត្រូវបានកំណត់ក្នុងអត្រាការប្រាក់ថេរ ហើយអ្នកដែលត្រូវទូទាត់អត្រាថេរនេះ ត្រូវបានការពារ អំឡុងពេលដែលមានផលប៉ះពាល់ផ្ទាល់នៃការដំឡើងអត្រាការប្រាក់ ប៉ុន្តែនឹងនៅតែមានផលប៉ះពាល់ដោយប្រយោល។
អត្រាការប្រាក់ខ្ពស់មានន័យថា កម្ចីមានទ្រព្យធានា (សំដៅទៅ ទ្រព្យធានាអចលនទ្រព្យ ផ្ទះ លំនៅដ្ឋានជាដើម) នឹងកាន់តែថ្លៃ។ ប្រសិនបើការដំឡើងអត្រាការប្រាក់ប៉ះពាល់ដល់អ្នកទិញថ្មីទាំងអស់ នោះតម្លៃផ្ទះនឹងចាប់ផ្តើមធ្លាក់ចុះ ហើយនោះនឹងធ្វើឱ្យអ្នកគ្រប់គ្នាដែលមានផ្ទះមានអារម្មណ៍ថា ជីវភាពរបស់ខ្លួនកាន់ថមថយ ហើយដូច្នេះ ពួកគេអាចចំណាយតិចដើម្បីសន្សំសំចៃ។
ការចំណាយកាន់តែតិចនឹងធ្វើឱ្យអតិផរណាធ្លាក់ចុះទាប ហើយវាមិនមែនគ្រាន់តែជាអ្នកប្រើប្រាស់ទេដែលនឹងរឹតត្បិតការចំណាយនៅពេលដែលអត្រាការប្រាក់កើនឡើង តែថែមទាំងធ្វើឱ្យអាជីវកម្មយល់ឃើញថា នឹងមានការចំណាយការកាន់ច្រើនលើការប្រើប្រាស់កម្ចី និងវិនិយោគ។ ក្នុងន័យនេះ នៅពេលសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចមានតិច វាអាចមានន័យថា ចំនួនការងារតិចត្រូវបានបង្កើតឡើង ហើយចំនួនការងារតិច និងប្រាក់ឈ្នួលទាបអាចធ្វើឱ្យគ្រួសារមានប្រាក់តិចសម្រាប់ចំណាយ ទំនុកចិត្តរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អាចនឹងរងផលប៉ះពាល់ផងដែរ ដែលជំរុញឱ្យការចំណាយកាន់តែតិច។
ប្រជាជនកំពុងជួបបញ្ហាការធ្លាក់ចុះប្រាក់ឈ្នួលពិត មានន័យថា ពួកគេមានលុយតិចក្នុងការចំណាយ។ នៅពេលដែលអត្រាការប្រាក់កើនឡើង នោះនឹងមានទំនោរធ្វើឱ្យការចំណាយ ការវិនិយោគធ្លាក់ចុះ ហើយជាទូទៅ ធ្វើឱ្យសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះ។ សរុបមក វានឹងធ្វើឱ្យអាជីវកម្មកាន់តែស្ទាក់ស្ទើរក្នុងការដំឡើងថ្លៃទំនិញ ឬសេវាកម្ម ហើយវានឹងមានទំនោរទាញអតិផរណាឱ្យទាបមកវិញ។
ជាក់ស្តែង នៅឆ្នាំ ១៩៨១ ធនាគារកណ្តាលរបស់អាមេរិកបានសម្រេចដំឡើងឱ្យអត្រាការប្រាក់ទៅដល់ ១៩% វិធានការណ៍នេះបានទប់ស្កាត់អតិផរណា ប៉ុន្តែវាបាននាំឱ្យមានផលប៉ះពាល់ខ្លាំងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។ ប្រធានាធិបតិយអាមេរិកបានថ្លែងថា
“ខ្ញុំសោកស្ដាយក្នុងការនិយាយថា យើងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមានសេដ្ឋកិច្ចដ៏អាក្រក់បំផុត ចាប់តាំងពីវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច”
មានការលើកឡើងថា វាពិតជាមានការពិបាកគ្រប់គ្រងអតិផរណា បើសិនមិនមានការកាត់បន្ថយសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចច្រើននោះទេ។ នៅអាមេរិក រយៈពេលជាង ៧០ ឆ្នាំហើយចាប់តាំងពីអាមេរិកបានគ្រប់គ្រងអតិផរណា ពីជាង ៥% ដោយមិនបង្កឱ្យមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច
អតិផរណាតិចតួចគឺរឿងធម្មតា ដែលធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចមានចលនាក្នុងល្បឿនធម្មតា ប៉ុន្តែអតិផរណានៅខ្ពស់ក្នុងរយៈបេលយូរពេកគឺជាបញ្ហា ហើយការឡើងថ្លៃទំនិញ មានន័យថា បុគ្គលិកនឹងត្រូវការប្រាក់ឈ្នួលខ្ពស់ ដោយជំរុញការចំណាយថ្លៃដើមកើនឡើងសម្រាប់អាជីវកម្ម នោះអាចជំរុញឱ្យតម្លៃទំនិញលើទីផ្សារកើនឡើងបន្ថែមទៀត និងមានសក្តានុពលនាំទៅរកការកើនឡើងនៃប្រាក់ឈ្នួល និងតម្លៃទំនិញខ្ពស់។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះដែរ អតិផរណាលើទំនិញលក់រាយនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌាដែលបានកើនឡើងដល់ ៧.៨% ដែលរួមបញ្ចូលគ្នាសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចមិនស្រូវជាប្រសើរ និងអតិផរណាខ្ពស់បានបង្កបញ្ហាប្រឈមយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចឥណ្ឌាឆ្ពោះទៅមុខរកភាពរីកចម្រើន។
ធនាគារកណ្តាលនានាពិតជាមានការព្រួយបារម្ភអំពីការកំណត់ការរំពឹងទុកនៃកើនឡើងអតិផរណា។ បញ្ហានេះគឺថា បើអាចបង្ហាញថា ការដំឡើងអត្រាការប្រាក់អាចមានប្រសិទ្ធភាព និងទុកចិត្តបាន នោះគឺតែងតែចង់បាន ឱ្យអតិផរណាធ្លាក់ចុះមក ២% បន្ទាប់មកប្រហែលជាមិនចាំបាច់ដំឡើងអត្រាការប្រាក់ទេ។ ការដំឡើងអត្រាការប្រាក់អាចធ្វើឱ្យសេដ្ឋកិច្ចធ្លាក់ចុះភ្លាមៗ បញ្ហាគឺ វាអាចចំណាយពេលដល់ទៅពីរឆ្នាំដើម្បីមើលឃើញលទ្ធផលពេញលេញពីការផ្លាស់ប្តូរអត្រាការប្រាក់។ ធនាគារកណ្តាលដឹងពីបញ្ហានេះ ដូច្នេះ នៅពេលដែលពួកគេកំណត់អត្រាការប្រាក់ ពួកគេតែងតែព្យាយាមប្រមើលពីផលប៉ះពាល់នាពេលមុខប៉ុន្តែការទស្សន៍ទាយអនាគតមិនងាយស្រួលនោះទេ។
បញ្ហាគឺវាពិបាកសម្រាប់ធនាគារកណ្តាលក្នុងការដោះស្រាយថា តើអតិផរណានឹងធ្លាក់ចុះដោយខ្លួនឯង ឬអត់ ហើយសូម្បីតែ នៅពេលដែលធនាគារកណ្តាលដាក់ចេញវិធានការបានត្រឹមត្រូវ វានៅតែអាចបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ច។
វាអាចជាឧបករណ៍មិនមានភាពច្បាស់លាស់ ប៉ុន្តែការដំឡើងអត្រាការប្រាក់នៅតែជាឧបករណ៍សំខាន់របស់ធនាគារកណ្តាលនានាសម្រាប់ទប់ទល់នឹងកើនឡើងអតិផរណា។ ធនាគារកណ្តាលនឹងលើកឡើងថា ពិតណាស់ ការបង្កើនអត្រាការប្រាក់អាចបង្កផលប៉ះពាល់ ហើយការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ចមិនមែនជារឿងសាមញ្ញនោះទេ ប៉ុន្តែវាមានតម្លៃ ដែលអតិផរណាមានអត្រាទាប និងស្ថិរភាព៕
ជីវប្រវត្តិ: លោកមានបទពិសោធន៍ជិត ១០ឆ្នាំក្នុងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយទូរទស្សន៍ វិទ្យុ និងកាសែតផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច អប់រំ និងសង្គម។ បច្ចុប្បន្នលោកជានិពន្ធនាយកសារព័ត៌មាន AMS Economy និង AMS Education។
របាយការណ៍ថ្មីៗ
មើលទាំងអស់ ➧
Khmer Insider ជាកម្មវិធីវីដេអូឯកសារមួយដែលបង្កើតឡើងដើម្បីបំផុសគំនិតយុវជន
បទយកការណ៍, អាជីវកម្មថ្មី និងនវានុវត្ត
• 16/10/2024
Khmer Insider ជាកម្មវិធីវីដេអូឯកសារមួយដែលបង្កើតឡើងដើម្បីបំផុសគំនិតយុវជនឲ្យក្លាហានចាប់យកក្តីស្រមៃ ឬចាប់អារម្មណ៍លើការបង្កើតអាជីវកម្មថ្មីៗជាមួយគំនិត ទុន និងឱកាសទីផ្សារផ្សេងៗ
ព័ត៌មានទូទៅ
មើលទាំងអស់ ➧
កម្មវិធីពិសេសរបស់ AMS ECONOMY
ព័ត៌មានសង្ខេប
Account
Security
Favourite Content