ភ្នំពេញ ៖ យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា (CDC) បានឱ្យដឹងពីដំណើរទស្សនកិច្ចមកកម្ពុជារបស់ឯកឧត្តម វ៉ាង យី (Wang Yi) ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនថា ជាទំនាក់ទំនងការទូតដែលបានបង្កើតជាមិត្តភាពដែកថែបកម្ពុជា-ចិន ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងរឹងមាំ ដោយប្រទេសចិនបានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម ប្រភពទុនវិនិយោគ និងទេសចរធំជាងគេរបស់កម្ពុជា។
រដ្ឋមន្រ្តីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្រ្តី អគ្គលេខាធិការក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ឯកឧត្តម សុខ ចិន្តាសោភា បានលើកឡើងថា៖
« ដំណើរទស្សនកិច្ចមកកម្ពុជារបស់ឯកឧត្តម វ៉ាង យី នាពេលនេះក្នុងគោលដៅពង្រឹង និងពង្រីកបន្ថែមនូវទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការ ដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ទៅវិញទៅមកជាអតិបរមា សម្រាប់ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ។ ទំនាក់ទំនងការទូតនេះ បានបង្កើតជាមិត្តភាពដែកថែប ត្រូវបានឆ្លុះបញ្ចាំងតាមរយៈទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងរឹងមាំ ដោយប្រទេសចិន បានក្លាយជាដៃគូពាណិជ្ជកម្ម ប្រភពទុនវិនិយោគ និងទេសចរធំជាងគេរបស់កម្ពុជា»។
ឯកឧត្តម វ៉ាង យី រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនបានរំលេចថា កម្ពុជាមានការរីកចម្រើនយ៉ាងឆាប់រហ័ស និងបានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះសមិទ្ធផលការងារទាំងឡាយ ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាសម្រេចបាន ជាពិសេស គឺការទទួលបាននូវការបណ្តាក់ទុនវិនិយោគយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ពីបរទេស។ សហប្រតិបត្តិការល្អ រវាងប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ចិន តាមរយៈការប្រើប្រាស់នូវយន្តការសម្របសម្រួល កិច្ចសន្ទនាទ្វេភាគី និងការផ្លាស់ប្តូរទស្សនកិច្ចសិក្សា ដែលឆ្លើយតបយ៉ាងវិជ្ជមានទៅនឹងក្របខ័ណ្ឌ នៃការអនុវត្តគំនិតផ្តួចផ្តើម ខ្សែក្រវាត់ និងផ្លូវ។
អ្នកឧកញ៉ា លឹម ហេង អនុប្រធានសភាពាណិជ្ជកម្ពុជាបានប្រាប់ឱ្យដឹងផងដែរថា ភាពល្អប្រសើរនៃទំនាក់ទំនងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា-ចិន បានលើកទឹកចិត្តអ្នកវិនិយោគ និងទេសចរចិនឱ្យចាប់អារម្មណ៍ និងចូលមកបណ្តាក់ទុន ព្រមទាំងមកដើរកម្សាន្តនៅកម្ពុជាកាន់តែច្រើន។
អ្នកឧកញ៉ា លឹម ហេង បានបញ្ជាក់ថា ៖
«ចំនួនក្រុមហ៊ុន សហគ្រាសចិនដែលបើកអាជីវកម្មនៅកម្ពុជាបានកើនជាលំដាប់ និងមានស្ទើរគ្រប់វិស័យ។ កំណើននៃការមកដល់របស់វិនិយោគិនចិន គឺដោយសារទំនាក់ទំនងកាន់តែល្អរវាងរដ្ឋាភិបាលប្រទេសទាំង ២ ដោយពេលនេះ បានកើតឡើងពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការមិត្តដែកថែប ទៅជាកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្រ»។
គួររំលឹកថា បើតាមរបាយការណ៍ពីក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ក្នុងឆ្នាំ ២០២២ កន្លងមក CDC បានអនុម័តលើគម្រោងវិនិយោគថ្មី និងគម្រោងពង្រីកផលិតកម្មសរុប ១៨៦ គម្រោង ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណ ៤ ពាន់លានដុល្លារ ក្នុងនោះទុនវិនិយោគផ្ទាល់មកពីប្រទេសចិនមានរហូតដល់ ៤២ ភាគរយនៃការវិនិយោគសរុប ឬប្រមាណ ៩០,៥ ភាគរយនៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសនៅកម្ពុជា។
ដោយឡែក ក្នុងឆ្នាំ២០២៣ គិតត្រឹមខែមេសា គម្រោងវិនិយោគសរុបមានចំនួន ៦៥ គម្រោង ដែលទុនវិនិយោគប្រមាណ ៥៨៨ លានដុល្លារ។ ក្នុងនោះទុនវិនិយោគផ្ទាល់ពីប្រទេសចិន មានច្រើនជាងគេគឺរហូតដល់ ៦០ ភាគរយនៃការវិនិយោគសរុប ឬប្រមាណ ៧៣,៥ភាគរយ នៃការវិនិយោគផ្ទាល់ពីបរទេសនៅកម្ពុជា៕