បរទេស៖ យោងតាមប្រភពព័ត៌មានពី The New York Times បានរាយការណ៍ថា ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានម៉ោងបន្ទាប់ពី Donald Trump ឡើងកាន់អំណាចជាប្រធានាធិបតីអាម៉េរិកកំពុងស្ថិតនៅក្នុងដំណើរការដកខ្លួនចេញពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO)។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ ប្រធានាធិបតីអាម៉េរិក Donald Trump បានចុះហត្ថលេខាលើសកម្មភាពប្រតិបត្តិជាបន្តបន្ទាប់ប៉ុន្មានម៉ោងបន្ទាប់ពីក្លាយជាប្រធានាធិបតីទី ៤៧ របស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកជាផ្លូវការ។ ការចុះហត្ថលេខារបស់ប្រធានាធិបតីរូបនេះរួមមាន៖ ការលុបចោលគោលនយោបាយចំនួន ៧៨ របស់ Joe Biden, ការដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុទីក្រុងប៉ារីស និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក, និងការបង្រ្កាបជនអន្តោប្រវេសន៍។ ការដកខ្លួនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចេញពីអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) គឺជាបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរមួយដែលធ្វើឱ្យខូចដល់ជំហររបស់ប្រទេសក្នុងនាមជាមេដឹកនាំសុខភាពពិភពលោក និងធ្វើឱ្យវាកាន់តែពិបាកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺរាតត្បាតបន្ទាប់។
នៅក្នុងដីកាប្រតិបត្តិមួយដែលបានចេញប្រហែល ៨ម៉ោង បន្ទាប់ពី Trump បានស្បថចូលកាន់តំណែង គាត់បានលើកឡើងពីហេតុផលជាច្រើននៃការដកខ្លួនមួយនេះរួមមាន ការរិះគន់ពីរបៀបដែល WHO គ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍ក្នុងកំឡុងកូវីដ-១៩ និងភាពបរាជ័យរបស់អង្គការក្នុងការអនុម័តកំណែទម្រង់ជាបន្ទាន់។ លើសពីនេះ WHO ទាមទារឱ្យសហរដ្ឋអាម៉េរិកបង់ប្រាក់ច្រើន ដែល Trump មើលឃើញថាអយុត្តិធម៌សម្រាប់សហរដ្ឋអាម៉េរិក ខណៈដែលចិនចំណាយតិចជាងខ្លួន។ សមាជិកភាពរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) បង់ប្រាក់ប្រហែល ១១០ លានដុល្លារជារៀងរាល់ឆ្នាំ ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាម៉េរិកគឺជាម្ចាស់ជំនួយស្ម័គ្រចិត្តដ៏ធំបំផុតមួយ ដោយបានរួមចំណែក ១,១ ពាន់លានដុល្លារក្នុងឆ្នាំ២០២២ និង ឆ្នាំ២០២៣ បញ្ចូលគ្នា។
យ៉ាងណាមិញ មនុស្សមួយចំនួនមិនភ្ញាក់ផ្អើលចំពោះដំណឹងមួយនេះទេ ដោយសារ Trump បានរិះគន់ WHO តាំងអាណត្តិមុនរបស់គាត់កាលពីឆ្នាំ២០២០។ កំឡុងពេលនោះ គាត់បានរិះគន់អង្គកាសុខភាពពិភពលោកពាក់ព័ន្ធនឹងវិធីសាស្រ្តគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍រាតត្បាតនៃមេរោគឆ្លង និងបានគំរាមដកមូលនិធិរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកពីស្ថាប័នមួយនេះ។ នៅខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០ លោក Trump បានចាត់វិធានការជាផ្លូវការដើម្បីដកខ្លួនចេញពីអង្គការនេះ។ ទោះជាយ៉ាងណាក្តី បន្ទាប់ពីគាត់ចាញ់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២០ ការគំរាមកំហែងនេះមិនបានសម្រេចទេ ដោយសារអតីតប្រធានាធិបតី Joe Biden បានរារាំងមិនឱ្យការអនុម័តនេះចូលជាធរមាន។
ការចាកចេញរបស់សហរដ្ឋអាម៉េរិកពី WHO មានន័យថា មជ្ឈមណ្ឌលគ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺរបស់ប្រទេសនេះនឹងមិនអាចចូលប្រើប្រាស់ទិន្នន័យសកលដែលអង្គការផ្តល់នោះទេ។ ជាក់ស្តែងកាលពីឆ្នាំ ២០២០ ចិនកំណត់លក្ខណៈហ្សែននៃមេរោគឆ្លងថ្មី ហើយបានចេញផ្សាយព័ត៌មានទៅកាន់ WHO ដើម្បីបានចែករំលែកជាមួយប្រទេសដទៃទៀត។ Lawrence O. Gostin អ្នកជំនាញច្បាប់សុខភាពសាធារណៈនៅសកលវិទ្យាល័យ Georgetown ព្រមានថា ការដកខ្លួនរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចេញពី WHO នឹងក្លាយជារបួសដ៏ធ្ងន់ធ្ងរចំពោះសុខភាពសាធារណៈរបស់ពិភពលោក ហើយវានឹងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់ផលប្រយោជន៍ជាតិ និងសន្តិសុខជាតិរបស់អាម៉េរិក។
តាំងពីដើមឡើយ អាម៉េរិកតែងតែឆ្លើយតបជាមួយអង្គការសុខភាពពិភពលោកក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺនានា ហើយការចែករំលែកព័ត៌មានរវាងសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងអង្គការសុខភាពពិភពលោក គឺជាគន្លឹះមិនត្រឹមតែឆ្លើយតបនឹងជំងឺប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏មានការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នែកឱសថ ការបង្កើតវ៉ាក់សាំង និងការព្យាបាលសង្គ្រោះជីវិតយ៉ាងឆាប់រហ័សផងដែរ។ ដូច្នោះហើយ ការដកខ្លួនចេញនឹងធ្វើឲ្យសហរដ្ឋអាម៉េរិកដាច់ដោយឡែកពីគេខាងការទូត និងពិបាកការឆ្លើយតបក្នុងអំឡុងពេលមានការរាតត្បាតនៅពេលអនាគត។ ប្រសិនបើពិភពលោកទទួលរងការរាតត្បាតនៅពេលណាមួយនាពេលអនាគត នោះសហរដ្ឋអាម៉េរិកនឹងងាយរងគ្រោះ។
គួរឲ្យបញ្ជាក់ដែរ អង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) គឺជាទីភ្នាក់ងារមួយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៩៤៨ ដោយមានជំនួយពីសហរដ្ឋអាមេរិកច្រើនជាងគេ។ បេសកកម្មរបស់អង្គការមួយនេះ គឺដោះស្រាយបញ្ហាសុខភាពពិភពលោកបន្ទាន់បំផុត និងកែលម្អសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជនពិភពលោក ដោយរាប់បញ្ចូលទាំងការនាំយកជំនួយទៅកាន់តំបន់ដែលបំផ្លាញដោយសង្រ្គាម ដូចជាតំបន់ហ្គាហ្សា និងការតាមដានការរីករាលដាលនៃជំងឺរាតត្បាតដូចជា Zika, អេបូឡា និង កូវីដ-១៩ ផងដែរ។ ថវិកាប្រចាំឆ្នាំរបស់ WHO មានប្រហែល ៦,៨ ពាន់លានដុល្លារ ហើយជាធម្មតាសហរដ្ឋអាម៉េរិកបានរួមចំណែកចំណែកច្រើនជាងគេ ឬ មួយភាគប្រាំនៃថវិកាសរុប។
យ៉ាងណាមិញ សហរដ្ឋអាម៉េរិកមិនអាចដកខ្លួនចេញបានភ្លាមៗនោះទេ ដោយប្រទេសនេះនឹងត្រូវចំណាយពេលមួយរយៈក្នុងការដកខ្លួនចេញពីអង្គការ ដោយតម្រូវឱ្យរង់ចាំសិន និងបង់កាតព្វកិច្ចហិរញ្ញវត្ថុរបស់ខ្លួនដល់អង្គការសម្រាប់ឆ្នាំសារពើពន្ធបច្ចុប្បន្ន៕