ភ្នំពេញ ៖ ម្ទេសហាវ៉ៃ ជាបន្លែមួយប្រភេទដែលគេអាចច្នៃធ្វើម្ហូបបានច្រើនមុខមិនថា ឆា ស្លរ ធ្វើជ្រក់ និងកែច្នៃធ្វើម្ទេសក្រៀមបាន ហើយម្ទេសប្រភេទនេះក៏ងាយស្រួលដាំ មានសារធាតុចិញ្ចឹមច្រើន និងទីផ្សារល្អ តម្លៃថ្លៃសមរម្យ។
ម្ទេសហាវ៉ៃ ជាប្រភេទដំណាំដែលដុះលូតលាស់ល្អនៅលើដីឥដ្ឋស្រាល (ដីបន្ទះឡាង) ដែលសំបូរទៅដោយសារធាតុចិញ្ចឹមគ្រប់មុខ ជាពិសេសជាតិកំបោរ ដីដែលជ្រាបទឹករហ័ស និងសំបូរសារធាតុខនិជ ហើយវាក៏អាចលូតលាស់បានផងដែរនៅលើដីល្បាយខ្សាច់ ឬសវាចាក់បានជ្រៅល្អ ប៉ុន្តែត្រូវការផ្គត់ផ្គង់ទឹក និងសារធាតុចិញ្ចឹមតាមវិធីសាស្ត្រណែនាំត្រឹមត្រូវទើបទទួលបានផលល្អ ហើយបើដាំលើដីខ្មៅហើយស្អិតមធ្យម ត្រូវមានប្រព័ន្ធបញ្ចេញទឹកត្រឹមត្រូវ។
ជាក់ស្ដែង គេឃើញម្ទេសហាវ៉ៃត្រូវបានដាំដុះច្រើននៅខេត្តសៀមរាប និងមាននៅតាមបណ្តាខេត្តជាច្រើនទៀតដូចជាខេត្តកំពង់ឆ្នាំង ខេត្តតាកែវ ខេត្តកំពង់ចាម ខេត្តបាត់ដំបង ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ ខេត្តក្រចេះ ខេត្តមណ្ឌលគិរីជាដើម។
ម្ទេសប្រភេទនេះ មានច្រើនពណ៌ដូចជា បៃតង ទឹកក្រូច លឿង ក្រហម ពណ៌ត្នោត ស និងស្វាយ ប៉ុន្តែកសិករខ្មែរពេញនិយមដាំម្ទេសហាវ៉ៃបៃតង ជាងពណ៌ដ៏ទៃទៀត។ សារធាតុ Capsaicin ដែលត្រូវបានគេដឹងថាអាចគ្រប់គ្រងជាតិហិរក្នុងម្ទេសត្រូវបានគេរកឃើញក្នុងបរិមាណតិចតួចនៃម្ទេសហាវ៉ៃដែលធ្វើឱ្យវាមិនសូវហិរក្តៅ ដូច្នេះវាមានឈ្មោះថាម្ទេសផ្អែម។ ប៉ុន្តែគុណសម្បត្តិរបស់ម្ទេសហាវ៉ៃគឺហួសពីការមើលទៅស្រស់ស្អាត និងរសជាតិផ្អែមរបស់វា។
នៅលើទីផ្សារបច្ចុប្បន្ន ម្ទេសហាវ៉ៃ ក្រៅពីពណ៌បៃតង គឺមានម្ទេសហាវ៉ៃលឿង និងក្រហម ដែលបានចរាចរណ៍លក់ដូរនៅតាមផ្សារប្រពៃណីទូទៅ និងផ្សារទំនើប ។ ម្ទេសទាំងពីរពណ៌នេះនៅមានតម្រូវការតិចតួចនៅឡើយ ប៉ុន្តែទៅថ្ងៃអនាគត វានឹងអាចមានច្រើនដូចម្ទេសហាវ៉ៃបៃតងដែរ ដោយសារតែវាមានរស់ជាតិឆ្ងាញ់ដូចម្ទេសហាវ៉ៃបៃតង ប៉ុន្តែវាមានពណ៌ស្រស់ស្អាតជួយបន្ថែមសម្រស់ឲ្យម្ហូបអាហារ។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ម្ទេសហាវ៉ៃវាសម្បូរទៅដោយអង់ទីអុកស៊ីដង់ និងវីតាមីន ម្ទេសផ្អែមសំបូរទៅដោយគុណប្រយោជន៍ជាច្រើនចំពោះសុខភាពដូចជា ល្អសម្រាប់ភ្នែក ស្បែក និងឆ្អឹង ជួយដុតបំផ្លាញកាល់ឡូរី ប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីក អត្ថប្រយោជន៍នៃសរសៃឈាមបេះដូងផងដែរ៕