ខេត្តបាត់ដំបង ៖ ដូង ជាដំណាំពហុប្រយោជន៍នៅក្នុងសង្គមខ្មែរតាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ ដែលប្រជាជនខ្មែរនិយមដាំ ដើម្បីទាញយកប្រយោជន៍ជាផ្លែ ទឹក ស្លឹក និងខ្ទិះសម្រាប់ប្រើជាគ្រឿងផ្សំចម្អិនម្ហូបអាហារ និងបង្អែមស្ទើរគ្រប់ប្រភេទ។ ទោះជាយ៉ាងណា បច្ចុប្បន្ននេះ នៅតាមបណ្តាខេត្តមួយចំនួនក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កសិករបានងាកមកដាំប្រភេទដំណាំដូងមួយប្រភេទគឺដូងខ្ទិះ ដែលជាដូងកម្រ មានទីផ្សារល្អ តម្លៃថ្លៃ និងទទួលផលបានយូរឆ្នាំ។
ដូងខ្ទិះ ជាប្រភេទដូងដែលមានសាច់ក្រាស់ ទន់ស្រដៀងផ្លែត្រសក់ស្រូវទុំ មានក្លិនក្រអូបប្រហើរគួរឱ្យចង់ទទួលទាន អាចហូបសាច់ដោយផ្ទាល់ក៏បាន ឬយកទៅធ្វើបង្អែមជាមួយផ្លែឈើផ្សេងក៏បាន។
ស្ថិតនៅភូមិអំបែងថ្ងែ ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង អ្នកស្រី អឹម ធិច ជាកសិករដែលកំពុងដាំដុះដូងខ្ទិះតឿ និងដូងខ្ទិះបុរាណលើផ្ទៃដីប្រមាណ ២ហិកតា បានរៀបរាប់ឱ្យដឹងថា ដូងខ្ទិះជាប្រភេទដូងដែលងាយស្រួលដាំដុះ ងាយស្រួលថែទាំ មានទីផ្សារល្អ ហើយអាចលក់ក្នុងតម្លៃថ្លៃ។
អ្នកស្រី អឹម ធិច បានឱ្យដឹងថា ដូងខ្ទិះ ជាដូងសាច់ពេញមួយដូងតែម្ដង មានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងជំនួយសុខភាព ហើយការដាំដូងខ្ទិះងាយស្រួលលក់ទៅលើទីផ្សារ មិនថាតែពេលបានខ្ទិះ ឬអត់នោះទេ។
អ្នកស្រីបានរៀបរាប់ថា ៖
“ការដាំដូងខ្ទិះនេះប្រៀបដូចជាការសន្សំទ្រព្យទុកអញ្ចឹង ដំណាំប្រភេទនេះមិនចំណាយច្រើនក្នុងការថែទាំ ចំណែកចំណូលដែលទទួលបានខ្ញុំអាចយកទៅផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារបានយ៉ាងសមរម្យ និងសល់មួយចំនួនយកទៅពង្រីកការដាំដុះបន្ថែមទៀត។ ចម្ការដូងខ្ទិះរបស់ខ្ញុំបច្ចុប្បន្នមានទំហំប្រមាណ ២ហិកតា ផ្គត់ផ្គង់ទីផ្សារមិនគ្រប់គ្រាន់នោះទេ មិនថាទាំងមានខ្ទិះ និងទឹកទេ ពេលណាដែលបានផលគឺគេយកអស់ៗតែម្ដង។”
អ្នកស្រី អឹម ធិច បានឱ្យដឹងទៀតថា សម្រាប់ដូងខ្ទិះ ១ផ្លែអាចលក់បានក្នុងតម្លៃប្រមាណ ៣ម៉ឺនរៀល ដែលគេអាចច្នៃទៅជាភេសជ្ជៈក្រឡុករហូតដល់ទៅ ១០កែវឯណោះ។ ចំណែក ពេលគ្មានខ្ទិះគឺអាចលក់បាន ១ផ្លែ ៥ពាន់រៀល គឺភាគច្រើនលក់មកកាន់រាជធានីភ្នំពេញ។
ដ្បិតថាមានឈ្មោះដូងខ្ទិះ តែមិនប្រាកដរាល់ផ្លែទាំងអស់ជាដូងខ្ទិះនោះទេ។
អ្នកស្រី អឹម ធិច និយាយថា ផលដែលទទួលបានពីដូងខ្ទិះមិនទៀងនោះទេ ជួនកាលក្នុងមួយធ្លាយអាចមានខ្ទិះត្រឹម៣ផ្លែប៉ុណ្ណោះដោយវាជារឿងធម្មជាតិ ចំណែកផ្លែធម្មតាអាចលក់ទៅកាន់ទីផ្សារ និងមានតម្លៃខ្ពស់ជាងដូងទូទៅ។ ទាក់ទិនទៅនឹងការដាំដុះ កសិករនៅស្រុកសង្កែរូបនេះថា ដូងខ្ទិះតឿដែលអ្នកស្រីបានដាំត្រូវប្រើពេលប្រមាណ ៣ឆ្នាំទើបអាចទទួលផលបាន ប៉ុន្តែអត្រាទទួលផងសងវិញគឺអាចបានរហូតដល់ ៦០ឆ្នាំឯណោះ។
អ្នកស្រី អឹម ធិច បានឱ្យដឹងទៀតថា ៖
“សម្រាប់ការថែទាំ មិនមានផលពិបាកក្នុងការថែទាំនោះទេ នៅពេលដែលរៀបប្រព័ន្ធទឹកបានល្អត្រឹមត្រូវហើយ គឺគេអាចដាំចោលបាន ដោយត្រូវការត្រួតពិនិត្យ ឬបាញ់ថ្នាំក្នុងរដូវដែលសម្បូរដង្កូវប៉ុណ្ណោះ។”
អ្នកស្រីបន្ត ៖
“សម្រាប់ថ្លៃដើមក្នុងការដាំ ពូជដូងខ្ទុះក្នុង ១ដើម អាចតម្លៃប្រមាណ ៤ ម៉ឺនរៀល ក៏ប៉ុន្តែមុនទទួលផលដូងនោះ គេក៏អាចដាំដំណាំចម្រុះក្នុងចម្ការនោះ ដើម្បីទទួលបានផលវិលជុំផងដែរ។”
អ្នកស្រីចង់ឃើញពលរដ្ឋចេះច្នៃអ្វីដែលខ្លួនមានឱ្យកើតជាចំណូលដល់ខ្លួនឯង ក្រោយសង្កេតឃើញថាប្រជាជនជាច្រើននៅក្នុងតំបន់របស់ខ្លួនចំណាកស្រុកទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ។
អ្នកស្រីថ្លែងដូច្នេះថា ៖
“បើទោះបីជាការងារជាកសិករមិនអាចក្លាយជាអ្នកមាន ឬសេដ្ឋីក៏ដោយ តែយើងក៏មិនចាំបាច់ត្រូវចំណាកស្រុកស៊ីឈ្នួលឱ្យគេនោះឡើយ ព្រោះចម្ការក៏អាចផ្ដល់ចំណូលជាប្រចាំមិនចេះរីងស្ងួត ប្រសិនបើយើងចេះកែច្នៃ និងមានភាពវ័យឆ្លាត។”
លើសពីនេះ កសិករជាស្រ្តីរូបនេះបានបង្ហើបឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីមានបំណង កែប្រែកសិដ្ឋានទំហំ ២ហិកតារបស់ខ្លួនទៅជាតំបន់កសិទេសចរណ៍សម្រាប់ភ្ញៀវបរទេសមកទស្សនាកម្សាន្ត ព្រោះតំបន់របស់លោកស្រីជាដែនដីទេសចរណ៍ ហើយចម្ការដូងខ្ទិះមិនដែលមានឡើយនៅអឺរ៉ុប ពោលគឺមានតែនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ដែលនេះវាក៏ជាចំណុចទាក់ទាញដែលអាចទាញចំណូលពីទេសចរណ៍បានផងដែរ។
គួរបញ្ជាក់ថា «ដូងខ្ទិះបាត់ដំបង» ត្រូវបានក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម សម្រេចជ្រើសរើសដើម្បីចុះបញ្ជីម៉ាកសមូហភាពដើម្បីជួយធានានិរន្តរភាព ក៏ដូចជារក្សាបាននូវអត្ថប្រយោជន៍ដល់ប្រជាកសិករ និងប្រជាពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន ព្រមទាំងរួមចំណែកផ្សព្វផ្សាយពីទំនៀមទម្លាប់វប្បធម៌ និងប្រពៃណីក្នុងតំបន់ទៅកាន់ឆាកអន្តរជាតិ កាលពីខែកុម្ភះ ឆ្នាំ២០២២កន្លងទៅ៕ អត្ថបទដោយ ៖ ស្រ៊ុន សិរីវឌ្ឍនៈ