ល្មុត គឺជាផ្លែឈើធម្មជាតិមួយប្រភេទដែលមានរសជាតិផ្អែមឆ្ងាញ់ ទើបមនុស្សម្នាចូលចិត្តទទួលទាន មិនថាជាផ្លែឈើលាងមាត់ ថែមទាំងប្រើប្រាស់ក្នុងពិធីមង្គលការ និងពិធីបុណ្យទានផ្សេងៗផងដែរ។ តោះ ! មកដឹងពីបច្ចេកទេសដាំល្មុតដែលអាចចំណេញពេល និងអាចទទួលបានផលច្រើន។
មុននឹងដាំល្មុត កសិករត្រូវស្គាល់ពីពូជល្មុតដែលមានច្រើនប្រភេទ ដូចជា ល្មុតធម្មតា ឬល្មុតណាំងបាយស្រា ផ្លែវាធំល្មម រាងទ្រវែង ចេញផ្លែ ៤-៥ដងក្នុងមួយឆ្នាំ ចំណែកឯល្មុតណាំង ឬ ល្មុតណាំងថ្ម មានផ្លែល្អិតៗ ប៉ុន្តែរឹង និងមានផ្លែ ២-៣ដងក្នុងមួយឆ្នាំ។ ពូជល្មុតចឹកកាយ៉ាំង ឬល្មុតតាខ្មៅ ចេញផ្លែ ៤-៥ដងក្នុងឆ្នាំ មានផ្លែធំៗ តែពុំសូវឆ្ងាញ់ទេ ភាគច្រើនគេប្រើវានៅក្នុងពិធីបុណ្យផ្សេងៗ ហើយល្មុតណាំងប៉ែន ឬល្មុតណាំងខ្សាច់ ដែលផ្លែមានរាងដូចផ្លែប៉ែន សាច់វាទន់បន្តិច តែមានទំហំធំជាងល្មុតធម្មតាបន្តិច និងចេញផ្លែ ៤-៥ដងក្នុងមួយឆ្នាំ។
សម្រាប់ការរៀបចំដី គេត្រូវភ្ជួរហាលដីទុកចោលចំនួន ១ខែទៅ ១ខែកន្លះសិនដើម្បីឱ្យងាប់សត្វល្អិត និងស្មៅរលួយបានល្អ លុះពេលជិតដាំកូនល្មុត ទើបគេត្រូវភ្ជួរម្ដងទៀត។ ក្នុងការដាំទៀតសោត ត្រូវទាញខ្សែឱ្យត្រង់ដើម្បីដាក់ដាំកូនល្មុតឱ្យបានត្រង់ល្អ និងងាយស្រួលដាំដំណាំផ្សេងទៀតក្រោមដើមល្មុត ដោយទុកចន្លោះពីដើមមួយទៅដើមមួយប្រវែង ៥ម៉ែត្រ កាប់រណ្ដៅទំហំ ៤តឹកបួនជ្រុង និងជម្រៅ ៤តឹក កាយយកអាចម៍ដីចេញពាក់កណ្ដាល ហើយជ្រោយដីដែលនៅសល់ក្នុងរណ្ដៅឱ្យម៉ដ្ឋលាយជាមួយអាចម៍គោពុក ដាក់ហាលរណ្ដៅចោល ២-៣ថ្ងៃមុនដាំ។
ចំពោះការដាំកូនល្មុត គេត្រូវយកមែកល្មុតដែលសាកហើយ មកទុកនៅក្បែររណ្ដៅសិន ដោយមុនដាំត្រូវយកមែកល្មុតទៅត្រាំទឹកឱ្យសើមបន្តិច ស្រាយកញ្ចប់ប្លាស្ទិកចេញយឺតៗ ថ្មមៗ និងប្រុងប្រយ័ត្នជានិច្ចកុំឱ្យបែកអាចម៍ដី និងដាច់ឫសល្មុតដែលបណ្ដាលឱ្យវាងាប់។ បន្ទាប់មក ដាក់មែកសាកចូលទៅក្នុងរណ្ដៅថ្មមៗ ដៃម្ខាងទៀត្រូវប្រមូលអាចម៍ដីលុបរណ្ដៅដោយច្របាច់ដីមកលុបបំពេញរណ្ដៅកប់ឫសកម្ពស់ ២ធ្នាប់ដៃ ហើយនៅសល់ប្រហែល ២ធ្នាប់ដៃទៀតទើបអាចម៍ដីស្មើនឹងមាត់រណ្ដៅ។
ក្នុងការដាំល្មុតនេះដែរ អ្នកដាំមិនត្រូវជាន់បង្ហាប់ដីនៅក្នុងរណ្ដៅនោះទេ ហើត្រូវបោះបង្គោល ២-៣ដើមចងភ្ជាប់មែកល្មុតដើម្បីឱ្យវាឈរត្រង់ និងរឹងមាំ ។ ស្រោចទឹកឱ្យសើមល្មម ដោយបរិមាណទឹកស្រោចចាប់ពីតិចៗ រហូតដល់អាយុ៣ឆ្នាំទើបគេអាចស្រោចត្រឹម ២សប្ដាហ៍ម្ដង។ ចំណែកការថែទាំ កូនល្មុតដែលទើបតែដាំហើយមិនត្រូវប៉ះពាល់ ឬបេះត្រួយស្លឹកចេញនោះទេ ត្រូវការពារដង្កូវស៊ីដើមល្មុតដោយការចាប់ឬឆ្កឹះចេញ។
បន្ទាប់ពីដាំប្រមាណ ៣ឆ្នាំឡើងទៅ គេអាចប្រមូលផលបានខ្លះៗ ហើយចាប់ពី ៥ឆ្នាំឡើងទៅ ក្នុងមួយ ១ដើមអាចប្រមូលផលបាន ១០០គីឡូក្រាមក្នុងមួយឆ្នាំ។ ជាធម្មតាផ្លែល្មុតអាចបេះយកមកបន្ទុំបាននៅពេលសំបកផ្លែរលោង ឬគេកោសលើផ្លែវាមានពណ៌លឿងត្នោត។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ល្មុត សម្បូរទៅដោយជាតិកាកសរសៃខ្ពស់ សម្រួលដល់ការបន្ទោរបង់ ហើយត្រូវបានប្រើជាថ្នាំសម្រួល និងព្យាបាលដល់ការទល់លាមក។ វាមានផ្ទុកសារធាតុការពារ និងប្រឆាំងជម្ងឺមហារីកពោះវៀនធំ វីតាមីន A ល្អសម្រាប់ភ្នែក ជំនួយដល់កែវភ្នែករក្សាភាពភ្លឺច្បាស់ និងប្រឆាំង សម្លាប់រ៉ាឌីកាល់សេរី ដែលបង្កឲ្យខូចខាតដល់ប្រស្រីភ្នែក។ វីតាមីន B ជំនួយដល់កោសិកាធ្វើឱ្យក្មេងជាងវ័យ វីតាមីន C ដើរតួនាទីប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មក្នុងការសំលាប់រ៉ាឌីកាល់សេរី និងបង្កើនប្រព័ន្ធភាពស៊ាំក្នុងរាងកាយការពារពីជម្ងឺផ្សេង ព្រមទាំងល្អសម្រាប់ស្បែកផងដែរ។ ល្មុតក៏មានផ្ទុកនូវសារជាតិកាល់ស្យូម ដែលជួយធ្វើឱ្យឆ្អឹងរឹងមាំ និងកាត់បន្ថយជម្ងឺរលាក់សន្លាក់ឆ្អឹង សម្បូរសារជាតិចិញ្ចឹមដូចជាដែក ផូស្វ័រ និង អាស៊ីដហ្វលែត ដែលជួយជម្រុញដល់ការបង្កើននូវគ្រាប់ឈាមក្រហម ធ្វើឱ្យអ្នកចៀសផុតពីជម្ងឺស្លេកស្លាំង ផ្ទុកសារធាតុរ៉ែជាច្រើន ដូចជា ម៉ាញេស្យូ ប៉ូតាស្យូ ដែកនឹង សារធាតុរ៉ែផ្សេងជាច្រើន ដែលមានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់ក្នុងការការពារសុខភាពពីជម្ងឺមកយាយី។ ចំពោះអ្នកជួបប្រទះបញ្ហាគេងមិនលក់ អាចទទួលទានផ្លែល្មុត ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ ព្រោះផ្លែល្មុតផ្ទុកសារធាតុដែលជំនួយឱ្យឆាប់គេងលក់៕